Trong năm 2019 này, ở Ukraine có cả cuộc bầu cử tổng thống lẫn bầu cử quốc hội. Cuộc bầu cử tổng thống diễn ra vào ngày 31/3 tới và cuộc bầu cử quốc hội sẽ được tổ chức trong mùa thu sau đấy. Cả hai đều có ý nghĩa rất quan trọng đối với tương lai chính trị của đất nước này.
Câu trả lời cho câu hỏi về ai sẽ là tổng thống mới và tương quan lực lượng chính trị như thế nào trong quốc hội mới sẽ giúp phác hoạ lên được bức tranh về triển vọng ổn định chính trị và triển vọng phát triển của đất nước này trong tương lai, sẽ cho thấy những người cầm quyền mới chủ ý giải quyết như thế nào những vấn đề cần được giải quyết lâu nay nhưng vẫn chưa được giải quyết ở Ucraine.
Cuộc bầu cử bi hài
Tất cả những vấn đề ấy hiện tại về cơ bản thậm chí đã trở nên còn nan giải hơn đối với Ukraine. Thực trạng này cũng là điểm yếu nhất và rủi ro lớn nhất đối với cơ hội tái đắc cử của đương kim Tổng thống Petro Poroshenko.
Nếu chỉ vì Ukraine thuần tuý thì Mỹ, EU và NATO không coi trọng việc ai cầm quyền ở Ukraine. Ảnh: AP
Việc giành lấy bán đảo Crimea từ tay Nga vẫn vô vọng. Chuyện vùng lãnh thổ phía đông ly khai càng ngày càng thêm khó có thể bị đảo ngược. Kinh tế tiếp tục sa sút chứ không tăng trưởng. Các khó khăn về xã hội tiếp tục trầm trọng chứ chưa được khắc phục. Tham nhũng và lạm quyền chưa hề thuyên giảm. Hàng triệu người Ucraine tìm kiếm công ăn việc làm ở nước ngoài.
Mối quan hệ của đất nước này với Nga đã trở nên thù địch trong khi Ukraine không xích lại được gần thêm nhiều hơn nữa về phía EU và NATO ngoài một vài kết quả ít ỏi.
Thành quả cầm quyền của ông Poroshenko ít ỏi và uy tín cá nhân của người này sa sút đến mức mặc dù với rất nhiều lợi thế của người đương chức đương quyền mà ông Poroshenko không dám chắc là sẽ được tái đắc cử tổng thống.
Đất nước này có cuộc bầu cử tổng thống mới nhưng không phải là bi hài sao khi tất cả các ứng cử viên tổng thống đều là người cũ trên chính trường và hoàn toàn không còn lạ lẫm gì đối với cử tri Ukraine.
Sự lựa chọn thật sự khó khăn đối với cử tri Ukraine khi biết rằng cho dù có bỏ phiếu cho ứng cử viên nào thì cũng đâu với sự tin tưởng là người ấy sẽ cải thiện được thảm trạng lâu nay của đất nước.
Họ không được lựa chọn cái tốt nhất từ những cái tốt mà buộc phải lựa chọn cái ít xấu nhất từ những cái xấu.
Từ thực trạng hiện tại mà suy diễn và dự đoán thì phải nhờ cậy đến vòng bầu cử thứ hai mới có thể xác định ra được danh tính vị tổng thống mới của Ukraine mà nhiều khả năng sẽ là một trong hai ứng cử viên: đương kim Tổng thống Poroshenko và cựu Thủ tướng Julia Timoshenko.
Hiện tại, ưu thế thuộc về bà Timoshenko. Nhưng người phụ nữ này không lắm tiền nhiều của để chi cho vận động tranh cử như ông Poroshenko và cũng không được Mỹ, EU và NATO thật sự ủng hộ như ông Poroshenko.
Thật ra, nếu chỉ vì Ukraine thuần tuý thì Mỹ, EU và NATO không coi trọng việc ai cầm quyền ở Ukraine, tức là ai thắng trong cuộc bầu cử quốc hội này.
Nhưng vì Ukraine chiếm vị thế rất quan trọng trong chiến lược của họ đối với Nga và vì ông Poroshenko đã dùng việc đoạn tuyệt quan hệ với Nga để thể hiện cà chứng minh thành tâm thật ý của mình khi nghiên ngả hẳn về phía Mỹ, EU và NATO nên hiện tại những đối tác kia muốn và cần ông Poroshenko tiếp tục tại vị sau cuộc bầu cử tổng thống này hơn là bị người khác thay thế, kể cả khi người thay thế là bà Timoshenko vốn cũng chẳng thân thiện gì với Nga.
Hiện tại và cả trong tương lai, ba đối tác này vẫn muốn, cần và sẽ tiếp tục sử dụng Ukraine làm một con chủ bài để đối phó Nga.
Phía Nga cũng không hoàn toàn đứng ngoài cuộc bầu cử tổng thống lần này ở Ukraine. Hành động quân sự của Nga ở eo biển Kerch, long trọng kỷ niệm 5 năm ngày tiếp nhận Crimea hay triển khai vũ khí chiến lược trên bán đảo Crimea.... đều là những động thái không chỉ nhằm để khẳng định quan điểm chính sách của Nga đối với Ukraine hay về Crimea mà còn nhằm tác động trực tiếp tới tâm lý của cử tri Ukraine.
Thông điệp của Nga là chừng nào tổng thống Ukraine còn có tên gọi là Petro Poroshenko thì chừng đó chưa thể có khả năng mối quan hệ giữa hai nước láng giềng của nhau này được cải thiện và bình thường trở lại.
Cuộc bầu cử tổng thống lần này ở Ukraine vì thế càng thêm khó xử đối với cử tri Ukraine, càng thêm nhạy cảm và phức tạp về đối nội ở Ucraine cũng như càng thêm quan trọng đối với tương lai của Ukraine.
Tiêu đề do tòa soạn đặt lại.