Ông B.V.S (45 tuổi, ở huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) có triệu chứng tê đùi trái hơn chục ngày, trên đùi xuất hiện mụn nhỏ, kèm sưng nóng, đỏ, đau. Tưởng mụn nhọt có mủ nên ông đã nặn ra. Tuy nhiên ông đã nặn được một thứ có đầu trắng, kéo được thành một đoạn dài chừng 10cm thì đứt. Lo lắng không biết bản thân gặp vấn đề gì nên ông S đã đi khám.
Bác sĩ đã phát hiện trong đùi ông S vẫn còn một đoạn màu trắng thò ra ngoài khoảng 1cm, nên dùng kẹp kéo ra. Kết quả xét nghiệm xác định ông S bị nhiễm giun rồng.
Khi điều tra bệnh sử, bác sĩ phát hiện bệnh nhân thường hay ăn gỏi cá, ếch, nhái chưa nấu chín kỹ, tiết canh và không tẩy giun, sán trong nhiều năm.
Ông S là một trong số hơn 20 bệnh nhân nhiễm giun rồng ở Việt Nam được phát hiện trong hơn 3 năm qua. Bệnh chủ yếu được phát hiện ở các tỉnh Yên Bái, Phú Thọ, Lào Cai, Thanh Hoá. Một số bệnh nhân được phát hiện có tới 6 con giun rồng ở cổ, ngực, tay, chân. Những con giun này thường dài từ 70cm đến 1,2m.
TS. Hoàng Đình Cảnh.
TS. Hoàng Đình Cảnh, Viện trưởng Viện Sốt rét - ký sinh trùng và côn trùng Trung ương cho biết, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã có chương trình thanh toán cho bệnh giun rồng trên toàn cầu vào năm 2030. Hiện, mỗi năm, thế giới chỉ phát hiện khoảng 30-40 người mắc, thường phát hiện ở một số nước ở châu Phi
Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, Việt Nam đã có hơn 20 ca mắc. Các mẫu bệnh được WHO xét nghiệm và khẳng định cùng giống với giun rồng ở châu Phi nhưng không cùng loài Dracunculus mendinensis.
Việc xuất hiện và gia tăng các ca bệnh giun rồng ở Việt Nam là điều cần được báo động, bởi bệnh giun rồng hiện chưa có phương pháp chẩn đoán sớm và không có thuốc điều trị đặc hiệu.
Mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm bệnh
PGS.TS. Đỗ Trung Dũng, Trưởng Khoa Ký sinh trùng, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng và Côn trùng Trung ương cho hay, thời gian ủ bệnh khi nhiễm giun rồng kéo dài 10-14 tháng. Do đó, trong vòng 1 năm kể từ khi nhiễm giun rồng, mọi người sẽ rất khó nhận biết các dấu hiệu hay triệu chứng của bệnh. Ngoài ra, chuyên gia cho biết mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm bệnh giun rồng.
Khi bị nhiễm giun rồng, người bệnh sẽ có các triệu chứng như:
- Viêm dị ứng rất mạnh, tổn thương nóng, đỏ, đau tại nhiều vị trí.
- Giun đầu rồng thường khu trú ở các cơ vân trên cơ thể người, nếu giun chui vào cột sống hoặc khớp và chết tại đó nó sẽ gây cứng khớp, thoái hoá khớp, thoái hoá cột sống, vôi hoá cơ, làm tê liệt tủy sống, liệt nửa người.
Cách điều trị duy nhất hiện nay là lấy giun rồng ra, hoặc giun sẽ tự chui ra từ những tổn thương như mụn vỡ chảy nước vàng trên da. Nếu giun không tự chui ra hoặc không được lôi ra, nó có thể gây áp xe tại chỗ trú trên cơ thể người.
"WHO không khuyến cáo điều trị giun rồng bằng việc mổ để lấy giun ra khỏi người vì cách này không hiệu quả và vết mổ rất khó liền. Đặc biệt, nếu giun chui ra khỏi người mà không diệt sạch, nếu vứt giun xuống nước thì hàng triệu ấu trùng giun sẽ lan ra môi trường, ao hồ. Con người và động vật có thể bị lây nhiễm khi uống nước, hoặc khi ăn phải rắn, ếch, chim, cá nhiễm ấu trùng giun rồng chưa được nấu chín…", PGS Dũng nói.
Ngoài ra, chuyên gia cũng cho biết một số người khi thấy đầu giun chui ra thường tự ý kéo, làm đứt giữa chừng khiến ấu trùng giun và các chất độc lây lan. Điều này có thể làm cho tình trạng viêm nhiễm trầm trọng hơn và dễ dẫn đến các biến chứng như viêm nhiễm, nhiễm trùng huyết, viêm cứng khớp, áp xe…
Cách phòng ngừa nhiễm giun rồng
Nguyên nhân nhiễm giun rồng là do ăn những thực phẩm thủy sinh như: ếch, cá, tôm, rau thủy sinh sống. Do đó để phòng ngừa nhiễm giun rồng, người dân nên:
- Ăn chín, uống chín, vệ sinh môi trường sạch sẽ.
- Nấu chín kỹ các thực phẩm thủy sinh như ếch, cá, tôm...
- Dùng riêng các dụng cụ để chế biến thực phẩm chín và thực phẩm sống như thớt, dao, máy xay, bát, đĩa.
- Vệ sinh tay sau khi chế biến thực phẩm sống.
- Không cho chó, mèo ăn sống các thực phẩm thủy sinh (ếch, cá, tôm...) chưa được nấu chín.
Cuối cùng, chuyên gia khuyến cáo người dân khi có dấu hiệu bất thường cần đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm.
