Ảnh minh họa: mil.ru
Hệ thống phòng thủ tên lửa hạt nhân liên lục địa di động đầu tiên trên thế giới
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã khiến dư luận xôn xao khi đề cập trong một cuộc họp báo ngày 9/11 rằng, "Tổng thống Putin đặc biệt nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc thúc đẩy sự phát triển các hệ thống phòng thủ tên lửa và phòng không nội địa, cũng như cung cấp S-350, S-500 và S-550 cho các lực lượng vũ trang".
Trong khi các hệ thống S-350 và S-500 đã trở nên quen thuộc thì đây là lần đầu tiên hệ thống S-550 được nhắc đến.
Quân đội Nga đang chuẩn bị đưa hệ thống phòng không S-500 Prometey vào hoạt động sau nhiều năm trì hoãn.
Một số chuyên gia ban đầu cho rằng S-550 có thể chỉ là một phiên bản tầm ngắn hơn của S-500, giống như S-350 là phiên bản tầm trung kết hợp giữa các hệ thống tầm xa hơn như S-300 và S-400.
Hãng thông tấn nhà nước Nga Tass cũng gợi lại hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo tầm ngắn di động cũng mang tên S-550 từng được phát triển từ năm 1981 – 1988, song chưa bao giờ đi vào hoạt động.
Tuy nhiên, Giám đốc điều hành Tập đoàn Rostec Sergey Chemezov đã nhận định với báo giới tại triển lãm hàng không Dubai rằng, S-550 được thiết kế để bảo vệ và chặn các tên lửa đạn đạo ở khoảng cách lớn hơn so với S-500.
Mặc dù có nhiều đồn đoán nhưng có một sự nhất trí chung là S-550 sẽ trở thành một hệ thống di động chuyên về phòng thủ chiến lược như đối phó với các tên lửa đạn đạo liên lục địa di chuyển theo hình vòng cung.
Các nguồn tin từ phía Nga cũng nhấn mạnh, vai trò "tấn công không gian" hoặc "phòng thủ không gian", bên cạnh nhiệm vụ chống vệ tinh động lực học, cũng bao gồm cả nhiệm vụ chặn các tàu vũ trụ ở quỹ đạo thấp như X-37B của quân đội Mỹ.
Hệ thống S-500 nhìn chung có khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo ấn tượng khi sử dụng tên lửa dòng 77N6-N mà theo tình báo Mỹ, có hiệu quả trong việc đối phó với các tên lửa tầm trung và có hiệu quả một phần trước các tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM).
Sau đó, trong một cuộc trả lời phỏng vấn với Tass, chuyên gia quân sự Dmitriy Litovkin cho rằng, S-550 "sẽ trở thành một nhân tố bổ sung cho hệ thống Prometei. Như đã thông báo trước đó, hệ thống này có thể bắn hạ cả đầu đạn hạt nhân và các vệ tinh quỹ đạo thấp.
Sau khi cân nhắc mọi thứ, quân đội đã đưa ra quyết định phân chia những chức năng này thành 2 hệ thống (bởi việc đảm nhận nhiều nhiệm vụ cùng lúc không phải lúc nào cũng hiệu quả đối với một hệ thống chiến đấu)".
Một nguồn tin ẩn danh nhận định với RIA Novosti rằng, S-550 là một "phiên bản của hệ thống phòng không S-500" và "sẽ chuyên về các nhiệm vụ phòng thủ không gian cũng như phòng thủ tên lửa".
Các nguồn tin của RIA Novosti cũng cho biết, S-550 là hệ thống di động đầu tiên trên thế giới có thể hủy diệt ICBM một cách chắc chắn.
Vì sao Nga theo đuổi phát triển S-550?
Câu hỏi đặt ra là tại sao Nga theo đuổi phát triển hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo di động S-550? Đầu tiên thì khả năng di chuyển sẽ tạo điều kiện cho sự phân tán về địa lý trong việc đánh chặn tên lửa, mở rộng hoặc nâng cao hệ thống phòng không tại những khu vực ở xa Moscow.
S-550 có thể vẫn giữ nguyên hoặc là bổ sung cho tiểu đoàn phòng không S-500 nên sẽ thuận lợi hơn về hậu cần.
Có lẽ quan trọng hơn, các hệ thống di động sẽ khiến các máy bay tàng hình và tên lửa hành trình khó xác định và phá hủy chúng hơn.
Ngoài ra, hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo nhằm đối phó với các tên lửa theo quy ước được cho là ngày càng quan trọng với quân đội Nga trong tương lai gần.
Tass đưa tin, S-550 sẽ đi vào hoạt động sớm nhất là năm 2025 nhưng kế hoạch này có thể bị thay đổi bởi trước đó, S-500 từng được cho là sẽ đi vào hoạt động từ năm 2016 hoặc 2017.