Trong cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và người đứng đầu Nhà nước Israel Netayahu ngày hôm nay, Ông Trump tiếp tục khẳng định với đối tác Israel là sẽ rút quân khỏi Syria trong vòng 180 ngày nữa.
Ông Netayahu tỏ ra rất lấy làm tiếc và hi vọng người Mỹ sẽ ở lại Syria lâu hơn nữa nhằm kiểm soát các lực lượng thân Iran và Hezbollah.
Vậy câu hỏi được đặt ra là trong 180 ngày, Ông Trump dự kiến sẽ làm gì với khoản tài trợ của Arab Saudi trước khi rút hoàn toàn các lực lượng Mỹ và đồng minh?
Khó khăn chồng chất trong kế hoạch 180 ngày để "thay màu da xác chết"
Ngày 23/12/2017, Tổng tư lệnh quân đội Hoa Kỳ Joseph Votel, chỉ huy trưởng Liên minh tiêu diệt khủng bố CENTCOM, tuyên bố rằng các lực lượng Hoa Kỳ tại Syria đang lên kế hoạch mở rộng chương trình đào tạo cho các lực lượng ủng hộ Liên minh chuyên trách về an ninh biên giới.
Lý do chính thức được cho là mở rộng sự ủng hộ của các lực lượng Kurd và Ả rập với Mỹ và để ngăn cản sự hồi sinh của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tại các khu vực Bờ Đông sông Euphrate dưới sự kiểm soát của Lực lượng Dân chủ Syria (SDF).
Mỹ có thể vẫn sẽ phải đưa thêm quân tới Syria. Ảnh minh họa.
Vào ngày 31/12/2017, Cơ quan Thông tấn Pháp Kurar cho biết lực lượng có tên "Quân đội Bắc Syria" đang trong quá trình hình thành.
Lực lượng mới này đã được lên kế hoạch để dẫn đầu bởi Lực lượng Phòng vệ (HXP - Trong bài viết sẽ tạm sử dụng cụm từ viết tắt này để tránh nhầm lẫn với lực lượng NSA của Thổ Nhĩ Kỳ), bao gồm các chiến binh Ả Rập, Kurd, Syria, Assyrian, Turkmen và Chechen.
Lãnh đạo HXP, Siyabend Welat, nói rằng "HPX sẽ chứng minh được ý chí của mọi người dân trong việc tự vệ nếu bị tấn công".
Lầu Năm Góc dự kiến lực lượng này sẽ bao gồm khoảng 30.000 binh lính và sĩ quan, một nửa trong số đó là cựu chiến binh của SDF.
15.000 người khác hiện đang được tuyển dụng, với khoảng 230 người đang theo học tại lớp khai mạc của Học viện An ninh Biên phòng (BSF) do Mỹ trực tiếp đào tạo.
Dự kiến người Kurd trong thành phần HPX sẽ phục vụ ở miền bắc Syria, có thể là trên một đường phân chia giữa biên giới của Thổ Nhĩ Kỳ và các lực lượng quân đội quốc gia Syria (NSA) do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn.
Người Aran Sunni thuộc HPX sẽ được triển khai dọc theo thung lũng sông Euphrates và gần biên giới Iraq để đối đầu với các Lực lượng Vũ trang Syria (SAA) đang được hậu thuẫn của Nga và Iran.
Theo dự kiến ngân sách của Lầu Năm Góc cho các hoạt động trang bị cho lực lượng HPX đã được thông qua trong năm 2018 sẽ tương đương với nửa tỉ đô la.
Một phần chương trình "Hỗ trợ tài chính và vũ trang cho các lực lượng đồng minh đối đầu với nhà nước Hồi giáo (IS) ở Iraq và Syria (CTEF)" năm 2019 của Mỹ.
Nếu con số 180 ngày mà ông Trump đưa ra là chính xác, thì sẽ rất khó khăn để tuyển mộ đủ số người Arab (15 nghìn người) trừ phi người Mỹ tăng quân số.
Việc tuyển mộ đang phải tạm dừng vì tại khu vực Afrin - Tel Rifaat - Manbij từ đầu năm tới nay các lực lượng người Kurd và Mỹ đối đầu với Thổ Nhĩ Kỳ và các lực lượng đối lập Syria (NSA).
Ước tính khoảng 10 nghìn binh lính người Kurd thuộc SDF và 2 nghìn lính đặc nhiệm Mỹ cùng đồng minh đang phải đối đầu với hàng chục nghìn binh lính đối phương tại các khu vực giáp ranh khắp dải biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ.
Như vậy người Mỹ có thể sẽ phải đưa thêm ít nhất 2 nghìn chuyên gia quân sự tới Syria để hỗ trợ đào tạo lực lượng Arab thuộc HPX. Và ngay cả khi có đủ người đào tạo thì cũng rất khó để tuyển đủ 15 nghìn người Arab.
Trong cả năm 2017 người Mỹ chỉ đào tạo được khoảng 5-6 nghìn người Arab trong lực lượng SDF, vậy mà cũng trong năm đó khoảng 1-2 nghìn đã quay súng sang hàng ngũ đối phương, tựu chung trong vòng 1 năm 365 ngày, người Mỹ chỉ tuyển mộ được khoảng 2-3 nghìn người Arab.
Đó là chưa kể trong lãnh thổ SDF, hai cụm căn cứ của Quân đội Syria tại Hasakah và Qamishly cũng đang tuyển dụng người Arab địa phương với kế hoạch sẽ có ít nhất 5 nghìn binh lính chính phủ có mặt ở đây. Cho tới nay con số này đã lên tới 1.500 người.
Xe tăng và binh sĩ Quân đội Syria. Ảnh minh họa
Liệu người Arab Sunni ở Syria có ủng hộ kế hoạch của Mỹ
Trong kế hoạch của Lầu Năm Góc có nói tới 50% (tương đương với 15 nghìn binh lính) của lực lượng HPX sẽ là người Arab Sunni ở bờ Đông Sông Euphrates.
Người Sunni chiếm khoảng 75% người Syria, nếu không có sự ủng hộ của họ, chính phủ của Tổng thống Assad sẽ không tồn tại được dù chỉ một năm.
Tổng thống Assad hiện vẫn đang nắm giữ quyền lực và có tới 80% dân số Syria hiện tại nằm trong lãnh thổ do chính phủ kiểm soát, và người Alawite (tôn giáo của Assad) chỉ chiếm một phần nhỏ trong số đó.
Chính phủ Syria hiện tại được thành lập với 80% các bộ trưởng là người Sunni, ngay cả các cơ quan an ninh tình báo quan trọng đều do người Sunni đứng đầu từ hơn 20 năm nay.
Bộ quốc phòng Syria hiện do người Sunni lãnh đạo, Bộ trưởng và 3 phó bộ trưởng đều là người Sunni.
Trong thành phần Quân đội Syria (SAA) không có một đơn vị nào mà không có ít nhất 50% binh lính Sunni, những người - như họ nói "sẵn sàng chết vì Syria" và "Syria được dẫn dắt bởi Assad".
Về dân cư, thủ đô Damascus là nơi tập trung áp đảo người Sunni (khu vực Đông Ghouta là đô thị vành đai) không có bất kỳ một điểm chống chính quyền nào kể từ đầu chiến tranh.
Thành phố Aleppo (90% là người Sunni) vẫn trung thành với chính phủ trong suốt 3 năm đầu chiến tranh cho đến khi al-Nursa (al-Qaeda) tấn công.
Vào đầu năm 2018, dân quân tại một ngôi làng với toàn bộ là người Sunni ở Syria tên là "Qamhaneh", không có sự giúp đỡ của quân đội, đã chiến đấu chống lại Lực lượng đối lập FSA trong hơn 2 tháng khiến FSA phải rút lui (trong khi có thể dễ dàng hùa theo FSA), sau đó các thành phần ủng hộ lực lượng đối lập cáo buộc họ là những kẻ phản bội.
Cùng với việc tại các thành phố lớn như Raqqa, al-Tabqa, Manbij, Hasakah các nhóm dân quân vũ trang địa phương người Arab Sunni liên tiếp thành lập các nhóm chiến đấu du kích, thể hiện quan điểm ủng hộ Chính phủ Syria là các hoạt động tấn công nhằm vào người Kurd và người Mỹ tại bờ Đông sông Euphrate.
Liên tục các vụ gài mìn nhằm vào quân đội Hoa Kỳ, các vụ ám sát nhằm vào chỉ huy SDF.
Có thể nói người Mỹ đang đánh giá sai lầm về mặt chiến lược khi nghĩ tới sự trung thành của người Sunni Syria. Thực chất ở Syria không có khái niệm phân biệt tôn giáo sắc tộc (trừ các vùng đối lập và các vùng người Kurd chiếm lĩnh).
Ngoài ra, người Mỹ cũng đánh giá thấp các hoạt động thâm nhập của lực lượng tình báo Syria, những người đã thâm nhập sâu vào trong hàng ngũ đối lập và đóng góp không nhỏ cho các chiến thắng tại Aleppo, tại Hama và tại Đông Ghouta.
Tức là, khi người Mỹ tuyển lựa 15 nghìn binh lính từ người Arab địa phương, trong trường hợp một cuộc tấn công vào khu vực Đông Euphrates của các lực lượng NSA và Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cùng với Quân đội Syria ở một hướng khác thì lực lượng này sẽ sụp đổ nhanh chóng.
Hàng nghìn chiến binh được Mỹ trang bị kỹ lưỡng sẽ quay súng bắn vào đồng đội người Kurd trong HPX của họ.
Người Mỹ nên tự đặt câu hỏi về sự trung thành của các lực lượng họ sẽ tuyển mộ dựa theo kết quả nghèo nàn của CIA và Lầu Năm Góc những năm trước đây, khi các lực lượng do Mỹ đào tạo gặp các lực lượng đối lập, chỉ 1-2 cuộc giao tranh đã hoàn toàn bị tiêu diệt, hay tồi tệ hơn là rã ngũ khi được đưa qua biên giới trong một thời gian ngắn mà không tham gia chiến đấu.
Hậu quả là quân trang, quân dụng do Mỹ cung cấp lọt vào tay các lực lượng khủng bố như Jahbat al-Nursa (al-Qaeda) hay IS.
Mỹ đang tiến thoái lưỡng nan khi người Kurd không thể đại diện cho Syria trên một vùng lãnh thổ rộng lớn ở bờ Đông Sông Euphrates, họ cũng không đủ tư cách để đàm phán nhằm tránh một cuộc can thiệp quân sự tại bờ Đông sông Euphrates sau hội nghị Ankara giữa ba nước Thổ Nhĩ Kỳ - Nga và Iran cũng như những sự kiện xảy ra ở Afrin gần đây.
Xe quân sự Thổ Nhĩ Kỳ ồ ạt tiến về Afrin, Syria