Alibaba chao đảo vì vụ lừa đảo chấn động Trung Quốc
Tháng 2 năm 2011, một vụ scandal gian lận đã đánh vào nhiều trang thương mại điện tử của Trung Quốc, bao gồm cả "ông lớn" Alibaba.com của tỷ phú Jack Ma.
Sau cuộc điều tra kéo dài 40 ngày, cảnh sát Trung Quốc đã tiến hành bắt giữ 36 người có liên quan đến vụ lừa đảo trực tuyến này. Thủ đoạn của các đối tượng là giả làm nhà cung cấp trên các trang web thương mại điện tử của Trung Quốc, đăng tải các sản phẩm điện tử như laptop, màn máy tính với mức giá thấp và sử dụng các hình thức thanh toán kém an toàn.
Các đối tượng lừa khách hàng trả tiền nhưng không hề bán một món đồ nào
Khách hàng chọn mua hàng và trả tiền cho các nhà cung cấp giả này, nhưng không bao giờ nhận được món hàng mình đã đặt.
Băng nhóm lừa đảo này chủ yếu nhắm vào các khách hàng ở nước ngoài, số tiền lừa được lên tới hơn 6 triệu USD (tương ứng gần 140 tỷ đồng).
Trang web bán hàng Alibaba.com của Jack Ma là một trong số các công ty thương mại điện tử có dính líu đến vụ gian lận trên.
Cuộc điều tra nội bộ công ty do ông Savio Kwan – một thành viên hội đồng quản trị thực hiện cho thấy từ cuối năm 2009, ở Alibaba đã bắt đầu xuất hiện nhiều khiếu nại của khách hàng đối với những đơn vị bán hàng được cấp cho danh hiệu "nhà cung cấp vàng". Điều này có nghĩa những nhà cung cấp kể trên được một bên độc lập công nhận là những thương nghiệp hợp pháp.
Cuộc điều tra hé lộ sự thật rằng khoảng 100 nhân viên kinh doanh của Alibaba, trên tổng số 5000 nhân viên, trực tiếp chịu trách nhiệm về việc để các đối tượng lừa đảo xâm nhập và vượt qua hàng rào xác minh thông thường để lập nên các đơn vị bán hàng trực tuyến.
Điều tra cũng phát hiện hàng loạt giao dịch lừa đảo được thực hiện bởi 1219 "nhà cung cấp vàng" đăng kí năm 2009 và 1107 nhà cung cấp như vậy đăng kí năm 2010, tổng cộng 2326 chiếm khoảng 1% trên tổng số các nhà cung cấp vàng trong các năm đó. Phần lớn các đơn vị bán hàng này được lập ra để lừa đảo người mua hàng trên toàn thế giới bằng thủ đoạn nói trên.
Tất cả các tài khoản nhà cung cấp này đã bị đóng để chờ điều tra chính thức từ cơ quan chức năng. Ngày hôm sau, cổ phiếu của công ty giảm 8.6% trên thị trường chứng khoán.
Thẳng thắn đối mặt xử lý bê bối
Đối mặt với các vụ lừa đảo bị phanh phui, Alibaba chọn cách đương đầu trực diện. Công ty đã sa thải 100 nhân viên trực tiếp liên quan đến vụ gian lận, dù vô tình hay cố ý.
Ông David Wei, Tổng giám đốc Alibaba xin từ chức vào đầu năm 2011
Ngày 21/2/2011, Tổng giám đốc của Alibaba lúc đó, ông David Wei và Giám đốc điều hành Elvis Lee xin từ chức và rút khỏi công ty. Mặc dù hai quản lý cấp cao này không liên quan đến vụ lừa đảo nhưng họ đã tự xin nghỉ việc để "chịu trách nhiệm về sự cố mang tính hệ thống ảnh hưởng đến sự liêm chính trong văn hoá doanh nghiệp của công ty".
Alibaba tuyên bố số tiền bồi thường cho mỗi nạn nhân bị lừa là 1.200 USD nhưng từ chối tiết lộ con số tổng cộng. Công ty cũng thành lập một quỹ bồi thường mà tính đến nay, đã chi tổng cộng 1,7 triệu USD cho 2.249 nạn nhân.
Trong phát biểu của mình sau vụ bê bối, Chủ tịch của Alibaba, ông Jack Ma nhấn mạnh tầm quan trọng của sự liêm chính và trung thực đối với cả nhân viên công ty và cả thị trường bán hàng trực tuyến. "Chúng ta phải đem đến một thông điệp mạnh mẽ rằng chúng ta sẽ không chấp nhận từ bỏ các giá trị và nguyên tắc của mình."
Jack Ma cũng tuyên bố trong thư gửi khách hàng sau vụ việc: "Chỉ khi chúng ta giữ được lý tưởng và nguyên tắc của mình, chúng ta mới có thể trở thành niềm tự hào của kỷ nguyên này".
Cuộc đời tỷ phú Jack Ma - ông chủ tập đoàn Alibaba.com