Israel không coi người dân Iran là kẻ thù của mình, học giả Zvi Magen, cựu đại sứ Israel tại Nga nói với Sputnik, chia sẻ quan điểm của ông về thái độ của Tel Aviv đối với Tehran, ý tưởng tạo ra "NATO Ả Rập" và tương tác giữa Nga và Israel ở Syria .
"Đầu tiên, Israel chưa bao giờ coi người dân Iran là kẻ thù", học giả người Israel nói với hãng tin của Nga bên lề hội nghị Câu lạc bộ thảo luận quốc tế Valdai.
"Chúng tôi bị ràng buộc bởi một lịch sử lâu dài về tình hữu nghị nhưng chúng không còn tồn tại vì lợi ích của giới lãnh đạo Iran hiện tại. Họ quyết định rằng Israel nên được coi là mối đe dọa, là kẻ thù và huy động nhiều nguồn lực để theo đuổi lợi ích của họ trong khu vực.
Nhưng tôi tin rằng đối với Iran, Israel trên thực tế không phải là mục tiêu trong khu vực: Chúng tôi chỉ là một đòn bẩy hữu ích để thúc đẩy các vấn đề trong nước và khu vực khác".
Thứ hai, chính sách khu vực của Iran bao gồm trong đó cả xung đột trực tiếp với Israel, thông qua các mạng lưới đồng minh của họ - Magen tuyên bố - đề cập đến Hezbollah, một nhóm chiến binh Shiite có trụ sở tại Lebanon.
Theo học giả, "cũng có sự hiện diện của quân đội Iran ở Syria , nơi họ đang cố gắng xây dựng cơ sở hạ tầng chống lại Israel". Trong quá khứ, Tehran đã nhiều lần bác bỏ các tuyên bố về việc họ đã triển khai quân đội trên mặt đất ở Syria hoặc thành lập các căn cứ quân sự ở nước này.
"Thứ ba, Iran không che giấu sự thật rằng họ đang phát triển nhiều loại vũ khí khác nhau, bao gồm cả những loại phá hủy hàng loạt, đe dọa Israel", ông nói. "Và do đó, chúng tôi đang theo đuổi một chính sách nhất định trong khu vực, tuyên bố rằng Israel sẽ không cho phép bất cứ ai đạt được mục tiêu này".
Theo công bố của Hiệp hội Năng lượng nguyên tử quốc tế, Iran đã tuân thủ các điều khoản của Kế hoạch hành động toàn diện chung năm 2015 (JCPOA) và đã không làm giàu thêm uranium-235 so với các hiệp định cho phép, khiến nước này không thể tạo ra vũ khí hủy diệt hàng loạt trong tương lai.
Mặc dù cho rằng Tehran đang đe dọa công khai Israel bằng sự hủy diệt, nhà ngoại giao Israel nhấn mạnh rằng Tel Aviv sẽ sử dụng các biện pháp ngoại giao hòa bình để ngăn chặn một cuộc đối đầu trực tiếp.
"Israel không tìm kiếm xung đột và không nhằm mục đích làm hại người dân Iran", Magen nhấn mạnh.
"Có một tranh cãi về mặt chính trị ở Israel về việc phải làm gì với Iran, trong trường hợp Tel Aviv bị buộc rơi vào một cuộc xung đột quân sự trực tiếp. Và phần lớn những người tham gia thảo luận đều ủng hộ hành động theo cách có thể tránh tổn hại đến người dân Iran thân thiện".
Ông nhấn mạnh, Israel là "cường quốc quân sự hàng đầu ở Trung Đông, có khả năng chiến đấu và tiêu diệt bất kỳ quốc gia nào trong khu vực", đồng thời nói thêm rằng Israel "sẽ không thể tồn tại nếu không có năng lực cỡ đó".
"Iran không sở hữu khả năng quân sự như Israel", nhà ngoại giao nói. "Vâng, họ đã đạt được những tiến bộ và đột phá về công nghệ trong một số lĩnh vực quân sự nhất định, nhưng nói chung, khả năng quân sự của Iran không ngang tầm với Israel".
Israel và "NATO Ả Rập"
Nhận xét về khả năng tạo ra một liên minh tiềm năng như NATO Ả Rập ,Magen xác nhận rằng, Tel Aviv đang xem xét hợp tác với một cấu trúc như vậy: "Những cuộc đàm phán này đang được tiến hành", ông nói.
Tuy nhiên, nhà ngoại giao đã bác bỏ giả định rằng Israel coi đó là đòn bẩy chống lại Iran. Theo ông, đây là "cơ hội kết bạn với hàng xóm Ả Rập".
Học giả chỉ ra rằng trong nhiều thập kỷ, Israel là một "mục tiêu dễ dàng" trong mắt các quốc gia Trung Đông, những người thường xuyên đổ lỗi cho Tel Aviv về các vấn đề của khu vực.
Nga-Israel vẫn có sự thấu hiểu nhất định sau những bất đồng ở Syria.
"Do đó, trong nhiều năm, Israel đã cố gắng thoát khỏi vòng luẩn quẩn này và sống hòa bình với các nước láng giềng", Magen chỉ ra rằng Tel Aviv đã cố gắng hòa bình với Ai Cập, Jordan và thiết lập quan hệ với "một số" các quốc gia khác trong khu vực.
"Người ta có thể nói rằng một quá trình hội tụ đang diễn ra", ông nói. "Do đó, các nhà lãnh đạo của các nước Ả Rập, từng người một đã gặp Thủ tướng Netanyahu và thảo luận về khả năng xây dựng quan hệ".
Israel vẫn trung lập trong trò chơi quyền lực lớn ở Syria
Đề cập đến sự liên quan của Nga trong các vấn đề Syria, nhà ngoại giao thừa nhận rằng Moscow đã đạt được thỏa thuận với nhiều bên trong khu vực, bao gồm Thổ Nhĩ Kỳ, các quốc gia Ả Rập Sunni, Saudi Arabia, Iran và Israel.
"Có một hiệp ước được bảo đảm bởi Nga về sự trung lập của Israel, mặc dù thực tế Tel Aviv là một người chơi khá khó tính, có thể làm hỏng trò chơi của bất kỳ ai", Magen nói.
Ông lưu ý, trong ba năm rưỡi hành động quân sự của Nga trong khu vực, Israel đã không can thiệp. Theo nhà ngoại giao, có một sự hiểu biết lẫn nhau giữa Nga và Israel rằng Moscow không can thiệp vào cuộc xung đột của Tel Aviv với Iran.
Magen nhấn mạnh. Israel đã không tham gia vào một "trò chơi mang tính toàn cầu" ở Syria, "mặc dù thực tế rằng Israel là một đồng minh chiến lược của Mỹ": "Chúng tôi vẫn trung lập, mặc dù an ninh biên giới của mình đang bị đe dọa", ông nhấn mạnh.
Nhà ngoại giao cho biết, Tel Aviv và Moscow tiếp tục duy trì quan hệ làm việc sau vụ máy bay do thám Il-20 của Nga bị bắn rơi ở Syria vào ngày 17/9 năm ngoái. Bộ Quốc phòng Nga đổ lỗi cho các máy bay chiến đấu F-16 của Israel sử dụng máy bay Nga làm vỏ bọc. Trong đó, Tel Aviv kịch liệt phủ nhận các cáo buộc.
Bình luận về cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Putin và Thủ tướng Netanyahu đã bị hoãn vài ngày, nhà ngoại giao cho rằng hai người có khả năng "thảo luận về việc phối hợp các hành động chung hoặc riêng ở Syria", về cách giải quyết xung đột và những gì được coi là trật tự chính trị trong tương lai ở quốc gia Trung Đông.