Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu
Hãng tin Reuters (Anh) cho biết, hôm 19/2, Mỹ đã đề xuất một dự thảo nghị quyết lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, kêu gọi ngừng bắn tạm thời ở Gaza giữa căng thẳng Israel-Hamas và phản đối một cuộc tấn công lớn trên bộ của đồng minh Israel ở Rafah.
Mỹ sau đó đã phủ quyết một nghị quyết do Algeria soạn thảo - yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức - bởi Washington lo ngại yêu cầu này có thể gây nguy hiểm cho các cuộc đàm phán giữa Mỹ, Ai Cập, Israel và Qatar trong vai trò trung gian hòa giải căng thẳng Israel - Hamas và giải cứu con tin Israel đang bị Hamas bắt giữ.
Hành động bất ngờ của Mỹ
Reuters nhận định, cho đến nay, Washington vẫn "ác cảm" với cụm từ "ngừng bắn" trong bất cứ hành động nào của Liên Hợp Quốc đối với căng thẳng Israel-Hamas, nhưng văn bản của Mỹ đề xuất hôm 19/2 lần này lại lặp lại diễn đạt mà Tổng thống Mỹ Joe Biden đã sử dụng trong cuộc trao đổi với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vào tuần trước.
Trong văn bản dự thảo, Mỹ "nhấn mạnh sự ủng hộ của mình đối với lệnh ngừng bắn tạm thời ở Gaza ngay khi có thể, trả tự do cho con tin và kêu gọi dỡ bỏ mọi rào cản đối với việc cung cấp hỗ trợ nhân đạo trên quy mô lớn".
Trước đó, Tổng thống Biden đã có cuộc đàm phán với Thủ tướng Netanyahu, trong đó ông Biden thúc đẩy lệnh ngừng bắn tạm thời.
"Tôi đã có nhiều cuộc trao đổi với Thủ tướng Israel trong vài ngày qua, tại đây tôi đưa ra quan điểm rằng tôi cảm thấy cần có một lệnh ngừng bắn tạm thời để đạt được mục tiêu giải cứu các tù nhân và con tin," ông Biden cho biết hôm 16/2.
Nhà Trắng vào tuần trước cũng cho hay, Tổng thống Mỹ một lần nữa nhắc Thủ tướng Israel không nên tiến hành hành động quân sự ở Rafah nếu không có kế hoạch khả thi để bảo vệ dân thường Palestine.
Nội dung văn bản dự thảo của Mỹ
Văn bản dự thảo của Mỹ "xác định rằng trong hoàn cảnh hiện tại, một cuộc tấn công lớn trên bộ vào Rafah sẽ gây tổn hại thêm cho dân thường và khiến họ phải sơ tán xa hơn, bao gồm cả khả năng sang tràn sang các nước láng giềng."
Israel có kế hoạch tấn công Rafah, nơi hơn 1 triệu trong số 2,3 triệu người Palestine ở Gaza đang tìm nơi trú ẩn, khiến quốc tế lo ngại rằng cuộc tấn công sẽ làm trầm trọng thêm khủng hoảng nhân đạo ở Gaza.
Dự thảo nghị quyết của Mỹ nói rằng động thái như vậy "sẽ có tác động nghiêm trọng đến hòa bình và an ninh khu vực, do đó nhấn mạnh rằng cuộc tấn công không nên tiến hành trong hoàn cảnh hiện tại".
"Phát súng cảnh báo" cho Israel
Đây là lần thứ 2 kể từ sự kiện Hamas tấn công Israel hôm 7/10/2023 Washington đề xuất một nghị quyết lên Hội đồng Bảo an về Gaza. Nghị quyết đầu tiên hồi cuối tháng 10/2023 đã bị Nga và Trung Quốc phủ quyết.
Trong khi Mỹ sẵn sàng bảo vệ Israel bằng cách phủ quyết dự thảo nghị quyết của Algeria hôm 20/2, Giám đốc Liên Hợp Quốc của Nhóm Khủng hoảng Quốc tế Richard Gowan nhận định, Israel sẽ lo ngại hơn về văn bản mà Washington đang soạn thảo.
Ông Richard Gowan nói: "Việc Mỹ đưa ra văn bản này là một phát súng cảnh báo đối với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Đó là tín hiệu mạnh mẽ nhất mà Mỹ gửi tới Liên Hợp Quốc cho đến nay, tuyên bố rằng Israel không thể dựa vào bảo vệ ngoại giao của Mỹ vô thời hạn."
Một quan chức cấp cao của Mỹ nói với Reuters rằng dự thảo của Mỹ không nói lên điều gì về mối quan hệ của Mỹ đối với bất cứ đối tác nào, trong đó có cả Israel.
Israel nêu hạn chót cho cuộc tấn công vào Rafah
Ông Benny Gantz, thành viên Nội các thời chiến được Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thành lập trong thời gian xung đột với Hamas, tuyên bố Israel sẽ triển khai chiến dịch tại Rafah vào tháng tới nếu Hamas không trả tự do cho những con tin còn bị giam giữ ở Gaza trước khi bắt đầu tháng lễ Ramadan, dự kiến bắt đầu từ ngày 10/3.
Ông Gantz thông báo tại một hội nghị của các nhà lãnh đạo người Do Thái Mỹ nhóm họp ngày 18/2 ở Jerusalem.