Đây là có thể coi là động thái mạnh mẽ mới của Tehran liên quan tới cuộc nội chiến tại Syria. Mặc dù, ông M. Jafari không tuyên bố mục tiêu và nhiệm vụ lực lượng gìn giữ hòa bình Iran sẽ thực hiện ở Syria, nhưng rõ ràng hành động này có thể gây ảnh hưởng sâu sắc tới cục diện chiến trường tại Syria cả về mặt tích cực lẫn tiêu cực.
Hợp thức hóa sự hiện diện của lực lượng quân sự Iran tại Syria
Có thể xác định, sự hiện diện quân sự của Iran tại Syria đã diễn ra từ lâu. Sự có mặt của các cố vấn quân sự, cũng như các đơn vị đặc nhiệm thuộc IGRC trên chiến trường Syria đã minh chứng cho điều này.
Tuy nhiên, những sự hỗ trợ quân sự trực tiếp của Iran với Syria từ trước tới nay vẫn không phải là "danh chính, ngôn thuận", nhưng vì cần lực lượng hỗ trợ trong nội chiến, Damascus vẫn làm ngơ trước vấn đề này. Israel chính là quốc gia lo lắng nhất trước sự mở rộng hiện diện quân sự của Iran tại Syria.
Những tuyên bố cứng rắn sử dụng vũ lực của hai bên đã khiến Tel Aviv không thể ngồi yên trước vấn đề này. Không khó để nhận ra, những vụ không kích của Israel nhằm vào các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Syria, phần lớn là nhằm vào lực lượng Iran và đồng minh.
Tên lửa phòng không S-300 của Iran.
Và có lẽ chính hành động quân sự trực tiếp của Israel chống lại lực lượng Iran ở Syria đã buộc Tehran phải có những động thái đối phó. Việc triển khai lực lượng GGHB nhiều khả năng có liên quan tới vấn đề này.
Iran tuyên bố sẽ triển khai các đơn vị GGHB tới Idlib và Aleppo, nhưng có thể thấy rõ việc IGRC hiện diện ở nơi nào của Syria không phải là vấn đề chính, mà điều quan trọng là lực lượng quân sự Iran hiện diện một cách hợp pháp trên lãnh thổ Syria.
Điều này kéo theo việc "lập lờ đánh lận con đen" đối với các lực lượng quân sự Iran đang triển khai tại quốc gia Cận Đông này.
Ai có thể biết đâu là các nhóm Hồi giáo vũ trang Shitte hay lực lượng GGHB Iran, khi sự khác biệt chỉ nằm ở… màu áo.
Rõ ràng, tuyên bố triển khai lực lượng GGHB của Iran là con bài đối phó với hành động quân sự của Israel, cũng như tiến một bước mở rộng sự hiện diện quân sự tại Syria. Và hơn thế nữa, động thái này có Iran đang làm nhiều bên tại Syria lo lắng…
Con dao hai lưỡi
Xét về mặt quân sự, cuộc nội chiến tại Syria đang dần đi tới hồi kết, dù chưa biết rõ thời điểm kết thúc. Quân đội Syria đã đủ khả năng thanh tảo các nhóm phiến quân trên toàn lãnh thổ. Chính vì thế, việc Iran tăng sự hiện diện quân sự tại Syria có thể khiến Damascus không mấy vừa lòng.
Trong thời điểm khó khăn của cuộc nội chiến, Syria có thể rất cần sự hiện diện quân sự của Iran. Tuy nhiên, việc các cố vấn quân sự Iran can thiệp sâu vào hoạt động quân sự của Quân đội Syria khiến giới chức quốc phòng nước này không mấy hài lòng.
Đã có nhiều thông tin về sự bất hợp tác giữa Quân đội Syria và cố vấn Iran. Điều này chứng minh một điều, phía Syria hiểu việc Iran hiện diện ở quốc gia Cận Đông này ngoài lý do giúp đỡ đồng minh, còn có nhiều dụng ý khác.
Sự hiện diện quân sự của Iran kéo theo sự xuất hiện như nấm sau mưa của hàng loạt nhóm vũ trang dòng Shitte ở ngay tại Syria, cũng như từ các quốc gia láng giềng kéo sang có thể giúp đỡ Quân đội Syria ở thời điểm nào đó của nội chiến.
Tuy nhiên, sự có mặt của quá nhiều phe cánh vũ trang là vấn đề rất phức tạp thời hậu nội chiến. Không ai có thể rõ, những phe cánh vũ trang này có thể chi phối tình hình chính trị Syria hay không?
Việc Iran tuyên bố triển khai lực lượng GGHB ở thời điểm không phận Syria đã được kiểm soát sau vụ việc máy bay IL-20 của Nga bị bắn hạ khiến Không quân Israel gần như chấm dứt các hoạt động quân sự trong lãnh thổ Syria, cuộc nội chiến đang tới hồi kết, chắc chắn khiến Damascus phải hoài nghi mục đích của Tehran.
Syria hiểu rõ xung đột giữa Iran và Israel. Vậy việc Iran tăng cường hiện diện quân sự tại Syria liệu có phải đang biến nước này thành chiến trường giữa hai bên, thay vì trên lãnh thổ Iran? Hay một vấn đề rõ hơn việc này liệu có ảnh hưởng tới quyết định chính trị thời hậu nội chiến? Đó là những câu hỏi khó chưa lời đáp.
Tuy nhiên, xét về mặt tích cực, việc Iran triển khai lực lượng GGHB có thể tạo sức ép rất lớn lên Israel. Không thể sử dụng đòn can thiệp quân sự bằng không quân như trong quá khứ, Israel chắc chắn không thể ngồi yên trước việc Iran triển khai lực lượng quân sự áp sát lãnh thổ nước này.
Điều này có thể khiến đẩy nhanh quá trình nhượng bộ của Tel Aviv. Để giải quyết vấn đề này, Israel cần Syria và Nga. Trong khi đó, Syria cũng cần Israel để giải quyết dứt điểm nội chiến. Như vậy, chỉ khi Israel "thò chân giò", thì mới mong Nga và Syria "đưa chai rượu".
Như vậy, bàn cờ Syria đang có thêm những nhân tố mới. Sự xuất hiện của nhân tố Iran liệu có giúp đẩy nhanh quá trình kết thúc nội chiến hay chỉ làm phức tạp thêm tình hình nội chiến Syria vẫn còn nằm ở phía trước.
Tuy nhiên, có thể thấy rõ, nội chiến Syria nên để người Syria tự giải quyết. Sự can dự của bên ngoài rất có thể chỉ khiến tình hình thêm phức tạp, thậm chí là tác dụng ngược. Vậy việc Iran triển khai lực lượng GGHB tới Iran mang lại hiệu ứng tích cực hay tiêu cực. Hãy chờ xem!
Các binh sĩ thuộc lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) tấn công trên sa mạc tình Homs