Trong một thời gian dài Philippines vật lộn với mục tiêu vươn tầm bóng đá. Đã có thời gian Azkals gây ấn tượng mạnh khi vào bán kết 4/5 kỳ AFF Cup trong giai đoạn từ 2010 đến 2018, đồng thời lần đầu tiên giành quyền tham dự Asian Cup 2019. Đó là kết quả của chiến lược chiêu mộ các cầu thủ gốc gác Philippines ở khắp nơi trên thế giới, dựa trên mạng lưới tìm kiếm rộng lớn.

Những tên tuổi lớn trong thời kỳ vàng son đó đều là những "Phi kiều", như anh em Phil và James nhà Younghusband, cầu thủ chạy cánh Patrick Reichelt hay tiền vệ Stephan Schrock. Chính sách này sau được mở rộng sang bóng đá nữ, tạo nên đội bóng nữ đầu tiên của Đông Nam Á giành chiến thắng một trận World Cup (trước New Zealand ở World Cup nữ 2023).

Tuy nhiên bước sang thập niên 2020, các kết quả không còn được như mong đợi. Philippines bị loại ở vòng bảng AFF Cup hai kỳ gần nhất. Họ cũng thất bại với mục tiêu giành vé tham dự World Cup 2026 sau khi dừng bước ở vòng loại thứ hai mà không có nổi một chiến thắng.

Kể từ năm 2018 đến nay, có tới 13 lần thay đổi HLV ở Azkals. Họ cũng tiếp tục đẩy vào đội tuyển những cầu thủ nhập tịch mới. Như lần này tại ASEAN Cup 2024 , HLV Albert Capellas triệu tập tới 19 sinh ra bên ngoài lãnh thổ. Người thì mang quốc tịch Na Uy, người đến từ Mỹ, hay Nhật Bản, Thụy Sĩ, Tây Ban Nha... trước khi nhập tịch Philippines.

Điều đáng ngạc nhiên, ngôi sao sáng nhất thắp lên hy vọng tiến xa của đội bóng xứ nghìn đảo lại là người bản địa. Chúng ta đang nói về Sandro Reyes , chàng trai 21 tuổi sinh ra trong một gia đình làm chính trị ở tỉnh Marinduque. Năm 9 tuổi anh gia nhập FCB Escola, Học viện thành viên của lò đào tạo La Masia danh tiếng.

Với tài năng nổi bật, Reyes được gọi vào ADT, tức Đội phát triển Azkals được lập nên bởi Liên đoàn bóng đá Philippines nhằm nuôi dưỡng, mang tới cơ hội chơi bóng đỉnh cao cho các tuyển thủ tiềm năng. Sau đó anh chuyển sang chơi cho Kaya–Iloilo 1 năm, rồi tới Đức khoác áo đội B của Greuther Furth. Hiện tại Reyes thuộc biên chế Gutersloh ở giải hạng Tư Đức.

Việc tới châu Âu từ sớm và chơi cho những đội ít danh tiếng, nhờ vậy được ra ra sân khá thường xuyên, Reyes có những bước tiến mạnh mẽ. Tại ASEAN Cup 2024, trong lúc nhiều người Philippines dành sự chú ý cho các cầu thủ nhập tịch, tiền vệ 21 tuổi lại tỏa sáng rực rỡ.

Trận ra quân hòa Myanmar 1-1, Reyes đá tiền vệ trung tâm. Anh vừa làm tốt nhiệm vụ điều phối vừa năng nổ hỗ trợ phòng ngự (là cầu thủ thắng nhiều pha tranh chấp nhất - 8), lại vừa châm ngòi cho tuyến đầu bắn phá (tạo ra 7 cơ hội có thể dẫn tới bàn thắng, nhiều hơn bất kỳ ai khác).

Trận tiếp theo gặp Lào (vẫn hòa 1-1), Reyes chơi ở vị trí tiền đạo cánh trái. Anh chính là cầu thủ ghi bàn duy nhất cho Philippines, đồng thời cung cấp một cơ hội tốt khác cho đồng đội. Cho đến nay, với trung bình 4 cơ hội tạo ra mỗi trận, Reyes hiện đứng đầu giải đấu, trên cả Suphanat Mueanta (3,7).

Vị trí, phong cách thi đấu cùng các phẩm chất kỹ thuật, tầm nhìn và sự điềm tĩnh, cây viết Gabriel Tan của ESPN so sánh Reyes với Andres Iniesta, huyền thoại của Barca và ĐT Tây Ban Nha. Ở tuổi 21, tiền vệ trẻ của Philippines hoàn toàn có khả năng tạo nên sự nghiệp ấn tượng, giúp bóng đá xứ nghìn đảo vươn tầm trong tương lai.

Trở lại với ASEAN Cup 2024, 2 điểm sau 2 trận không phải là kết quả chấp nhận được của Philippines. Để tiến vào bán kết, Azkals cần một chiến thắng trước ĐT Việt Nam vào tối nay. Để hiện thực hóa mục tiêu, những người hâm mộ của họ hy vọng "Iniesta mới" sẽ lại đóng vai người hùng.

Điều này cũng đặt ra thách thức cho đội quân của HLV Kim Sang-sik , rằng muốn có một chiến thắng phải kiểm soát mối đe dọa mang tên Reyes. Xuân Mạnh, Tấn Tài hay cầu thủ nào khác chơi ở cánh phải ĐT Việt Nam cần giữ tập trung xuyên suốt và không cho anh ta bất kỳ khoảng trống nào để đột nhập. Đó là nhiệm vụ không dễ dàng, nhưng họ phải thành công.