Các nhà chức trách ở một trong những điểm nóng Covid-19 tồi tệ nhất thế giới khuyến khích bệnh nhân tự cách ly, động thái mà các chuyên gia nói rằng sẽ càng tạo điều kiện cho virus lây lan nhanh chóng và hình thành cụm ổ dịch gia đình.
Taufiq Hidayat vào nhà của những người nạn nhân Covid-10 chết tại nhà để mang những thi thể mà không ai được chạm vào này đi.
Anh Hidayat cùng hàng chục tình nguyện viên đã nhận cuộc gọi từ các gia đình có nạn nhân thiệt mạng vì Covid-19 ở thủ đô Jakarta, Indonesia, tâm dịch đáng sợ nhất hiện nay trên thế giới.
"Những thi thể không ai dám lại gần"
"Điều đó thực sự khó khăn, thời tiết nóng nực trong khi chúng tôi luôn phải mặc đầy đủ bộ đồ kín mít, trong khi cố gắng di chuyển trong các con hẻm nhỏ và các tầng cao với cơ thể nặng trĩu và không ai dám lại gần", anh Hidayat cho biết.
Nhóm tình nguyện viên của anh Taufiq Hidayat thu thập thi thể của những người đã chết tại nhà vì Covid-19 ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: CNN
Số lượng các cuộc gọi đã giảm bớt kể từ đỉnh điểm của đợt bùng dịch thứ hai ở Indonesia vào giữa tháng 7, nhưng vẫn có báo cáo về người chết tại nhà, mặc dù công suất mới tại các bệnh viện và trung tâm cách ly của đất nước đã được cải thiện và có hàng nghìn giường bệnh đang trống.
Cho đến nay, trong tháng 8 này, gần 50 người đã chết tại nhà vì Covid-19, theo LaporCovid-19, một nền tảng dư liệu công dân trực tuyến, chuyên nhận thông tin từ các gia đình và quan chức địa phương. Con số đã tăng trong tháng 7 lên khoảng 2.400 - gấp 6 lần so với tháng 6, theo Fariz Iban, nhà phân tích dữ liệu của LaporCovid-19. Tuy nhiên, người này vẫn cho biết, con số này chỉ là "phần nổi của tảng băng chìm".
Hầu hết các trường hợp tử vong đều ở Jakarta, vì đó là chính quyền địa phương duy nhất chia sẻ số liệu về các ca tử vong tại nhà do Covid-19. Người phát ngôn Bộ Y tế Indonesia không lưu giữ hồ sơ về số người chết tại nhà, Siti Nadia Tarmizi, người phát ngôn của Bộ cho biết. Bà cho biết mọi người chỉ nên cách ly tại nhà khi không có triệu chứng hoặc nhiễm bệnh nhẹ.
Nhưng Hiệp hội Y tế Indonesia đang thúc giục chính phủ thay đổi chính sách, cho rằng việc cách ly tại nhà đã khiến một số bệnh nhân không được chăm sóc y tế và việc thiếu giám sát càng khiến virus lây lan nhanh hơn.
Sự lựa chọn bất khả thi
Tháng trước, khi biến chủng Delta rất dễ lây lan tràn qua Indonesia, hệ thống bệnh viện của nước này nhanh chóng rơi vào tình trạng quá tải.
Những bệnh nhân dương tính được yêu cầu cách ly tại nhà nếu không có triệu chứng, nhưng một số không thể tìm được giường bệnh khi bệnh tình trở nặng.
Ông Warsa Tirta có kết quả xét nghiệm dương tính vào cuối tháng 6 và làm theo các hướng dẫn để điều trị tại nhà, con rể của ông, anh Fakhri Yusuf cho biết.
Ông Warsa Tirta, 62 tuổi, có kết quả dương tính với Covid-19 vào cuối tháng 6 và mất vào ngày 6/7. Ảnh: CNN
Tài xế 62 tuổi này không cảm thấy mệt và không có triệu chứng gì nhưng ông đã làm xét nghiệm vì người chủ đã nhiễm bệnh là ông nằm trong nhóm nguy cơ cao bị lây.
Nhưng trong vòng vài ngày sau khi nhà Warsa bị cô lập, mẹ và hai chị gái của anh Fakhri cũng bị ốm. Ông Warsa đã cố gắng chăm sóc cho họ, nhưng không lâu sau, cả ba người đều cần điều trị do bệnh chuyển nặng.
"Tôi đã cố gắng đăng ký cho tất cả đến Bệnh viện Cấp cứu Covid-19 nhưng ở đó chỉ có thể nhận một người", anh Fakhri cho biết và nói thêm: "Tất cả các giường trong bệnh viện đều đã kín chỗ. Vì vậy, chúng tôi quyết định cho em gái tôi nhập viện". Ông Warsa qua đời vào sáng 6/7.
Fakhri đã gọi cho trung tâm y tế địa phương nhưng không có ai đến nhận xác vì hàng trăm người khác cũng đã chết trong ngày hôm đó. Anh chỉ trích: "Phản ứng của họ rất chậm".
Vì vậy, anh đã gọi cho National Board of Zakat (Baznas), một nhóm do chính phủ điều hành chuyên phân phối zakat hay còn gọi là quyên góp theo tín ngưỡng Hồi giáo, nơi anh làm tình nguyện viên.
"Họ thực hiện mọi quy trình ở nhà một cách suôn sẻ. Khoảng 4 giờ chiều, chúng tôi khởi hành đến nghĩa trang và toàn bộ tang lễ đã được hoàn thành trước khi trời tối", anh cho biết.
Bệnh viện dư giường, nhưng số người chết tăng
Khi các ca Covid-19 bùng phát, chính phủ Indonesia đã chạy đua để xây dựng các bệnh viện dã chiến và các cơ sở cách ly mới, bao gồm Pasar Rumput, khu chung cư giá rẻ với gần 6.000 giường mới, theo một phát ngôn viên của Bộ Công chính và Nhà ở công cộng.
Cơ sở đã khai trương theo kế hoạch. Nhưng tính đến tuần này, các báo cáo truyền thông địa phương cho thấy chưa đến 300 người đang sử dụng khu chung cư này.
Siti Nadia Tarmizi, phát ngôn viên của chính phủ Indonesia, cho biết có đủ giường cho khoảng 30.000 ca Covid-19 mới được báo cáo mỗi ngày. Nhưng dù có sẵn giường, những người mắc Covid-19 không có triệu chứng và nhẹ vẫn lựa chọn ở nhà.
Gia đình Warsa Tirta bên mộ ông ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: CNN
Bà Siti khuyến cáo, những người có các triệu chứng vừa phải hơn, họ cần đến trung tâm cách ly. Những người có các triệu chứng rất nặng, bao gồm cả khó thở, nên đến bệnh viện. Bà cũng cho biết, những ca dương tính với Covid-19 đang được theo dõi tại nhà thông qua một công ty y tế từ xa tư nhân, nơi họ có thể nhận trợ giúp nếu cần.
Tuy nhiên, tiến sĩ Daeng M. Faqih, Chủ tịch Hiệp hội Y khoa Indonesia, nói rằng, khuyến cáo về sức khỏe của chính phủ cần phải thay đổi và cho biết đang vận động chính phủ thay đổi chính sách cách ly tại nhà. Theo vị tiến sĩ này, cách ly tại nhà làm lây lan virus vì nhiều người sống trong điều kiện đông đúc và không thể bảo vệ các thành viên trong gia đình.
Ông cũng cho biết rất khó để ngăn những người mắc Covid-19 không có triệu chứng rời khỏi nhà: "Họ có thể dễ dàng di chuyển xung quanh và lây nhiễm cho những người khác".
Số ca mắc Covid-19 hàng ngày của Indonesia có thể đã giảm một nửa kể từ tháng 7, nhưng nước này vẫn báo cáo số ca tử vong cao nhất thế giới mỗi ngày - khoảng 1.500 người so với 490 ở Ấn Độ và 342 ở Mỹ.
Cuộc khủng hoảng đã khiến việc triển khai tiêm chủng của đất nước bị trì hoãn và hiện các quan chức đang chạy đua để tăng gấp đôi số liều tiêm mỗi ngày lên ít nhất 2 triệu liều. Nước này đang đặt mục tiêu tiêm vắc xin cho 208 triệu người trong dân số 270 triệu người, dù một số cách chưa thực hiện được. Tính đến ngày 13/8,chưa đến 10% người Indonesia được tiêm liều 1.
Trong thời gian chờ đợi, Taufiq Hidayat và nhóm nhân viên của anh luôn sẵn sàng trợ giúp, nếu và khi họ được yêu cầu. Taufiq Hidayat cho biết một ngày bắt đầu bằng lời cầu nguyện cho sự an toàn của bản thân cùng đồng nghiệp và kết thúc bằng lời cầu nguyện cho những người không chống chọi được với Covid-19.
Taufiq Hidayat nói rằng, niềm tin vào chính mình đã giúp anh vượt qua vài tuần khó khăn. "Gia đình tôi lo sợ tôi sẽ nhiễm bệnh và mang virus về nhà cho họ. Nhưng tôi đã thuyết phục họ rằng tôi an toàn và họ cũng cầu nguyện cho tôi", anh nói thêm.