Phát biểu tại buổi gặp mặt, Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy, nguyên Phó Tư lệnh Quân khu 2, Trưởng Ban Liên lạc Cựu chiến binh mặt trận Vị Xuyên – Hà Giang cho biết:
Từ năm 1949 sau khi nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa được thành lập đến nay, Trung Quốc đã nhiều lần đem quân xâm lược Việt Nam. Năm 1974, đem quân đánh chiếm Hoàng Sa của Việt Nam. Tháng 2.1979, đưa 60 vạn quân tấn công 6 tỉnh biên giới Việt Nam.
Và tháng 4.1984 đến 5.1989 Trung Quốc đưa hơn 50 vạn quân của 8/10 đại quân khu, tiến công toàn diện biên giới tỉnh Hà Giang mà tập trung là huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang, với âm mưu vẽ lại đường biên giới tới bắc suối Thanh Thủy.
Đây là cuộc chiến tranh xâm lược quy mô lớn nhất kể từ khi Việt Nam đánh thắng Mỹ. Đây cũng là cuộc chiến tranh xâm lược có thời gian dài nhất, nếu tính từ 1979 – 1989 là 10 năm và ác liệt nhất.
“Có đợt chỉ trong 3 ngày Trung Quốc đã bắn 100.000 quả đạn pháo vào khu vực Vị Xuyên về đến Hà Giang. Sự ác liệt đến mức mà anh em gọi mặt trận này là “Lò vôi thế kỷ”. Sau kết thúc cuộc chiến tranh này ta đã đo lại, có ngọn núi đá bị đạn pháo đánh bạt đi hơn 3m” – Thiếu tướng Huy kể lại.
Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy nhấn mạnh: Hẳn chúng ta ngồi đây còn nhớ những trận đánh giành, giữ đất của quân dân ta diễn ra vô cùng quyết liệt trên các cao điểm 1509, Đồi Đài, Cô Ích, 4 hầm, Bạch Đích, Minh Tân, Pa Hán... ta đã tiêu diệt và làm bị thương hàng vạn quân Trung Quốc xâm lược, buộc Trung Quốc phải rút quân về bên kia biên giới.
Theo Tướng Huy, thắng lợi này bắt nguồn từ sự đúng đắn của Trung ương Đảng mà trực tiếp là Bộ Chính trị - Quân ủy Trung ương, sự chỉ đạo, chỉ huy tài tình của Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 2.
Thắng lợi to lớn của cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Vị Xuyên, Hà Giang rất oanh liệt, nhưng tổn thất của chúng ta cũng rất to lớn. Hơn 4.000 cán bộ, chiến sỹ, đồng bào ta đã anh dũng hy sinh mà phần lớn họ mới trên dưới 20 tuổi, cùng hàng ngàn người bị thương.
Đến nay còn hơn 2000 liệt sĩ nằm rải rác trên khắc chiến trường Vị Xuyên mà chúng ta chưa tìm được hài cốt; nhiều thương binh chưa được hưởng chính sách; nhiều mộ liệt sỹ chưa có tên trong nghĩa trang...
Tướng Huy cũng nhấn mạnh: Cuộc chiến đã lùi xa 33 năm, nhưng đến bây giờ những người lích trên mặt trận Vị Xuyên – Hà Giang năm nào mới được gặp mặt nhau, người còn, người mất, trong thâm tâm ai cũng tâm niệm một điều, còn nhiều việc chưa làm được cho xứng đáng với tầm vóc của một cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trên mặt trận này.
Đó là chưa có một nghĩa trang tầm quốc gia; một tượng đài chiến tháng Vị Xuyên; tiếp tục tìm kiếm hài cốt liệt sĩ chưa được quy tập, tìm và trả lại tên cho các liệt sĩ mà phần mộ ở nghĩa trang chưa có tên...Từ suy nghĩa như vậy các cán bộ, chiến sĩ đã trực tiếp chiến đấu, phục vụ chiến đấu trên mặt trận Vị Xuyên, Hà Giang đã tổ chức ban liên lạc từng đơn vị mình để giúp đỡ nhau trong cuộc sống.
Để thống nhất, ngày 7.5.2016, đại diện các đơn vị đã trực tiếp chiến đấu, phục vụ chiến đấu tại mặt trận Vị Xuyên, Hà Giang đã họp và thành lập “Ban liên lạc Cựu chiến binh mặt trận Vị Xuyên – Hà Giang” với 31 thành viên do Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy, nguyên Phó Tư lệnh Quân khu 2 là Trưởng ban. Trung tướng Đặng Quân Thụy, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội, nguyên Tư lệnh Quân khu 2 làm Trưởng ban danh dự.