Theo Tiến sĩ, bác sĩ cao cấp Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, trên thế giới hàng năm có khoảng hơn 2 triệu người tử vong do các bệnh do nấm. Các bệnh do nấm là một mối đe dọa sức khỏe toàn cầu, tuy nhiên lại chưa có sự quan tâm đúng mức trong việc tiếp cận chẩn đoán và điều trị. Việc chẩn đoán và điều trị bệnh có khả năng ngăn ngừa 1,3 triệu ca tử vong do nấm mỗi năm.
Trong các loại bệnh do nấm gây ra, nấm phổi Aspergillosis là một bệnh nhiễm trùng gây ra bởi một loại nấm mốc rất phổ biến, có mặt ở trong nhà và ngoài môi trường. Mặc dù mọi người thường hít phải loại nấm này từ không khí, nhưng loại nấm này chỉ ảnh hưởng đến những người người có hệ miễn dịch suy giảm nặng như bệnh nhân ung thư máu, ung thư các cơ quan khác, sau cấy ghép tạng hoặc điều trị các thuốc ức chế miễn dịch dài ngày.
Loại nấm này có thể gây bệnh ở những người đã/đang có bệnh tại phổi, chẳng hạn như những bệnh nhân đã từng mắc lao phổi, hen suyễn hay xơ nang phổi...
Bệnh nấm phổi mạn tính do nấm Aspergillus có thể điều trị được bằng các thuốc kháng nấm, khoảng ½ số trường hợp không được điều trị, tử vong sau 5 năm. Hàng năm trên toàn thế giới khoảng ½ triệu người tử vong do bệnh này.
Tại Việt Nam, hiện chưa có số liệu cụ thể về bệnh nấm phổi do Aspergillus. Tuy nhiên khoảng 50% bệnh nhân đã từng mắc lao, đến khám lại tại các cơ sở chuyên khoa hô hấp mắc nấm phổi do Aspergillus. Việt Nam cũng là nước có gánh nặng nấm mạn tính thứ 5 trên thế giới với trên 55.000 ca.
Nấm Apergillus gây phá hủy phổi từ từ. Bệnh biểu hiện âm thầm, giai đoạn đầu, người bệnh thường không nhận diện ra, khi có triệu chứng muộn mới tới khám tại các cơ sở y tế.
Hầu hết các trường hợp được biểu hiện bằng mệt và sụt cân kèm theo các triệu chứng như ho kéo dài, ho khạc đờm, ho ra máu…
"Ho ra máu là triệu chứng dễ thấy nhất để khiến người bệnh đi khám bệnh. Những trường hợp đươc phát hiện và điều trị sớm có thể điều trị khỏi bằng các thuốc kháng nấm. Một phần lớn các trường hợp chẩn đoán và điều trị muộn cần phải phẫu thuật, nút mạch cầm máu song song với việc điều trị thuốc nấm kéo dài. Những trường hợp này, nguy cơ tử vong cao trước và sau phẫu thuật. Những trường hợp muộn khác có thể biểu hiện bằng tình trạng suy mòn, khó thở nhập viện thường xuyên vì các tình trạng nhiễm khuẩn phổi", TS Lượng cho hay.
Theo TS.BS Lượng, bệnh được phát hiện bằng chụp XQ hoặc CT ngực có hình ảnh u nấm trên một hang có sẵn trong phổi, có hoặc không kèm theo các tổn thương khác. Nếu không được điều trị, phần phổi bị phá hủy sẽ ngày một lớn, dẫn đến mất chức năng phổi. Lâm sàng biểu hiện là ho ra máu, khó thở và suy mòn. Những trường hợp này thời gian sống thêm là rất hạn chế.
Bệnh được phát hiện bằng chụp XQ hoặc CT ngực. Ảnh: Internet
Cách phòng tránh nấm phổi
Bệnh nấm phổi nếu kéo dài không được điều trị thì các bào tử nấm sẽ lan tràn và gây bệnh cơ quan khác như nấm não - màng não, tổn thương da, viêm cơ, viêm nội nhãn… thậm chí là nhiễm nấm huyết. Bệnh nhân sẽ chết do nhiễm trùng nhiễm độc, suy kiệt hoặc biến chứng nặng nề như ho ra máu ồ ạt.
Theo các chuyên gia y tế, để phòng bệnh nấm phổi, cần thường xuyên rèn luyện thân thể, ăn nhiều hoa quả tươi, nâng cao sức đề kháng. Tránh để nấm mốc trong nhà, đồ đạc sắp xếp gọn gàng, đủ ánh nắng, thông gió, tránh ẩm ướt. Khi vệ sinh nhà cửa cần mang khẩu trang để tránh hít phải bụi nấm.