Những ngày vừa qua, miền Bắc nước ta liên tiếp đón những đợt không khí lạnh tăng cường khiến nền nhiệt liên tục giảm mạnh, khu vực miền núi có nơi xuất hiện băng giá. Riêng tại thủ đô Hà Nội, nhiệt độ có lúc xuống dưới 10 độ C.
Theo ông Lê Thanh Hải, Phó TGĐ Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia, thông thường, các đợt rét mạnh tập trung vào nửa cuối tháng 12, tháng 1 và tháng 2 năm sau hàng năm. Như vậy, có thể thấy miền Bắc đang bước vào những tháng đỉnh điểm của mùa Đông 2018.
Miền Bắc đón không khí lạnh tăng cường và rét: Kéo dài từ 2/2 đến 7/2/2018
Phân biệt: Rét đậm và Rét hại
- Rét đậm: Nhiệt độ từ 13 đến 15 độ C
- Rét hại: Nhiệt độ dưới 13 độ C
Gần đây nhất, theo bản tin mới nhất của Trung tâm Dự báo KTTV trung ương, vào ngày 2/2/2018, không khí lạnh tăng cường đã ảnh hưởng đến một số nơi ở vùng núi phía Bắc và khu Đông Bắc Bắc Bộ. Riêng Hà Nội trời rét đậm, rét hại, nhiệt độ thấp nhất phổ biến 8-11 độ; Lạng Sơn có nơi nhiệt độ xuống còn 1,9 độ C (trước đó, vào ngày 31/1, nhiệt độ tại Mẫu Sơn (Lạng Sơn) là -0,4 độ C).
Trung tâm Dự báo KTTV trung ương đưa ra cấp độ rủi ro thiên tai do rét hại, băng giá ở vùng núi, vùng núi cao là cấp 1-2. Dự kiến, đợt rét đậm, rét hại ở Bắc Bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế tiếp tục kéo dài đến khoảng ngày 7/2/2018.
Như vậy, từ ngày 26/1/2018, miền Bắc liên tiếp đón gió mùa đông bắc, không khí lạnh tăng cường (với các mốc là ngày 26/1, ngày 30/1 và ngày 2/2) gây nên các đợt rét đậm, rét hại kéo dài hơn 10 ngày.
Vậy, trước kia...
Trả lời phỏng vấn của phóng viên về vấn đề trên, ông Lê Thanh Hải, Phó TGĐ Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia, cho biết:
Trước đây, miền Bắc chưa từng ghi nhận rét dưới 10 độ C liên tục trong hơn 10 ngày. Tuy nhiên, đáng chú ý là vào năm 2008, có một đợt rét đậm (dưới 15 độ C) kéo dài 38 ngày liên tục ở khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.
Gần đây nhất, vào tháng 1/2016 có một đợt rét kỷ lục liên tục trong 6, 7 ngày khiến nhiệt độ Hà Nội xuống còn 6 đến 7 độ; và khiến cho 40 địa điểm có tuyết, trong đó có một số khu vực gần thủ đô Hà Nội như Tam Đảo, Ba Vì cũng xuất hiện tuyết; nhiều khu vực nhiệt độ luôn giữ mức dưới 0 độ C bất kể ngày, đêm. Theo dữ liệu đo được vào ngày 24/1/2016, nhiệt độ tại Mẫu Sơn (Lạng Sơn) là -5 độ C, ở Sapa là - 4 độ C.
Ngoài ra, trong cuốn Niên giám các hiện tượng khí tượng thủy văn ghi nhận sự việc chưa từng xảy ra, đó là vào thời nhà Lê, nước Hồ Gươm đã từng đóng băng.
Từ năm 1955 đến nay, nhiệt độ Hà Nội từng giảm rất mạnh, cụ thể: Ngày 12/1/1955, nhiệt độ xuống thấp kỷ lục là 2,7 độ C - Ngày 14/2/1968 là 5 độ C - Ngày 31/12/1975 là 5,1 độ C, theo dữ liệu của Trung tâm Dự báo KTTV trung ương.
"Vào thời nhà Lê, nước Hồ Gươm đã từng đóng băng.", ông Lê Thanh Hải cho biết. Ảnh minh họa: Thành Nguyễn
Khi được hỏi "Ông đánh giá thế nào về đợt rét cuối tháng 1 đến đầu tháng 2/2018 này?" ông Lê Thanh Hải nhận định: Tính trung bình, mùa Đông 2018 rét hơn so với 3 năm ấm trở lại đây. Tuy nhiên, các đợt rét đậm không kéo dài như năm 2008 và nhiệt độ cũng chưa lạnh kỷ lục bằng năm 2016.
Ông Lê Thanh Hải nói thêm: Nguyên nhân khiến một đợt rét kéo dài dài ngày là do khí áp ở Bắc Bán Cầu và rãnh áp thấp Đông Á hay còn gọi là rãnh áp thấp Aleutian gần alaska (sâu và lạnh) đưa khối không khí lạnh từ vùng cực Bắc di chuyển xuống Trung Quốc rồi tràn xuống khu vực miền Bắc và Bắc Trung Bộ nước ta, gây rét mạnh.
Ngoài ra, vào những năm xuất hiện La Nina, nhiệt độ mùa đông năm đó thường lạnh hơn so với các năm khác.
Các dự báo hiện tại cho thấy, La Nina sẽ còn duy trì trong 3-4 tháng đầu năm 2018, sau đó chuyển dần trở lại pha trung tính trong các tháng giữa năm 2018, theo dữ liệu của Trung tâm KTTV quốc gia.
Diễn biến thời tiết cả nước dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018
Ở Bắc Bộ, những ngày trong Tết nhiệt độ phổ biến dao động trong khoảng 14-21 độ C. Ảnh minh họa: Thành Nguyễn.
Theo Trung tâm KTTV quốc gia, trong tháng 2/2018 có khả năng xảy ra khoảng 4-5 đợt không khí lạnh (KKL) ảnh hưởng đến các tỉnh miền Bắc.
Khoảng giữa tháng 02/2018, các tỉnh miền Bắc có khả năng ảnh hưởng của một đợt không khí lạnh mạnh, gây mưa, mưa nhỏ và trời rét ở Bắc Bộ. Sau đó, khoảng những ngày trong Tết, không khí lạnh có thể tiếp tục được bổ sung yếu và duy trì tình trạng trời rét vùng núi có khả năng rét đậm.
Cụ thể:
Thời tiết ở Bắc Bộ những ngày trước Tết có mưa nhỏ do ảnh hưởng của KKL, trời rét; những ngày trong Tết nhiệt độ phổ biến dao động trong khoảng 14-21 độ C, mưa không đáng kể.
Thời tiết dịp Tết nguyên đán tại các tỉnh miền Nam về cơ bản là tốt, có thể xuất hiện mưa rào cục bộ (mưa trái mùa).
Riêng miền Trung (khu vực Bắc và Trung Trung Bộ) có thể có mưa và rét ở Bắc Trung Bộ vào những ngày trước Tết, khi chịu ảnh hưởng của không khí lạnh.
Bản tin nhiệt độ lúc 6h ngày 2/2/2018 của Trung tâm Dự báo KTTV TW
Ảnh chụp màn hình tại website của Trung tâm Dự báo KTTV trung ương.
Bài viết dựa trên: Ý kiến chuyên gia Lê Thanh Hải, Dữ liệu của Trung tâm Dự báo KTTV trung ương