Là một huấn luyện viên cá nhân (personal trainer - PT) nhưng Stephanie Mansour khiến nhiều người ngạc nhiên khi biết, không phải ngày nào cô cũng tập thể dục. Theo PT này, việc tập luyện sẽ thoải mái và hiệu quả hơn nếu bạn được nghỉ ngơi đầy đủ. Như vậy, bạn sẽ có thời gian cho cơ bắp và khớp hồi phục, tránh tình trạng kiệt sức.
Theo các nhà nghiên cứu, cơ thể cần được nghỉ ngơi 2-3 ngày sau khi tập luyện. Tuy nhiên, thời gian này cũng có thể dài hơn, tùy thuộc vào loại bài tập, điều kiện thể chất, tuổi tác, cường độ tập luyện của bạn.
Mansour cho biết, có 5 thời điểm mà bạn nên nghỉ ngơi, tránh luyện tập nặng.
Khi bị stress
Khi bạn bị quá tải bởi cả việc ở cơ quan lẫn việc nhà, căng thẳng sẽ sẽ khiến bạn suy nhược về cả thể chất lẫn tinh thần. Tập thể dục có thể giúp bạn giảm stress, nhưng không phải lúc nào cũng vậy.
Khi bạn tập thể dục, nhịp tim sẽ tăng lên. Điều này sẽ tạo thêm áp lực cho cơ thể, dẫn tới việc gia tăng nồng độ hormone stress trong cơ thể. Đối với một số người, triệu chứng này có thể trầm trọng hơn, nếu bạn vẫn cố đến phòng gym sau một ngày làm việc quá mệt mỏi.
Dù vậy, tập thể dục vẫn là phương pháp được khuyến khích nhiều nhất để giảm stress, bởi nó kích thích quá trình sản sinh endorphin giúp bạn cảm thấy thư giãn sau khi tập. Ngoài ra, nó cũng có hiệu quả với rất nhiều người.
Nếu bạn vẫn cảm thấy thoải mái sau khi tập thể dục, hãy tiếp tục. Hoặc không, thay vì duy trì các bài tập cường độ cao trong những ngày bị stress, bạn có thể đổi sang yoga hoặc đi bộ để giúp cơ thể đỡ mệt.
Khi thiếu ngủ
Nếu bạn thiếu ngủ, cơ thể sẽ không thể hoạt động hết công suất khi luyện tập. Ngoài ra việc tập thể dục khi bạn đang thiếu năng lượng có thể làm tăng nguy cơ chấn thương. Do đó, nếu bạn cảm thấy kiệt sức, điều tốt nhất bạn có thể làm cho chính mình là ngủ một giấc đầy đủ và rời buổi tập thể dục sang ngày hôm sau.
"Thiếu ngủ có liên quan mật thiết tới việc tế bào không phản ứng với insulin. Ngoài ra, nó có thể làm giảm nồng độ hormone ngăn ngừa cơn đói (leptin) và gia tăng hormone kích thích cơn đói (ghrelin)", Lisa Cottrell - bác sĩ tâm lý tại Aurora Health Care - cho biết.
"Thiếu ngủ lâu dài có thể kích thích hoạt động của hệ thần kinh đối giao cảm và ảnh hưởng tới hệ tim mạch, phản ứng miễn dịch và quá trình trao đổi chất.
Do đó, nếu muốn tập thể dục hiệu quả, bạn nên đi ngủ sớm hơn 1-2 tiếng. Nếu cảm thấy mệt mỏi quá mức, hãy để cơ thể nghỉ ngơi trước.
Khi cảm thấy không khỏe
Khi bạn cảm thấy không khỏe, phòng gym không phải nơi bạn nên đến. Nếu bị đau phía trên cổ, bạn vẫn có thể tập gym. Tuy nhiên, nếu cơn đau nằm ở phía dưới cổ, bạn không nên tiếp tục tập luyện. Nếu bạn bị sốt, chuyện ở nhà là không cần bàn cãi.
Lúc này, lợi ích mà bạn nhận được từ việc tập thể dục cũng chẳng thể bù đắp cho tình trạng thiếu nước bạn sẽ gặp phải sau đó.
Theo bác sĩ Gustavo Ferrer - người sáng lập Cleveland Clinic Florida Cough Clinic, nếu bị sổ mũi, ngạt mũi hoặc đau họng, bạn vẫn có thể tập thể dục. "Bạn nên xem xét việc giảm cường độ luyện tập xuống. Nếu bạn thường tập trong 1 tiếng, hãy giảm một nửa trong những ngày không khỏe", ông khuyên.
Ngoài ra, bác sĩ Ferrer cũng gợi ý mọi người nên tránh tập luyện trong những ngày đầu mắc bệnh truyền nhiễm như cúm và cảm lạnh, nhằm tránh lây lan cho người khác. "Nếu cảm thấy khó thở, ho nặng tiếng và sốt, bạn cũng không nên đến phòng gym", bác sĩ Ferrer.
Khi bị đau nhức
Bạn nên nghỉ ngơi một khoảng thời gian sau khi tập luyện nặng, đặc biệt là khi bạn thức dậy vào sáng hôm sau với những cơn đau nhức và mệt mỏi.
Theo Gregory Marcolin - PT kiêm Giám đốc Vật lý Trị liệu tại Trung tâm cai nghiện Ocean View, đây là loại đau nhức mà bạn sẽ gặp phải khi bắt đầu tập thể dục hoặc khi mới tập lại sau một quãng thời gian nghỉ.
"Những cơn đau nhức này cho thấy cơ thể đang chữa lành các sợi cơ để đảm bảo sự phát triển trong tương lai. Nghỉ ngơi là điều cần thiết để cơ thể phục hồi những tổn thương đã gặp".
Nếu cứ cố tình tập thể dục cả khi cơ thể đang rệu rã, bạn sẽ đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng. Trước hết, cơ thể sẽ tốn nhiều thời gian hơn để hồi phục. Hơn nữa, bạn sẽ có nguy cơ cao bị chấn thương.
"Hệ thống cơ là những mô mềm có khả năng thực hiện các chức năng tuyệt vời trong cơ thể. Tuy nhiên, nếu phải làm việc quá tải trong một thời gian dài, các chấn thương như rách cơ hoàn toàn có thể xảy ra", Marcolin giải thích.
Khi vừa chạy marathon xong
Nếu vừa mới chạy marathon xong, bạn nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi. Càng mất nhiều sức, bạn càng nên để cơ thể phục hồi lâu hơn.
Theo Marcolin, thời gian nghỉ ngơi phù hợp là 3-7 ngày để nghỉ ngơi, tiếp nước và ngủ. Ngoài ra, bạn cũng có thể đi bộ hoặc bơi lội để cải thiện tuần hoàn máu, giúp cơ bắp hồi phục nhanh hơn mà không gây căng thẳng cho cơ thể.