Trong 3 vòng đấu đầu tiên của V-League 2021, CLB Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) đã có cho mình 2 chiến thắng và 1 lần thất bại. Đây là thành tích tương đối hứa hẹn đối với đội bóng phố Núi, đặc biệt là sau những mùa giải chật vật cạnh tranh ở nhóm trụ hạng.

Không chỉ có thành tích đi lên, lối chơi của HAGL đã được cải thiện rất nhiều trong những trận cầu đã qua của V-League. Dưới sự chỉ đạo của HLV Kiatisuk, người ta thấy đội bóng phố Núi thi đấu mạch lạc hơn, các cầu thủ tự tin kiểm soát bóng và luôn tạo được sức ép lên khung thành của đối thủ.

Nếu so với HAGL dưới thời của các HLV như Nguyễn Quốc Tuấn, Dương Minh Ninh hay Lee Tae-hoon, họ dường như đã ‘lột xác’ trở thành một đội bóng khác, dù thi đấu ở trên sân vẫn là những cái tên quen thuộc như Công Phượng, Văn Toàn, Văn Thanh.

Vậy HLV Kiatisuk đã ‘biến hóa’ HAGL như thế nào chỉ sau 3 tháng cầm quân, để biến 'những đứa trẻ nhà bầu Đức' thành đối thủ mà tất cả các đội bóng V-League đều phải dè chừng?

Sơ đồ 3-5-2 và cách ‘biến tấu’ Công Phượng

Ngay từ những trận đấu đầu tiên của mình trên cương vị HLV của đội bóng mới, vị chiến lược gia người Thái Lan đã áp dụng một sơ đồ thi đấu nhất quán, đó là 3-5-2. Và sau 3 trận đấu đầu tiên của mùa giải, đội hình mạnh nhất của họ dường như đã thành hình, với bộ ba trung vệ Hữu Tuấn, Mermovic cùng Kim Dong-su.

Thi đấu ở tuyến giữa là Xuân Trường, Tuấn Anh cùng Công Phượng, với sự trợ giúp đến từ hai biên của Văn Thanh và Hồng Duy. Trên hàng tiền đạo, Văn Toàn cùng với Brandao hợp thành bộ đôi tấn công giàu tốc độ.

Sơ đồ 3-5-2 vốn không hề xa lạ đối với những ai từng theo dõi hành trình cầm quân của HLV Kiatisuk. Thời còn dẫn dắt ĐTQG Thái Lan, ông đã áp dụng chiến thuật này cho Chanathip và các đồng đội thi đấu tại vòng loại World Cup và AFF Cup, giành nhiều thành công vang dội như việc lọt vào vòng loại thứ ba hay liên tiếp lên ngôi ở đấu trường khu vực. Tuy nhiên, ở HAGL ông đã có những biến tấu nhất định để phù hợp hơn với các cầu thủ phố Núi.

Trong cách vận hành sơ đồ 3 hậu vệ, HLV Kiatisuk muốn cả đội tự tin cầm bóng và tịnh tiến triển khai tấn công lên phía trên. Các trung vệ đôi khi có tham gia vào những tình huống triển khai thế trận nhưng không nhiều. Bóng sẽ chủ yếu được triển khai qua bộ ba tiền vệ trung tâm, trong khi hai cánh có trách nhiệm hỗ trợ kéo giãn đội hình đối phương.

Cả hai tiền đạo của họ là Brandao và Văn Toàn thi đấu rộng, đôi khi tách hẳn ra biên để phối hợp, giúp các tiền vệ trung tâm hoặc tiền vệ cánh băng vào vòng cấm và tạo thành mũi tấn công ảo.

Điều bất ngờ nhất mà HLV Kiatisuk đang làm là đưa Công Phượng về đá như một tiền vệ trung tâm, dù anh có xu hướng thi đấu cao hơn so với các cầu thủ còn lại. Có thể thấy rõ cách vận hành này trong bàn thắng đầu tiên của HAGL trước Bình Định, khi tiền đạo quê Nghệ An lùi sâu và có đường chuyền dài xuất sắc cho Văn Toàn bứt tốc ghi bàn thắng mở tỷ số.

Nhưng chuyền dài rõ ràng không phải là điều mà Phượng làm thường xuyên trong sự nghiệp của mình. Ở vị trí tiền vệ, anh được giao nhiệm vụ cầm bóng lên tuyến trên và thoải mái xâm nhập vòng cấm khi tấn công. Có thể nói, cầu thủ sinh năm 1995 được phép thi đấu tự do phía dưới bộ đôi tiền đạo Brandao và Văn Toàn.

Ở vị trí tương tự với sơ đồ này, Quang Hải và Chanathip luôn có xu hướng đưa ra những phương án hiệu quả nhất, đôi khi trở thành cầu toàn. Khác với họ, Công Phượng đột biến hơn với những tình huống xộc thẳng vào khu vực vòng cấm. Anh cũng là tiền vệ HAGL có nhiều cú sút nhất về phía khung thành đối phương, với những pha dứt điểm nguy hiểm ở trong trận gặp Sài Gòn hay SLNA.

Với việc sử dụng 3 trung vệ, HAGL cũng phòng ngự chắc chắn hơn khi phải chịu sức ép. Hữu Tuấn là tuyển thủ quốc gia đá bên cạnh 2 ngoại binh giúp tuyến dưới của HAGL luôn bình tĩnh đối mặt với những pha tấn công đến từ đối thủ, không còn hỗn loạn và mỏng manh như ở những mùa giải trước.

Những điều mà HLV Kiatisuk cần cải thiện ở HAGL?

Dù đang có những kết quả ấn tượng nhưng HAGL không phải là không có vấn đề khi vận hành chiến thuật 3-5-2, và điều đó đã được thể hiện khá rõ ở trong những trận đấu đã qua.

Đầu tiên là việc cả hai tiền đạo của họ, Brandao và Văn Toàn, đều không phải là mẫu trung phong mục tiêu điển hình. Khi tấn công, họ tách biên khá rộng và khiến đội bóng đôi lúc không tạo được sự nguy hiểm nếu đối phương chủ động thi đấu lùi sâu. HLV Kiatisuk sở hữu con bài Nguyễn Trung Đại Dương có thể thi đấu tốt ở vị trí này, nhưng anh đã lớn tuổi và sẽ chỉ là con bài dự bị chiến lược.

Ở hàng tiền vệ, HAGL không có một máy quét thực sự. Công Phượng không giỏi trong việc hỗ trợ phòng ngự còn Xuân Trường không phải mẫu tiền vệ chăm di chuyển và áp sát. Điều đó khiến trách nhiệm quán xuyến tuyến giữa đôi lúc phụ thuộc cả vào vị trí của Tuấn Anh. HLV Kiatisuk khắc phục vấn đề trên bằng cách thay đổi tùy vào tình hình trận đấu, với những cầu thủ như Việt Hưng hay Ngọc Quang luôn sẵn sàng được ra sân.

Với sơ đồ 3-5-2, bộ ba trung vệ đôi khi không thể bao quát hết toàn bộ khu vực sân nhà khi bị phản công. Bản thân Mermovic và Kim Dong-su đều không có phẩm chất cần thiết để thi đấu ở vị trí tâm của hàng hậu vệ, điều được thể hiện ở hai trận đấu gần nhất. Đồng thời, khi phòng ngự thì hai cánh của Văn Thanh và Hồng Duy sẽ là điểm yếu nếu đối phương quyết định tấn công áp đảo bằng số lượng như cách mà CLB Bình Định đã làm.

Nhưng cũng phải nhìn nhận, đây là những vấn đề thuộc về sơ đồ chiến thuật nhiều hơn là con người. HLV Kiatisuk có thể cải thiện thì nên sử dụng những tiền vệ năng nổ ở giữa sân để có thể hỗ trợ các hậu vệ biên trong các tình huống cần bảo toàn tỷ số.

Ở vòng đấu tới, HAGL sẽ hành quân tới làm khách trên sân của đội cuối bảng Hồng Lĩnh Hà Tĩnh. Đó không phải là trận đấu dễ dàng, nhưng ít nhất họ còn là đội cửa trên trước khi phải đối đầu với những Viettel, TP.HCM hay SHB Đà Nẵng trong những ngày tiếp theo. Vì vậy, HLV Kiatisuk cần nhanh chóng hoàn thiện lối chơi của mình cho chặng đường khó khăn sắp tới.