Pháo phản lực tên lửa HIMARS.. Ảnh Al Jazeera
Hãng thông tấn Al Jazeera đăng tải bài viết của nhà bình luận quân sự John Psaropoulos, trong đó cho thấy một chiến thắng khác của HIMARS nói riêng và các tổ hợp pháo phản lực – tên lửa Mỹ nói chung trong cuộc xung đột Nga - Ukraine.
Tại khu vực phía nam Kherson, xuất hiện những áp phích vào tháng 7 với ảnh hệ thống HIMARS và những lời đe dọa trừng phạt Nga . Nhưng chiến thắng lớn nhất của HIMARS lại ở châu Âu.
Theo dòng thác thông tin đại chúng, các nước Đông Âu lo lắng về một cuộc tấn công trong tương lai của Nga và bắt đầu nỗ lực tự trang bị vũ khí.
Ba Lan và các nước Baltic trên cơ sở truyền thông cho rằng, HIMARS là một trong những vũ khí hiệu quả nhất ngăn chặn cuộc tiến công của Nga ở Ukraine và đang đặt hàng hàng trăm hệ thống pháo phản lực tên lửa với chi phí hàng trăm triệu USD.
Ngày 26/5, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Mariusz Blaszczak, thông báo đã đệ đơn đặt 500 xe phóng HIMARS cùng đạn dược - một con số khổng lồ mà ông lưu ý, sẽ liên quan đến kế hoạch hợp tác sản xuất mở rộng.
Ngày 15/7, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, Estonia yêu cầu sẽ mua 6 xe phóng và đạn dược với trị giá 500 triệu USD. Latvia công khai yêu cầu các xe phóng và đạn dược trong khoản ngân sách 300 triệu USD một tuần sau đó. Lithuania dự kiến sẽ đặt hàng tương tự.
"Thỏa thuận bỏ phong tỏa Odesa sẽ không thể thực hiện được nếu không có HIMARS. Hiện rất rõ ràng cho thấy, chiến tranh sẽ kết thúc sớm hơn nếu chúng tôi vũ trang cho Ukraine nhanh hơn ", Ngoại trưởng Litva Gabrielius Landsbergis cho biết ngày 22/7, đề cập đến thỏa thuận của Nga cho phép các chuyến hàng ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen.
Bộ trưởng Quốc phòng Estonia Kusti Salm nhấn mạnh: "Vùng Baltic sẽ trở thành một chiến trường duy nhất đối với Nga" khi giải thích về sự phối hợp mua sắm trang bị quân sự của các quốc gia khu vực.
Latvia và Estonia đã thảo luận về khả năng mua sắm tên lửa ATACM (Tên lửa Chiến thuật Lục quân) mới nhất có tầm bắn 300 km cho các hệ thống phóng HIMARS. Từ biên giới Estonia, những tên lửa này có thể tấn công thành phố St Petersburg. Từ Latvia, những tên lửa này có thể chặn tuyến đường từ Moscow, ngăn chặn tuyến đường cơ động của binh lực Nga trước khi tới biên giới. Từ biên giới Ba Lan và Litva (Lithuania), tên lửa có thể tấn công hầu hết mọi địa điểm trên lãnh thổ Belarus, đồng minh khu vực duy nhất của Nga, có lãnh thổ được sử dụng làm khu vực tập kết để tấn công vào Kiev.
Ông Salm nói: "Chúng ta sẽ buộc kẻ thù chung phải trả giá đắt. Nếu biết chúng ta có thể tiêu diệt một số loại mục tiêu, đối phương sẽ phải tìm kiếm các giải pháp thay thế. Nhưng sẽ đắt hơn rất nhiều. Cuộc tấn công Estonia, các nước Baltic và NATO trở nên phức tạp và tốn kém hơn rất nhiều đối với kẻ thù ".
Các lực lượng vũ trang Mỹ sẽ phát triển các tên lửa phóng từ HIMARS tiên tiến hơn, Tên lửa tấn công chính xác (PrSM) sẽ có tầm bắn 500 km (310 dặm) được đưa vào khai thác sử dụng vào năm 2023. Nếu những tên lửa này được cung cấp cho các đồng minh khu vực, các quốc gia Đông Âu có thể tấn công đến ngoại vi Moscow.
Điều gì làm cho HIMARS hiệu quả như vậy?
Ukraine được cho là đã gây tổn thất cho các kho đạn, sở chỉ huy và hệ thống phòng không của Nga khi mới sử dụng 8 tổ hợp pháo phản lực – tên lửa HIMARS, mỗi xe có 6 ống phóng trang bị tên lửa GMLRS thông thường (Tên lửa dẫn đường độ chính xác cao) trên phạm vi tấn công từ 80 đến 120km (50 đến 75 dặm). Những pháo phản lực-tên lửa này được quân đội Ukraine đưa vào chiến đấu ngày 25/6.
Ngày 16/7, Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết Kiev đã phá hủy ít nhất 30 trung tâm hậu cần nằm sâu sau chiến tuyến của quân đội Nga. Một tuần sau, các nguồn tin từ Lầu Năm Góc thông báo về 100 mục tiêu có giá trị cao bị tấn công.
Những cuộc tấn công được cho đã ném một cờ lê vào bộ máy chiến lược quân đội Nga. Những kết quả mà Nga giành được trên khu vực phía đông Lugansk và Donetsk trên cơ sở tập trung hỏa lực có ưu thế vượt trội. Quân đội Ukraine sống sót buộc phải rút lui chiến thuật trên mọi chiến trường do không thể làm gì khác ngoài việc ẩn nấp. Những cuộc tấn công vào các trung tâm hậu cần kỹ thuật của tên lửa HIMARS được cho là làm suy yếu nguồn sức mạnh quân sự Nga.
Thiếu tướng nghỉ hưu người Australia Mick Ryan tin rằng HIMARS đã "thay đổi cán cân lực lượng trên chiến trường trong cuộc chiến ở Ukraine", cho phép người Ukraine tiếp tục thực hiện "chiến lược ăn mòn" tiềm lực và tinh thần của Nga, chiến lược này đã mang lại chiến thắng trong trận chiến giành Kiev.
Tướng nghỉ hưu Mỹ Mark Hertling gọi HIMARS là "vũ khí thay đổi cuộc chơi", giúp Ukraine giành được lợi thế trên chiến trường.
Konstantinos Grivas, giảng viên các hệ thống vũ khí tiên tiến tại Học viện Quân đội Hellenic, cho biết: "HIMARS, cùng với đạn GMLR có được độ chính xác cao khi tấn công. Người Nga không có gì tương đương vì những hệ thống này được người Mỹ phát triển như một loại pháo bắn tỉa để sử dụng trong những môi trường tác chiến khó khăn như Fallujah [Iraq], nơi phải tiêu diệt trúng mục tiêu chính xác vì xung quanh là dân thường."
Tên lửa có độ chính xác cao do sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính, hỗ trợ định vị vệ tinh cho phép đạt độ chính xác từ 3 đến 5 m (10-16 feet) trên tầm bắn lớn nhất.
Các chuyên gia giải thích, Ukraine thành công do có được mạng lưới tình báo cung cấp tọa độ cho hệ thống và quân đội Mỹ đã chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine.
Hệ thống có hiệu quả cao về chi phí. Tên lửa GMLRS có giá khoảng 100.000 USD. Các khẩu đội tên lửa phòng không S-300 và kho đạn được cho là bị phá hủy ở Ukraine trị giá hàng triệu USD và ảnh hưởng tâm lý của binh sĩ Nga khi biết, các mục tiêu có thể bị tấn công ở sâu trong hậu phương chiến trường.
Tướng Ryan trên tài khoản Twitter viết: "Do vũ khí là một hệ thống di động, HIMARS có thể dừng lại, bắn và sau đó di chuyển nhanh chóng. Ưu thế này đảm bảo rằng vũ khí có khả năng sống sót cao trong thời đại mà thời gian từ khi phát hiện đến tiêu diệt có thể chỉ vài phút".
Tổng tư lệnh quân đội Ukraine Valery Zaluzhny nhấn mạnh, một yếu tố quan trọng góp phần duy trì chiến tuyến là "sự xuất hiện kịp thời của M142 HIMARS, thực hiện các cuộc tấn công chính xác vào các sở chỉ huy và kiểm soát, kho vũ khí đạn và nhiên liệu của đối phương".
Cần bao nhiêu hệ thống để chiến thắng?
Các sĩ quan chỉ huy quân sự cao cấp cảnh báo, HIMARS không phải là một viên đạn bạc vì số lượng vũ khí không nhiều. Ngày 20/7, Mỹ cho biết sẽ gửi thêm 4 tổ hợp HIMARS, nâng tổng số lên 16 xe, mục tiêu sắp tới là đạt 20 xe phóng.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Oleksiy Reznikov, tuyên bố Ukraine cần 100 tổ hợp HIMARS để giành lại các lãnh thổ từ Nga bao gồm cả Crimea và Donbass.
Nhưng dường như Mỹ đang cố gắng không khiêu khích Nga bằng việc cung cấp cho Ukraine nhiều hơn các tổ hợp vũ khí hiện đại.
Anh thông báo đang gửi một số lượng không xác định các hệ thống pháo phản lực tên lửa M270 tới Ukraine, mỗi hệ thống M270 có sức mạnh tương đương 2 xe pháo phản lực tên lửa HIMARS.
Quan chức quân sự cấp cao Mỹ cho biết: "Chúng tôi không phải là quốc gia duy nhất cung cấp loại vũ khí này. Sẽ có sức mạnh tổng hợp từ các quốc gia dân chủ," đề cập đến nguồn cung cấp của các quốc gia khác và gợi ý rằng, số lượng 20 pháo phản lực – tên lửa HIMARS có thể sẽ là giới hạn trần của Washington.
Matxcova tuyên bố đã phá hủy 4 tổ hợp pháo phản lực – tên lửa HIMARS trên chiến trường, nhưng cả Mỹ và Ukraine đều bác bỏ thông tin này.