Nếu như chỉ đưa xe máy để thay dầu động cơ và bảo dưỡng định kỳ thì thương hiệu hay những thông số trên chai dầu không mấy ý nghĩa.
Tuy nhiên, nếu ai muốn chăm sóc chiếc xe của mình tốt hơn với các loại dầu cao cấp hay thay dầu máy ở cửa hàng ngoài, việc hiểu được thông số đó rất quan trọng.
Có nhiều loại dầu động cơ khác nhau, không chỉ bởi thương hiệu, chất lượng mà còn được sản xuất với các thông số khác biệt phù hợp từng điều kiện thời tiết, môi trường. Một số chỉ số cần nắm được khi mua hoặc thay dầu động cơ gồm SAE, JASO và API.
Dầu nhớt Castrol dành cho xe tay ga (scooter) với nhiều chỉ số ghi trên chai. Ảnh: Castrol.
JASO
Đây là thông số được đưa ra bởi tổ chức chứng nhận tiêu chuẩn ô tô Nhật Bản. Khác với ô tô, xe máy có xe tay ga dùng ly hợp khô và xe số sử dụng ly hợp ướt.
Dầu ô tô dùng được cho xe tay ga. Do đó, nhiều người sử dụng vẫn mua dầu ô tô thay cho tay ga bình thường. Điển hình là các loại Liqui Moly được người sử dụng xe Honda SH, Air Blade hay Yamaha NVX ưa chuộng.
Dầu tổng hợp Liqui Moly dùng cho cả xe tay ga và ô tô.
Thông thường, các loại dầu trên thị trường có chuẩn JASO MA (MA1, MA2…) và JASO MB. Các chai dầu có khi MA sẽ sử dụng cho xe số do có hệ số ma sát cao.
Ngược lại, dầu MB dùng cho xe tay ga bởi hệ số ma sát thấp. Một số loại dầu thay vì ghi chỉ số JASO MB có thể ghi "scooter", tức là dành cho xe ga.
SAE
Đây là chỉ số mà xuất hiện trên mọi chai dầu, thường được in đậm hoặc in cỡ lớn dưới dạng như 5W-30, 10W-40…
Con số đứng trước W chỉ khoảng nhiệt độ mà dầu đó hoạt động tốt, ví dụ loại 10W dùng được ở nhiệt độ -20 độ C. Số càng thấp, động cơ càng hoạt động ổn định ở nhiệt độ càng thấp.
Số đằng sau W chỉ độ nhớt. Số càng lớn, độ nhớt càng lớn. Các nhà sản xuất xe khuyên dùng loại có độ nhớt thấp. Xe tay ga Honda phổ thông hiện nay được khuyên dùng loại 10W-30. Nếu đổ dầu 10W-40 hoặc 10W-50, xe sẽ đi ì hơn một chút do độ nhớt lớn.
Chai dầu Motul 300V có ghi chỉ số 10W-40 lớn. Ảnh: Motul.
API
Chỉ số này cho biết chất lượng dầu. API S là dầu động cơ xăng còn API C dành cho động cơ diesel. Với xe máy chỉ cần quan tâm tới API S. Chất lượng dầu sẽ xác định bởi các chữ cái đằng sau S, ví dụ SA, SB, SC…
Càng về cuối bảng chữ cái, dầu càng có chất lượng cao. Hiện nay, trên thị trường, dầu API SN là loại cao cấp nhất.
Chỉ số API SN trên chai dầu Liqui Moly.
Các thông số khác
Không chỉ 3 chỉ số trên, dầu còn có các loại dầu gốc khoáng (mineral), dầu bán tổng hợp (semi-synthetic) và dầu tổng hợp (synthetic).
Dầu tổng hợp cho chất lượng tốt nhất, ít tạo cặn, giữ cho động cơ bền bỉ. Nhờ đó, xe sử dụng dầu tổng hợp đi được lâu hơn so với dầu gốc khoáng trước mỗi lần thay dầu định kỳ.
Giá bán của dầu dao động tuỳ chất lượng. Dầu động cơ Honda 10W-30 có giá 80.000 đồng cho 800 ml, trong khi dầu cao cấp Liqui Moly 5W-30 có giá tới khoảng 250.000 đồng đối với chai 1 lít.