Sau khi cơn bão Helene càn quét nhiều khu vực ở nước Mỹ, những thông tin thất thiệt về thiệt hại do bão gây ra lập tức tràn lan mạng xã hội.
Theo báo New York Times, một làn sóng thông tin sai lệch và các thuyết âm mưu đang gây trở ngại nghiêm trọng cho công tác cứu trợ.
"Trong gần 20 năm làm việc, tôi chưa từng thấy một thảm họa nào có nhiều thông tin sai lệch đến vậy", Samantha Montano, Phó giáo sư quản lý tình trạng khẩn cấp tại Học viện Hàng hải bang Massachusetts (Mỹ) cho hay.
Hai tấm ảnh về cô bé trong bão Helene được xác định là tạo bởi AI
Đáng nói, những hình ảnh giả mạo hoặc chỉnh sửa này có thể làm phức tạp thêm nỗ lực ứng phó thảm họa, tạo ra những câu chuyện sai lệch và trên hết là gây tổn hại đến lòng tin của công chúng vào thời điểm những người bình thường đang nỗ lực để giúp đỡ lẫn nhau trong bối cảnh sống còn.
Đặc biệt phải kể đến hai hình ảnh về một đứa trẻ đang bế một chú chó con ngồi trên thuyền. Trong ảnh, cô bé mặc chiếc áo phao, cơ thể đã ướt đẫm vì mưa nhưng vẫn ôm chặt lấy chú chó nhỏ và bật khóc. Hình ảnh xúc động được lan truyền chóng mặt trên các nền tảng, thu hút hàng triệu lượt yêu thích và bình luận.
Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ hơn có thể nhận ra những điểm bất thường. Theo Fobes, đây là ảnh deepfake được tạo ra từ công nghệ AI.
Nếu nhìn kỹ, cô bé có vẻ thừa một ngón tay. Màu sắc và kiểu áo cũng khác nhau trong hai bức hình. Phần mũi của chú chó cũng khác nhau trong hai bức ảnh, một bên mũi màu vàng nhạt, trong khi tấm kia có mũi màu nâu đen.
Thượng nghị sĩ Mike Lee của bang Utah là một trong những người bị đánh lừa bởi bức ảnh này. Ông đã chia sẻ nó vào ngày 3/10. Sau đó, ông đã xóa nó sau khi người dùng chỉ ra rằng hình ảnh này là giả mạo.
Một người dùng Facebook khác cũng bị lừa bởi hình ảnh deepfake này và chia sẻ nó với dòng chữ: "Lạy chúa, hãy giúp đỡ những đứa con của chúng con và gia đình của chúng!".
Theo Forbes, hình ảnh giả về thảm họa có thể gây ra hậu quả lâu dài, nhất là làm tê liệt về mặt cảm xúc, mất đoàn kết xã hội. Hơn nữa, chúng có thể bị các nhóm lừa đảo dùng để kêu gọi mọi người quyên góp cho các hoạt động gây quỹ giả mạo, mặc dù không rõ liệu hình ảnh em bé đang lan truyền có được sử dụng cho mục đích đó hay không.
Những thông tin sai lệch khác liên quan đến bão Helene đã lan truyền trên mạng xã hội, khiến Cơ quan Quản lý Tình trạng Khẩn cấp Liên bang (FEMA) phải ra mắt trang "Hurricane Helene: Rumor Response" (Phản hồi tin đồn về bão Helene), nhằm giải quyết những thông tin sai lệch. Trong đó, một tin giả nói rằng cơ quan này đang tịch thu tài sản của những người sống sót, phân phối viện trợ dựa trên đặc điểm nhân khẩu học và tịch thu các khoản quyên góp và vật tư.
Ngoài ra, còn có một thuyết âm mưu vô căn cứ cho rằng chính phủ đã sử dụng công nghệ kiểm soát thời tiết để hướng cơn bão vào các cử tri đảng Cộng hòa.
Ảnh chụp từ trên flycam ngày 28/9 cho thấy cảnh tượng đổ nát tại bang Florida, Mỹ sau khi bão Helene đi qua
Aaron Ellenburg, cảnh sát trưởng của quận Rutherford, đã dành nhiều ngày để bác bỏ những tuyên bố vô căn cứ về việc các khu dân cư bị san phẳng để khai thác lithium hay thậm chí che đậy những thi thể còn sót lại sau cơn bão. "Tôi chưa bao giờ thấy điều gì giống như vậy", ông Ellenburg bộc bạch. "Tôi phát ngán với thứ vớ vẩn này".
FEMA khuyên người dân: "Hãy bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng của bạn sau cơn bão Helene bằng cách cảnh giác với những tin đồn và trò lừa đảo, đồng thời chia sẻ thông tin chính thức từ các nguồn đáng tin cậy".
Helene là cơn bão mạnh cấp 4 đã tàn phá khu vực Đông Nam nước Mỹ và giết chết hơn 200 người. Đây là cơn bão lớn thứ hai nếu tính đến thiệt hại về người ở Mỹ trong vòng 50 năm qua.
Cơn bão đã gây ra lũ lụt thảm khốc, khiến nhiều người mất nhà cửa. Công cuộc tìm kiếm người mất tích gặp trở ngại vì cầu đường nhiều nơi đã bị xóa sổ hoàn toàn, khiến việc tiếp cận trở nên rất khó khăn.