Công an khám xét cửa hàng Nhật Cường trên phố Lý Quốc Sư, Hà Nội tháng 9/2019. Ảnh: DV
Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) vừa ban hành kết luận điều tra vụ án vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Sở Kế hoạch - đầu tư Hà Nội và một số đơn vị liên quan.
C03 đã chuyển kết luận sang Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị truy tố ông Nguyễn Đức Chung, cựu chủ tịch UBND TP. Hà Nội, về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Cùng với đó, 6 bị can khác cũng đề nghị truy tố do vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Cậy quan hệ, nhờ đình chỉ đấu thầu
Theo kết luận, trong quá trình Sở Kế hoạch - đầu tư (KHĐT) tổ chức đấu thầu gói thầu số hóa hồ sơ đăng ký doanh nghiệp năm 2016 trên địa bàn TP. Hà Nội, do có mối quan hệ quen biết và được Bùi Quang Huy, nhờ nên ông Chung đã chỉ đạo đình chỉ thầu không đúng thẩm quyền, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu.
Trước khi đóng thầu chỉ một ngày, Bùi Quang Huy, tổng giám đốc Công ty Nhật Cường đã gửi email cho ông Chung, khi đó là chủ tịch UBND TP.Hà Nội, nhờ chỉ đạo Sở KHĐT lùi ngày đóng thầu thêm 2 tuần để giới thiệu một công ty tham gia đấu thầu.
Sau đó, Huy tiếp tục gửi email cho ông Chung, trong đó có nội dung đề xuất dừng tất cả gói thầu số hóa ở Hà Nội để giao cho Công ty Nhật Cường thực hiện.
Tại cơ quan điều tra, ông Chung thừa nhận đã gọi điện cho giám đốc Sở KHĐT để chỉ đạo đình chỉ thầu, lý do đình chỉ là vì Sở không thực hiện đúng các quy định và chỉ đạo của TP.
Sau khi đã thông báo đấu thầu rộng rãi rồi tạm dừng, cuối năm 2016 Sở KHĐT Hà Nội tiếp tục mở lại gói thầu nhưng bổ sung thêm "yêu cầu về giải pháp, tiêu chuẩn kỹ thuật số hóa tài liệu đã được thực hiện thí điểm thời gian qua".
Tiếp đó, ông Chung yêu cầu sở cho Công ty Nhật Cường thực hiện thí điểm số hóa đối với gói thầu với động cơ cá nhân là để cho Công ty Nhật Cường tham gia đấu thầu, trúng thầu và hưởng lợi ích. Thực tế, sau khi trúng thầu, Huy đã bán toàn bộ hai gói thầu để hưởng lợi 19 tỉ đồng.
Tại cơ quan điều tra, ông Chung khai nhận có mối quan hệ thân quen Bùi Quang Huy từ năm 2005, 2006 khi còn làm ở Phòng cảnh sát hình sự và có nhờ Huy đến biếu quà cho một số cá nhân vào dịp Tết. Tuy nhiên, cựu chủ tịch Hà Nội không thừa nhận việc chỉ đạo đình chỉ thầu là theo đề nghị của Bùi Quang Huy.
Theo lời khai của ông Chung, bị can "có chỉ đạo công ty Nhật Cường làm thí điểm số hoá nhưng việc thí điểm không liên quan đến gói thầu số hoá, không tác động Sở KHĐT sửa đổi hồ sơ mời thầu".
Dù vậy, cơ quan điều tra kết luận hành vi của ông Chung là không đúng thẩm quyền, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu. Hành vi của ông Chung cùng với hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu của các cán bộ Sở KHĐT dẫn đến hiệu quả, mục đích gói thầu không đạt được (chỉ có 45% tài liệu hồ sơ được đẩy lên hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp), gây thiệt hại tài sản nhà nước.
Đồng thời, hành vi của ông Chung xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan nhà nước, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, hình ảnh của cơ quan công quyền và làm cho nhiều cán bộ chủ chốt cấp thành phố có hành vi sai phạm nghiêm trọng bị xử lý hình sự.
"Khi thực hiện hành vi trên, bị can Nguyễn Đức Chung biết, chấp nhận mọi hậu quả (vật chất và phi vật chất) xảy ra do sai phạm trong đấu thầu gây ra", kết luận nêu.
Hợp đồng khống với công ty Minh Hoa
Nội dung kết luận điều tra cũng nêu, ông Nguyễn Đức Chung để Công ty Minh Hoa do bà Nguyễn Thị Trúc Chi Hoa (vợ ông Chung) làm Giám đốc, ký kết hợp đồng với Công ty Nhật Cường.
Liên doanh Nhật Cường - Đông Kinh đã sử dụng hợp đồng trên để hợp thức hóa hồ sơ năng lực để dự thầu và trúng gói thầu số hóa hồ sơ đăng ký doanh nghiệp năm 2016. Cơ quan điều tra cho rằng có cơ sở xác định hợp đồng ký giữa công ty vợ ông Chung với Nhật Cường là hợp đồng khống.
Cơ quan điều tra xác định, Công ty Minh Hoa do vợ ông Nguyễn Đức Chung làm Giám đốc ký kết hợp đồng khống với Công ty Nhật Cường. Ảnh: DV
Tại cơ quan điều tra, ông Chung khai sau khi vụ án được khởi tố mới biết việc công ty của vợ mình và Nhật Cường ký một hợp đồng kinh tế và dùng chính hợp đồng này làm hồ sơ tham gia thầu.
Bà Hoa không khai nhận hợp đồng này là khống, mục đích ký hợp đồng là để mua phần mềm quản lý doanh nghiệp cho công ty, không phải để giúp Bùi Quang Huy hợp thức hồ sơ năng lực, không biết việc Công ty Nhật Cường tham gia đấu thầu và việc ký hợp đồng không liên quan đến ông Nguyễn Đức Chung.
Theo kết luận, tài liệu thu thập tại Công ty Minh Hoa, Cục Thuế Hà Nội, dữ liệu trích xuất từ hệ thống phần mềm ERP của Công ty Nhật Cường cùng lời khai của các bị can là nhân viên của Nhật Cường thể hiện "hợp đồng ký giữa công ty với Nhật Cường có dấu hiệu là hợp đồng khống".
Kết quả xác minh tại Công ty Minh Hoa cho thấy có hợp đồng ký giữa công ty với Nhật Cường về triển khai phần mềm hoạch định tài nguyên doanh nghiệp ERP, biên bản thanh lý hợp đồng và giải trình việc ký hợp đồng là có thật. Hai bên đã nghiệm thu thanh toán bằng tiền mặt nhưng không cung cấp được chứng từ chuyển tiền.
Kết quả xác minh tại Cục Thuế Hà Nội cho thấy báo cáo tài chính các năm 2015, 2016, 2017 của Công ty Minh Hoa không thể hiện tài sản nào trị giá 40,8 tỉ. Bảng kê hóa đơn, chứng từ hàng hóa, dịch vụ mua vào không có khoản nào thể hiện việc mua phần mềm ERP.
Tuy nhiên bị can Bùi Quang Huy đang bỏ trốn, chưa ghi được lời khai nên chưa chứng minh, kết luận được ý thức chủ quan của bà Hoa trong việc ký hợp đồng là để giúp Huy hợp thức hồ sơ năng lực, tham gia đấu thầu. Vì vậy chưa đủ căn cứ xem xét, xử lý hình sự đối với hành vi của bà Nguyễn Thị Trúc Chi Hoa.