Hậu truyện về thứ được cho là 'diều hâu gãy cánh' trên đất Nga?

Ukraine hiện có bao nhiêu chiếc UH-60?

Trong hơn 2 năm Nga phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" (SMO) ở Ukraine, các nước NATO đã nhiều lần chuyển giao các loại trực thăng cho Kiev - với đa phần là trực thăng kiểu Liên Xô.

Việc người Ukraine cố gắng tận dụng sức mạnh của chúng trong các hoạt động quân sự là điều khá dễ hiểu.

Tuy nhiên có một vấn đề là mặc dù Kiev thường xuyên bày tỏ mong muốn nhận được các trực thăng do Mỹ sản xuất nhưng có vẻ như yêu cầu này vẫn chưa được Washington phản hồi.

Nhưng có một thực tế khác là người Ukraine đã sở hữu trực thăng đa năng UH-60 "Black Hawk" (Diều hâu đen) nổi tiếng của Mỹ. Câu hỏi là nó - hoặc số nhiều hơn là chúng - đến từ đâu?

Vào tháng 2/2023, chính tay Tình báo Quân đội Ukraine đã công bố những bức ảnh về chiếc UH-60 mà họ đang sở hữu.

Mặc dù chưa rõ chiếc "Black Hawk" này đến Ukraine bằng cách nào nhưng nhìn vào số hiệu N60FW trong các bức ảnh, có thể dễ dàng xác định các thông tin khác về nó.

Hóa ra đây là một chiếc Sikorsky UH-60A - biến thể cơ bản và khá cũ. Chủ sở hữu trước đây của nó là Công ty Ace Aeronautics của Mỹ.

Điều thú vị là vào đầu năm 2022, công ty Mỹ này đã tự nâng cấp hệ thống điện tử hàng không của chiếc trực thăng rồi đem trưng bày như một giải pháp của mình tại các triển lãm - tuy nhiên vì lý do nào đó họ đã quyết định bán nó vào năm 2023.

Vậy người mua là ai?

Hóa ra vào tháng 4/2023, kênh truyền hình ABC News của Mỹ đã tiết lộ rằng các "tình nguyện viên" của Ukraine đã quyên góp được 6 triệu USD và mua lại chiếc UH-60 này từ một chủ sở hữu tư nhân giấu tên.

Không khó để nhận ra Ace Aeronautics hoặc một người trung gian nào đó là bên bán.

Vào tháng 11 cùng năm, một nhóm tình nguyện viên người Cộng hòa Séc (Czech) đã ra tuyên bố rằng họ đã hoàn tất việc quyên góp tiền mua thêm 1 chiếc UH-60 nữa cho Ukraine.

Như vậy có nghĩa là cho đến đầu năm 2024, người Ukraine đã có ít nhất 2 chiếc UH-60A.

Chúng có thể được họ sử dụng như một khí tài đổ bộ đường không hoặc vận tải.

Tuy nhiên, dựa trên đặc điểm phòng không dày đặc của Nga trong khu vực SMO, không loại trừ khả năng những món hàng "Made in USA" này phải luôn thường trực trong các nhà chứa máy bay bí mật - do nguy cơ thiệt hại cao.

'Vít cổ?'

Trong những tuần gần đây, các khu vực biên giới Belgorod và Kursk của Nga đã bị các tay súng đến từ phía Ukraine tấn công. Các nỗ lực này kết thúc trong thất bại và bên tấn công bị tổn thất nặng nề về nhân lực và trang bị.

Điều đặc biệt là phòng không và pháo binh Nga đã tiêu diệt một số trực thăng của địch.

Ngày 17/3, nhà báo Evgeny Poddubny đã đăng tải một đoạn video thú vị được quay bởi UAV (máy bay không người lái) trinh sát của Nga trên kênh Telegram cá nhân của mình.

Chiếc UAV Nga đã "bắt" được một chiếc trực thăng nằm trên mặt đất và bốc cháy.

Có thông tin rằng nó đang chở khoảng 20 tay súng hướng tới ngôi làng Kozinki ở Belgorod trước khi bị lực lượng phòng không Nga (được cho là sử dụng tiêm kích đánh chặn) phát hiện kịp thời và bắn rơi.

Vào thời điểm UAV quay phim, các bộ phận chính của trực thăng đã cháy rụi. Tình huống này và chất lượng video thấp khiến việc xác định danh tính của nó trở nên khó khăn. Tuy nhiên phần đuôi trực thăng đã được ghi hình cho thấy thứ gì đó khá tương đồng với UH-60.

Hóa ra suy đoán này là sai - vì sau khi phía Nga kiểm tra địa điểm chiếc trực thăng bị bắn rơi (cũng có nghĩa là nó nằm trong lãnh thổ Nga) thì đây là một chiếc Mi-8.

Điều đáng nói là Tình báo Quân đội Ukraine có một hành động khá ngạc nhiên - đó là vội vàng bác bỏ khả năng Black Hawk bị bắn rơi và công bố một bức ảnh chụp 2 chiếc UH-60.

Dù sao thì với việc xác định chiếc trực thăng bị bắn rơi trên đất Nga là Mi-8 có thể nói rằng UH-60 Ukraine hiện chỉ xuất hiện trong các hoạt động tuyên truyền, và điều này không mang lại bất kỳ lợi ích thiết thực nào cho chủ sở hữu.

Điều gì xảy ra nếu số lượng UH-60 tăng lên?

Sikorsky (hiện là một phần của Lockheed Martin) bắt đầu sản xuất UH-60 vào giữa những năm 1970. Chiếc trực thăng này đã trải qua nhiều lần nâng cấp và việc sản xuất nó vẫn tiếp tục cho đến ngày nay.

Người Mỹ đã nỗ lực để chế tạo ra thứ thay thế nó nhưng vẫn chưa mang lại kết quả như mong muốn.

Đến nay, tổng số trực thăng được chế tạo đã vượt quá 5.000 đơn vị.

Vào đầu những năm 1990, Lầu Năm Góc bắt đầu thay thế UH-60A bằng các biến thể mới hơn. Trong quá trình này khoảng 500-550 chiếc đã được bán ra - phần lớn là được các doanh nghiệp mua lại để sử dụng hoặc để bán lại.

Điều đó có nghĩa là có thể đội bay UH-60A của Ukraine sẽ không dừng lại ở con số 2.

Không cần bàn sâu hơn vào các khía cạnh kỹ thuật của Black Hawk vì hơn nửa thế kỷ hoạt động tích cực đã cho thấy UH-60 là một chiếc trực thăng khá thành công.

Nhưng cần lưu ỷ rằng để tận dụng mọi lợi thế mà UH-60 mang lại, những người vận hành phải có được một đội bay đủ lớn cũng như môi trường hoạt động của trực thăng không bị đe dọa nghiêm trọng (bởi phòng không đối phương).

Tất cả những điều trên đã, đang và sẽ không áp dụng với Ukraine - và đó là lý do trong lúctích cực sử dụng những chiếc Mi-8 của Liên Xô thì Kiev lại giữa UH-60 như một loại "linh vật".

Họ không thể mạo hiểm những thứ được mua bằng tiền của các "tình nguyện viên" cũng như làm hỏng danh tiếng thêm một loại khí tài Mỹ khác - sau các "sai lầm" với tên lửa chống tăng Javelin, tên lửa phòng không vác vai Stinger, xe tăng M1 Abram và các loại xe bọc thép...

"Nói luôn cho nó vuông", ở thời điểm hiện tại số lượng ít ỏi UH-60 sẽ chỉ được sử dụng như đạo cụ cho các video tuyên truyền ở Ukraine.  Nhưng với việc các loại trực thăng khác dần cạn do bị phía Nga bắn rơi - chỉ là vấn đề thời gian trước khi chúng bị buộc phải ra mặt trận.