Trong tiếng Nhật, iki có nghĩa là "sống" và gai có nghĩa là "lý do" - nói cách khác, ikigai cónghĩa là lý do để sống. Hệ tư tưởng này đã có từ thời Heian (794 đến 1185 sau Công nguyên), nhưng chỉ trong một thập kỷ gần đây, nó mới được hàng triệu người trên thế giới chú ý.
Lối sống ikigai đặc biệt nổi bật ở vùng Okinawa - nơi được ví là thiên đường biển đảo phía nam của Nhật Bản. Vùng đất này cũng được mệnh danh là "Vùng đất của những người bất tử" bởi nó có tỷ lệ tuổi thọ cao nhất và tỷ lệ người sống trăm tuổi cao nhất trên thế giới.
Lý do khiến bạn thức dậy vào buổi sáng
Trong bài diễn thuyết trên TED Talk năm 2009 mang tên "Làm sao để sống trên 100 tuổi", Dan Buettner - nhà báo nổi tiếng người Mỹ đã khám phá những đặc trưng về lối sống của 5 nơi có tỷ lệ tuổi thọ cao nhất thế giới. 5 khu vực này có tên "Blue Zones" (Những vùng đất xanh) bao gồm: Okinawa của Nhật Bản, Sardinia của Ý, Nicoya của Costa Rica, và Ikaria của Hy Lạp. Trong số này, Okinawa là nơi có những người phụ nữ có tuổi thọ cao nhất.
"Ở Mỹ, chúng ta chia cuộc sống trưởng thành thành hai phần: Một là khi làm việc và hay là khi về hưu. Nhưng ở Okinawa, thậm chí không có từ nào mang nghĩa nghỉ hưu. Thay vào đó, chỉ có một từ xuyên suốt cuộc đời bạn, đó là ikigai. Tạm dịch, nó nghĩa là "lý do bạn thức dậy mỗi sáng".
"ikigai "- Lý do bạn thức dậy mỗi sáng.
Buettner lấy ví dụ cho khái niệm từ ikigai trong cuộc sống của người Okinawa như sau: Đối với một ngư dân 101 tuổi, đó là đánh bắt cá cho gia đình ông ba lần một tuần; Đối với một cụ bà 102 tuổi, đó là ôm đứa chít nhỏ bé trong vòng tay; Hay đối với một võ sư karate 102 tuổi, đó là dạy võ.
Khi được hòa quyện vào nhau, những giá trị sống đơn giản này sẽ hình thành bản chất của từ ikigai: Đó là ý thức về mục đích, ý nghĩa và động lực trong cuộc sống.
Lợi ích sức khỏe của ikigai
Trong nhiều năm trở lại đây, các nhà nghiên cứu đã nỗ lực tìm kiếm những lý do đằng sau một cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh. Mặc dù câu trả lời có thể liên quan đến các loại gen tốt, chế độ ăn uống hay tập thể dục, nhưng các nghiên cứu cũng nhận định việc kiếm tìm ý nghĩa cuộc sống cũng là một phần quan trọng nếu bạn muốn kéo dài tuổi thọ của mình.
Trong một nghiên cứu năm 2008 từ Đại học Tohoku, các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ hơn 50.000 người tham gia (từ 40 đến 79 tuổi) và phát hiện ra rằng những người có ikigai trong cuộc sống có tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch và nguy cơ tử vong thấp hơn. Cụ thể hơn, 95% người được hỏi có ikigai vẫn sống sau 7 năm kể từ thời điểm thực hiện khảo sát so với 83% không có lý do sống trên đời.
Tất nhiên, không thể kết luận liệu ikigai có đảm bảo kéo dài tuổi thọ hay không nếu chỉ thông qua nghiên cứu đơn lẻ này. Tuy nhiên, những phát hiện này sẽ là tiền đề cho quan điểm: Có ý thức về mục đích sống có thể khuyến khích một người xây dựng cuộc sống hạnh phúc và năng động hơn.
Tìm ikigai trong tâm hồn bạn
Không có cách nào để tìm ikigai của bản thânngoài việc hãybắt đầu đặt một vài câu hỏi đơn giản cho chính mình: Điều gì khiến bạn hạnh phúc? Bạn giỏi trong lĩnh vực nào? Bạn coi trọng điều gì và ai? Động lực nào khiến bạn thức dậy vào buổi sáng?
Qúa trình tìm ra ikigai của bạn sẽ mất khá nhiều thời gian. Trong cuốn sách "Đánh thức Ikigai của bạn", tôi đưa ra năm trụ cột cốt lõi của ikigai mà tôi coi đó là bí thuật. Bằng cách áp dụng những trụ cột này vào cuộc sống của mình, bạn có thể khiến ikigai bên trong tâm hồn của bạn phát triển mạnh mẽ.
1. Bắt đầu từ những điều nhỏ
Bắt đầu từ những việc nhỏ và thực hiện từng bước một cách cẩn thận là đặc trưng của trụ cột này. Nó được áp dụng cho mọi việc bạn làm trong cuộc sống.
Những nông dân lành nghề cống hiến trọn đời mình để cho ra những sản phẩm chất lượng.
Ví dụ, những nông dân lành nghề cống hiến trọn đời mình để cho ra những sản phẩm chất lượng nhất. Họ chăm sóc từng thớ đất. Họ cắt tỉa và tưới nước cho cây trái một cách cẩn thận. Những hành động nhỏ bé được thực hiện bằng cả tâm huyết này đã thúc đẩy họ đi được những quãng đường dài đáng kinh ngạc.
2. Giải phóng bản thân
Khi giải phóng bản thân, bạn có thể trút bỏ những ám ảnh và nhìn nhận những điều quan trọng đối với mình theo một cách rõ ràng và tích cực hơn.
Thực hành việc chấp nhận bản thân đóng vai trò quan trọng đối với trụ cột này. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những nhiệm vụ khó khăn nhất mà chúng ta phải đối mặt trong cuộc sống. Nhưng nếu bạn có thể vượt qua trở ngại này và hài lòng với chính con người mình, đó có thể là một trải nghiệm vô cùng bổ ích.
3. Hài hòa và bền vững
Bạn không thể đạt được mục tiêu của mình nếu liên tục gây gổ với những người xung quanh. Trau dồi, duy trì, có ý thức cộng đồng: Ba yếu tố này sẽ cung cấp cho bạn một hệ thống hỗ trợ mạnh mẽ, giúp bạn vượt qua những khoảnh khắc thử thách nhất của cuộc đời.
4. Niềm vui từ những điều nhỏ bé
Tìm thấy niềm vui trong những điều nhỏ bé - không khí tươi mới buổi sáng, tách cà phê nóng hổi hay những tia nắng ban mai - sẽ là một phần động lực thúc đẩy bạn thức dậy mỗi sáng.
Tìm thấy niềm vui trong những điều nhỏ bé.
Khi còn là cậu học sinh trung học, tôi luôn bắt chuyến tàu 6:20 mỗi sáng để đến trường. Cảnh tượng những gương mặt thân quen cùng nhau chơi shogi (một loại cờ Nhật) luôn mang đến cho tôi niềm vui vô bờ bến.
5. Hiện tại
Trụ cột này có lẽ sâu sắc nhất là bởi tập trung vào hiện tại và thực hành chánh niệm mỗi ngày là điều thực sự quan trọng.
Rất nhiều đô vật sumo chứng minh rằng việc tập trung vào thực tại là hoàn toàn cần thiết để chuẩn bị và chiến đấu trong một trận đấu máu lửa. Họ quan niệm đắm mình trong những giây phút của hiện tại giúp duy trì trạng thái tinh thần để đạt được hiệu suất tối ưu.
Ken Mogi là một nhà khoa học thần kinh, giảng viên và tác giả của những đầu sách bán chạy nhất sống tại Tokyo, Nhật Bản. Ông đã xuất bản hơn 30 bài báo về khoa học thần kinh nhận thức. Sách của Ken về khoa học đại chúng và bí quyết trường thọ đã bán được gần một triệu bản trên toàn thế giới. "Awakening Your Ikigai" là cuốn sách đầu tiên của ông bằng tiếng Anh.