Máy Mac, iPhone cũ, máy chơi game PlayStation 3, Nintendo 3DS cùng hàng loạt TV thông minh, set-top box và các thiết bị thông minh khác, kể cả một số chiếc PlayStation 4 có thể bị mất kết nối Internet trong tuần tới.
Đó là bởi vì một chứng chỉ kỹ thuật số được sử dụng rộng rãi để xác minh kết nối Internet an toàn sẽ hết hạn vào ngày 30/9 và hàng triệu thiết bị cũ sẽ không thể cập nhật để cài đặt chứng chỉ mới hơn. Chứng chỉ này có tên DST Root CA X3, do Let’s Encrypt phát hành. Đây là một trong những tổ chức cung cấp chứng chỉ lớn nhất thế giới.
Kết quả là, nhiều tác vụ yêu cầu kết nối Internet an toàn, chẳng hạn xem phim trên Netflix, kiểm tra email hay lướt web – có thể không hoạt động trên các thiết bị đời cũ.
Thông tin này đã được cảnh báo từ tháng 6/2020 bởi nhà nghiên cứu và tư vấn bảo mật Scott Helme. Cuối năm 2020, người ta ước tính 1/3 số điện thoại Android trên thị trường có thể bị biến thành "cục gạch" trong ngày 30/9.
Bạn cần làm gì?
May mắn cho người dùng các thiết bị Android cũ là một giải pháp đã được đưa ra để các thiết bị đó có thể hoạt động đến tháng 9/2024, miễn là máy chạy Android 2.3.6 Gingerbread trở lên. Sau năm 2024, thiết bị Android sẽ cần cập nhật phiên bản hệ điều hành thấp nhất là 7.1.1 Nougat.
Tuy nhiên, với máy Mac chạy macOS 10.12.0 trở xuống, iPhone và iPad chạy iOS 9 trở xuống hay PlayStation 4 chạy bản firmware thấp hơn 5.00 cũng như PC chạy Windows CP Service Pack 2 thì mọi chuyện không được may mắn như thế. Tất cả các thiết bị kể trên sẽ bị ảnh hưởng.
Nếu bạn sở hữu một trong các thiết bị kể trên và có thể nâng cấp hệ điều hành, hãy làm ngay điều đó trong tuần này. Chẳng hạn, bất cứ PC nào chạy Window XP SP2 đều có thể nâng cấp lên XP SP3. Máy Mac cần nâng cấp lên phiên bản 10.13 High Sierra và bất cứ chiếc iPhone 5 hoặc mới hơn cần cài đặt iOS 10. PS4 hiện đã ở phiên bản firmware 9.00, vừa ra mắt cách đây ít ngày.
Máy chơi game PlayStation 3 có thể được nâng cấp hoặc không. Sony đã phát hành bản firmware PS3 4.88 vào tháng 6/2021 - gần 15 năm sau khi bản firmware đầu tiên được phát hành. Hiện chưa rõ bản cập nhật đó có gì. Sony chỉ nói rằng họ đã mang đến các "tính năng bổ sung, cải thiện khả năng sử dụng và bảo mật nâng capo", nhưng có thể nó sẽ khắc phục sự cố này.
Nếu không thể nâng cấp máy Mac, PC hoặc iPhone, bạn có thể cài đặt trình duyệt Firefox để duy trì truy cập Internet trong khi một số ứng dụng độc lập khác có thể không hoạt động. Firefox không phụ thuộc vào hệ điều hành của thiết bị để có các chứng chỉ bảo mật – nó sử dụng chứng chỉ bảo mật riêng.
Đối với TV thông minh, tủ lạnh thông minh, bộ định tuyến Wi-Fi gia đình… thật khó để nói. Khả năng cao là nhiều thiết bị phát hành trước năm 2017 có thể bị ảnh hưởng, đặc biệt là những thiết bị chưa từng nhận bất cứ bản cập nhật nào. Vì vậy nếu có thể, bạn hãy mở hoặc tải xuống hướng dẫn sử dụng của thiết bị và cố gắng nâng cấp firmware hoặc hệ điều hành.
Chuyện gì sẽ xảy ra?
Vẫn chưa hoàn toàn hết cơ hội đối với các thiết bị không thể nâng cấp. Hầu hết trong số chúng sẽ hỗ trợ ít nhất vài chục chứng chỉ gốc khác. Vì vậy, nhiều thiết bị cũ vẫn có thể kết nối với ít nhất một số trang web.
Do đó, sẽ rất khó để nói chính xác thiết bị nào sẽ bị ảnh hưởng ra sao vào ngày 30/9. "Tôi không thể biết hết những gì đang diễn ra trên thế giới mạng và không biết chúng được cấp những chứng chỉ gì", Scott Helme viết trên blog của mình. "Tuy nhiên, một điều mà tôi biết, sẽ có ít nhất một số chuyện sẽ xảy ra, ở đâu đó, với các thiết bị đời cũ".