Armenia chuyển giao
hàng loạt tên lửa cho Ukraine
Trang tin Avia.Pro (Nga) và tờ Day AZ (Azerbaijan) ngày 17/8 dẫn tài liệu do một ấn phẩm chuyên ngành của Thổ Nhĩ Kỳ công bố cho biết, tại Ukraine đã ghi nhận "sự xuất hiện bất ngờ" của một lượng lớn các hệ thống tên lửa phòng không S-125 và tên lửa đạn đạo Tochka-U do Liên Xô chế tạo.
Theo ấn phẩm Thổ Nhĩ Kỳ, số tên lửa trên do Armenia chuyển giao cho Ukraine để đổi lấy lời hứa bảo vệ từ Mỹ. Dữ liệu mà ấn phẩm này có được cho biết thêm rằng, một số tên lửa gần đây được phóng vào lãnh thổ Nga có nguồn gốc từ Armenia.
Hình ảnh Su-34 Nga phá hủy hệ thống phòng không S-125 của Ukraine. Ảnh: Bộ QP Nga.
"Khi phải đối mặt với những thách thức cả trong lẫn ngoài, Armenia đã quyết định chuyển giao các hệ thống phòng không và tên lửa đạn đạo đời cũ của mình cho Ukraine, dường như để đảm bảo sự hỗ trợ, cũng như bảo vệ từ Washington.
Trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và nhiều mối đe dọa đến từ các thế lực trong khu vực, Yerevan có thể đang tìm cách tăng cường an ninh bằng cách thiết lập mối quan hệ chặt chẽ hơn với các đối tác phương Tây" - Day AZ trích dẫn thông tin từ ấn phẩm của Thổ Nhĩ Kỳ cho hay.
Cũng theo ấn phẩm này, các hệ thống S-125 và Tochka-U vốn được đánh giá là lạc hậu với các lực lượng vũ trang hiện đại. Tuy nhiên, trong cuộc xung đột hiện nay ở Ukraine, chúng có thể rất hữu ích với Kiev.
Theo tờ Haqqin (Azerbaijan), trước cuộc chiến tranh Nagorno-Karabakh (khu vực tranh chấp giữa Armenia-Azerbaijan) lần một kéo dài 44 ngày, hệ thống phòng không Armenia chủ yếu bao gồm các tên lửa phòng không do Liên Xô sản xuất.
Thế nhưng, trong chiến tranh Nagorno-Karabakh lần 2, các hệ thống này đã không còn hoạt động hiệu quả, chúng dễ dàng bị máy bay không người lái và tên lửa có độ chính xác cao của quân đội Azerbaijan vô hiệu hóa.
Các hệ thống phòng không và đạn đạo thời Liên Xô bất ngờ xuất hiện với số lượng lớn trong tay Ukraine. Ảnh: Haqqin
Sau khi chiến tranh kết thúc, Armenia nhanh chóng tìm cách khôi phục tiềm lực quân sự của mình, chủ yếu là nâng cấp mạng lưới phòng không bằng các hệ thống tên lửa và radar hiện đại hơn, nhưng không phải do Nga sản xuất.
Song, Yerevan không vứt bỏ hẳn các khí tài Liên Xô mà vẫn lưu trữ chúng trong kho vũ khí. Điều này có thể giải thích tại sao họ còn tên lửa S-125 và Tochka-U để chuyển cho Ukraine.
Theo tờ Politico (Mỹ), vốn có mối quan hệ đồng minh truyền thống với Nga nhưng Armenia đang "nổi loạn" và hướng về phương Tây để tìm kiếm các mối quan hệ đối tác mới sau khi cáo buộc Moscow đã không làm gì để ngăn chặn cuộc tấn công chớp nhoáng của Azerbaijan vào Nagorno-Karabakh vào tháng 9/2023.
Vào tháng 2 năm nay, nước này đồng thời đơn phương đình chỉ tư cách thành viên của mình trong Tổ chức Hiệp ước An ninh tập thể (CSTO) do Nga dẫn đầu, và yêu cầu lực lượng biên phòng Nga rút khỏi sân bay quốc tế ở thủ đô Yerevan.
Politico nhận định, mối quan hệ giữa Moscow và Armenia đã "rơi xuống mức thấp nhất lịch sử".
Gần đây, theo tờ VZ (Nga) ngày 16/8, Armenia tuyên bố sẽ biên tập lại sách giáo khoa lịch sử mới nhất dành cho lớp 8. Trong đó một chương trong sách sẽ đề cập rằng, vào năm 1828, Đế chế Nga được cho là đã "sáp nhập" Đông Armenia.
Giới chuyên gia Nga cho rằng, chính quyền Armenia đang "hành động theo các kế hoạch viết lại lịch sử từng được thử nghiệm ở Ukraine và Gruzia".
Nga: Armenia có thể phải đối
mặt với tương lai như Ukraine
Vài ngày sau khi có tin tức về việc Armenia cung cấp tên lửa cho Ukraine, Chủ tịch Ủy ban Duma Quốc gia Nga về các vấn đề quốc tế Leonid Slutsky ngày 21/8 tuyên bố, Armenia có thể phải đối mặt với một tương lai như Ukraine.
Theo ông Slutsky, giới lãnh đạo Armenia hiện đang cố gắng giải thoát mình để không phải gánh trách nhiệm về những hành động sai, cũng như những tính toán sai lầm. Do đó, Yerevan đang tìm kiếm sự bảo vệ từ phương Tây.
Mối quan hệ giữa Moscow và Armenia đã "rơi xuống mức thấp nhất lịch sử". Ảnh: Newsweek
"Chúng ta đã thấy điều này kết thúc như thế nào với chính quyền Ukraine" - Tờ Moskovskij Komsomolets dẫn lời ông Slutsky cho hay.
Theo ông, các quốc gia như vậy luôn nằm trong sự kiểm soát của thế lực bên ngoài và bắt đầu phải phục vụ cho lợi ích toàn cầu của cấu trúc phương Tây.
Sự ủng hộ của Armenia dành cho Ukraine đã trở nên rõ ràng hơn từ tháng 2 năm nay, khi hãng thông tấn Armenpress dẫn lời Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan tuyên bố: "Armenia không phải là đồng minh của Nga trong vấn đề chiến tranh ở Ukraine", đồng thời viện dẫn các công ước quốc tế về công nhận biên giới quốc gia.
Tháng 6/2024, hãng thông tấn TASS dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga cho biết, Moscow đã gửi công hàm phản đối với Yerevan sau khi Đại sứ Armenia tại Ukraine Vladimir Karapetyan tới thăm Bucha - một địa điểm gắn liền với cuộc thảm sát dân thường tại Ukraine.
Moscow cáo buộc rằng, vào tháng 4/2022, để làm mất uy tín của quân đội Nga, Bộ Quốc phòng Ukraine đã cung cấp cho truyền thông phương Tây thứ được cho là "cảnh quay từ Bucha" để làm bằng chứng quân đội Nga thảm sát dân thường. Nga tuyên bố, đây là một chiến dịch "cờ giả" có chủ đích của và được lên kế hoạch trước của Kiev.
Ông Putin cảnh cáo ngầm Yerevan?
Đáng lưu ý, trong bối cảnh Armenia đang gia tăng các động thái chống Nga và nghiêng về Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có chuyến công du kéo dài 2 ngày tới thủ đô Baku và có cuộc hội đàm với người đồng cấp Azerbaijan Ilham Aliyev từ ngày 18/8 (chỉ 1 ngày sau khi xuất hiện thông tin Armenia cung cấp tên lửa cho Kiev).
Ông Putin trong chuyến thăm tới Azerbaijan. Ảnh: Getty
Hãng thông tấn TASS (Nga) cho biết, cuộc hội đàm tập trung vào tình hình hiện tại và triển vọng phát triển hơn nữa quan hệ song phương giữa hai quốc gia, cũng như tìm giải pháp cho các vấn đề cấp bách trong chương trình nghị sự quốc tế và khu vực.
Tuy nhiên, tờ Yerkramas - được gọi là "tờ báo của người Armenia tại Nga" - cho rằng, chuyến thăm của ông Putin là "lời cảnh báo" về những thay đổi sắp tới trong khu vực.
"Sẽ có nhiều thay đổi trong tương lai gần, và chuyến thăm này là dấu hiệu cho thấy các nhân vật chủ chốt đang chuẩn bị cho những bước đi quan trọng trong lĩnh vực chính trị và quân sự" - Yerkramas nhận định.
Trong khi đó, tờ Hraparak (Armenia) cho rằng, chuyến thăm của ông Putin tới Azerbaijan là một lời cảnh báo tới Yerevan.
Hraparak dẫn lời chuyên gia quân sự David Jamalyan nhận định, việc ông Putin tới Azerbaijan để bàn về vấn đề Armenia trong khi Armenia không có mặt là dấu hiệu cho thấy, Yerevan đã đi đến giai đoạn như một chủ thể không được các nước trong khu vực hoặc các cường quốc nhìn nhận.
"Vì chính quyền Armenia ngày nay là đại diện của phương Tây và thúc đẩy các lợi ích của phương Tây, nên một câu hỏi tự nhiên nảy sinh đối với các đồng minh của chúng ta: Làm thế nào để bảo vệ mọi thứ có lợi trong khu vực trước chủ thể Armenia?" - Ông Jamalyan nói.
Cũng theo vị chuyên gia, việc Armenia không chấp nhận một số nhượng bộ nhất định trong khu vực Caucasus khiến Nga "đặc biệt bị đe dọa".