Cận cảnh các hạng mục “rệu rã” ở hồ Kẻ Gỗ sau gần 50 năm. Video: Phạm Trường.
Hồ chứa nước Kẻ Gỗ (xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh) được xây dựng từ năm 1976, có dung tích 345 triệu m3. Hồ có nhiệm vụ cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, phục vụ dân sinh và các ngành kinh tế cho huyện Cẩm Xuyên, Thạch Hà và TP Hà Tĩnh.
Theo Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh (đơn vị quản lý, vận hành và khai thác hồ Kẻ Gỗ), cho biết sau 48 năm khai thác, vận hành, nhiều hạng mục công trình đầu mối của hồ đã bị xuống cấp, hư hỏng. Việc này gây ảnh hưởng đến quá trình vận hành cũng như tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn công trình, dân sinh và các cơ sở hạ tầng vùng hạ du.
Tại khu vực nhà tháp thượng lưu, cống vận hành cổng Kẻ Gỗ có nhiều vị trí bê tông bị bào mòn, xâm thực. Bên trong, bê tông bị nổ, cốt thép rỉ sét, nước thấm, dột khi mưa bão.
"Kính quanh nhà tháp đã vỡ vụn nhiều tấm, bê tông bên trong cũng bị nổ, rơi từng mảng. Các hạng mục dần xuống cấp theo thời gian đã gây ảnh hưởng và khó khăn đến quá trình vận hành, sửa chữa khi gặp sự cố", ông Nguyễn Quốc An, Trạm trưởng Trạm đầu mối Kẻ Gỗ, chia sẻ.
Nhiều mảng bê tông tại vị trí mái taluy dưới chân đập chính bị xói mòn, hở hàm ếch sau thời gian dài sử dụng.
Người dân địa phương cho biết các tấm lát dọc chân đập bị bong tróc, gãy sập, hư hỏng, kéo dài hàng trăm mét. Tuy nhiên, nhiều năm qua những hạng mục này chưa được sửa chữa.
Một số vị trí khác tại cửa van phẳng thượng lưu, hệ thống van đĩa bị hỏng khiến van côn không thể đóng kín và gây rò nước, rung động lớn khi vận hành. Điều này gây nguy hiểm cho cống và thân đập.
Một số vị trí tại tràn Dốc Miếu bộc lộ bất cập, hạn chế trong điều tiết xả lũ và khả năng tiêu thoát lũ vùng hạ du mỗi khi mùa mưa bão.
Một số phần mềm quản lý, điều hành cũng như thiết bị dự báo, cảnh báo và phòng chống lũ cho hồ Kẻ Gỗ hầu như chưa có và rất sơ sài. Cán bộ Trạm đầu mối Kẻ Gỗ phải thường xuyên phải kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống điện, máy móc tại công trình.
Thanh chắn ngang đỡ phần cổng xả lũ đã hoen gỉ, thủng từng lỗ, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho quá trình sử dụng.
Nhiều mảng tường cạnh công trình xả tràn cũng bị nứt gãy.
Một số vị trí hạ nguồn tràn Dốc Miếu bị phá vỡ kết cấu, xói mòn, sạt lở mạnh sau các đợt mưa lũ.
Theo đơn vị quản lý hồ Kẻ Gỗ, trước vấn đề các hạng mục tại hồ xuống cấp, ngành chức năng đã có phương án nâng cấp, sửa chữa trong thời gian tới. Tuy nhiên, việc nâng cấp chưa triển khai khiến nỗi lo về an toàn hồ đập luôn chầu chực với đơn vị mỗi mùa mưa bão.