Hầm đường sắt 88 năm lịch sử 'tê liệt': 350 người tham gia giải cứu, dùng phương pháp khoan núi đặc biệt

Sạt lở hầm đường sắt Bãi Gió

Hầm Bãi Gió tọa lạc tại xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa được người Pháp khởi công xây dựng vào năm 1930 và hoàn thành vào năm 1936. Đây là công trình đã được tu sửa nhiều lần, với vỏ hầm làm từ bêtông, chiều dài trên 400m, cao 5m và rộng 4m.

Hầm được ngành đường sắt đánh giá là đã xuống cấp và cần được cải tạo gấp. Do đó, Bộ GTVT đã ủy quyền cho Ban Quản lý dự án 85 triển khai việc gia cố và cải tạo hầm này, với gói thầu số 11A, thuộc dự án gia cố các hầm và cải tạo kiến trúc trên đoạn đường sắt từ Vinh đến Nha Trang, nằm trên tuyến Hà Nội - TP HCM.

Trong giai đoạn thi công, hầm Bãi Gió đã chịu ba đợt sạt lở liên tiếp trong ba ngày. Đợt đầu tiên vào chiều ngày 12/4, với khoảng 150 m3 đất đá bị sạt xuống một vị trí cách cửa hầm phía Bắc khoảng 85 m. Tiếp đến, vào khoảng 4h15 sáng ngày 13/4, một lượng đất đá khoảng 50 m3 tiếp tục đổ sập nhưng đã được dọn dẹp cơ bản. Tuy nhiên, đến 17h45 cùng ngày, địa điểm vừa được dọn dẹp lại bị đất đá sạt lấp hoàn toàn.

Nguyên nhân sơ bộ được xác định là do hầm đã hoạt động trong thời gian dài và tình trạng địa chất phức tạp, cùng với sự phong hóa của đá, khiến cho đất đá không còn giữ được kết dính. Vấn đề này đã xuất hiện khi đơn vị thi công tiến hành loại bỏ các phần của kết cấu vỏ hầm.

Cục Đường sắt thông báo rằng trong số tám hầm cần cải tạo trên tuyến, mọi hầm đều gặp phải hiện tượng đất đá trượt lở ở mức độ nhẹ và có thể dọn dẹp trong ngày, nhưng hầm Bãi Gió lại chịu lượng đất đá sạt lở lớn nhất. Các công tác khảo sát, khoan thăm dò và thiết kế kỹ thuật đều đã có dự báo về tình trạng địa chất và độ phong hóa của đá tại khu vực này.

Ngành đường sắt thiệt hại nặng nề

Sự cố trên đã gây thiệt hại nặng nề với ngành đường sắt khi đang vào mùa cao điểm phục vụ hành khách trong kỳ nghỉ hè và nghỉ lễ sắp đến.

Thông tin với Lao động, ông Lê Quang Chính - Phó Giám đốc Chi nhánh Vận tải đường sắt Nha Trang - cho biết, toàn bộ công tác vận chuyển hàng hóa hiện đang phải tạm dừng sau sự cố sạt lở đất ở hầm đường sắt Bãi Gió.

Riêng hành khách mỗi ngày ngành đường sắt phải cung cấp ô tô vận chuyển khoảng trên 3.000 người. Toàn bộ phí chuyển tải, phục vụ cơm nước cho hành khách trên tàu đều miễn phí. Trường hợp hành khách trả vé, ngành đường sắt sẽ không trừ bất kỳ chi phí nào.

Nhận định về thiệt hại, ông Chính cho biết, trước mắt, chi phí xếp dỡ, tổn thất chậm tàu… mỗi ngày đều chưa thể thống kê cụ thể. Hiện đang tập trung tất cả nguồn lực để ưu tiên chuyển tải hành khách nên chưa thể tính được.

Do ảnh hưởng từ sự cố, có 77 đoàn tàu hàng bị ách tắc. Đường sắt phải thỏa thuận với chủ hàng để chuyển tải, hiện đã chuyển tải được 16 đoàn qua khu vực bị sự cố, ưu tiên hàng tươi sống, đông lạnh và hàng chuyển phát nhanh.

"Đây là sự cố vượt ngoài khả năng, tầm kiểm soát nên thiệt hại đối với vận tải đường sắt rất lớn. Doanh nghiệp kiến nghị các cấp xem xét nguồn kinh phí hỗ trợ. Để giảm thiểu thiệt hại, đề nghị địa phương bố trí xe chuyển tải đảm bảo số lượng, điều kiện phục vụ hành khách; kiến nghị cấp thẩm quyền miễn phí sử dụng đường bộ cho xe chuyển tải hành khách, hàng hóa qua hầm Đèo Cả...", ông Đặng Sỹ Mạnh - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt Việt Nam - cho báo Tiền Phong biết, do ảnh hưởng của sự cố, việc vận chuyển hành khách và hàng hóa đi qua hầm bị thiệt hại nặng.

350 người miệt mài làm việc 24/24h để khắc phục sự cố

Ngày 16/4, Bộ Giao thông vận tải đã thực hiện cuộc họp trực tuyến  với nhóm công tác tại hiện trường, các cơ quan, đơn vị liên quan và với hai tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa để thảo luận các giải pháp khắc phục sự cố lở vòm hầm đường sắt Bãi Gió.

Đại diện nhóm công tác tại hiện trường đã cung cấp thông tin về tình hình, báo cáo rằng sau khi xảy ra sự cố sụt lở vòm hầm Bãi Gió, các bên liên quan đã thực hiện việc cấm đường khu vực giữa Hảo Sơn và Đại Lãnh và đã điều tiết phương tiện đường bộ qua hầm để tiến hành các biện pháp xử lý sự cố trượt lở.

Quá trình kiểm tra và đánh giá cho thấy rằng, đất đá từ sự cố sụt lở chứa nhiều đá với đa dạng kích cỡ và đá bị phong hóa thành cát kết và sỏi sạn. Tính đến thời điểm hiện tại, những khối đá lớn đã lấp đầy lỗ hổng trên vòm hầm, ước lượng khoảng 150 mét khối. Cấu trúc địa chất phía trên đỉnh hầm là các tảng đá xếp chất lên nhau và xen kẽ tạo ra các khoảng trống lớn.

Ngành đường sắt đã bổ sung phương án khoan từ trên sườn núi, bơm bê tông xuống hầm đường sắt Bãi Gió (tỉnh Khánh Hòa) để gia cố, khắc phục sạt lở. 

Vị trí khoan, nhồi bê tông xuống điểm sạt lở trong hầm đường sắt Bãi Gió cách quốc lộ 1 (đoạn qua Đèo Cả, tỉnh Khánh Hòa) khoảng 30m về hướng tây (điểm khoanh đỏ). Đây là giải pháp được đưa ra sau khi việc khắc phục trong hầm gặp nhiều khó khăn, liên tục sạt lở thêm.

“Nhà thầu Sông Đà 10 đã tập kết một dây chuyền thiết bị, máy móc thi công, vật liệu và hơn 20 cán bộ, công nhân thi công vào 16h ngày 16/4 tại hiện trường, đến tối cùng ngày có thể triển khai tại công địa. Cùng đó có khoảng 80 công nhân của Công ty CP Đầu tư và xây dựng công trình 3 và khoảng 250 công nhân đường sắt tại công trình tập trung xử lý, khắc phục ngày đêm 24/24h. Dự kiến kế hoạch đến ngày 22/4 sẽ hoàn thành xử lý để thông tàu Bắc - Nam", đại diện tổ công tác hiện trường cho báo Tiền phong hay.

Tổng hợp