Halloween hiện đại với các bữa tiệc, hóa trang và quà tặng là kết quả của một quá trình biến đổi lâu dài. Qua nhiều thế kỷ, một lễ hội cổ đại đã tiến rất xa và trở thành diện mạo chúng ta thấy ngày nay. Ở bài viết này, chúng ta sẽ đi ngược về quá khứ để biết được những gì đã xảy ra.
Nguồn gốc Đa Thần
Lễ Halloween sơ khai xuất hiện vào khoảng hơn 2000 năm trước. Vào ngày đầu tiên của tháng 11 trong lịch hiện đại, người Celt ở châu Âu tổ chức đón năm mới hay theo cách gọi của họ là Samhain.
Người Celt tin rằng trong ngày Samhain, những linh hồn của con người đã qua đời sẽ quay về và đi lại trên mặt đất. Tiên giới, ma quỷ và nhiều thế lực siêu nhiên khác cũng được tin sẽ du hành trên mặt đất vào ngày này.
Trang phục Celtic
Sau những nghi lễ hiến tế động vật, người Celts thường thu thập những bộ phận còn lại như xương và da để chế tác thành trang phục lễ hội. Vào đêm Samhain, họ sẽ mặc những bộ đồ hóa trang, đeo mặt nạ hoặc tô màu đen lên mặt với để được bảo vệ trước sự đe dọa của ma quỷ và kết nối với tổ tiên.
Ở một số nơi người Celt thậm chí sẽ hóa trang bằng cách hoán đổi trang phục giữa nam giới và phụ nữ với hàm ý về mọt sự xóa bỏ tạm thời những ranh giới xã hội thông thường.
Tiêu điểm trong đêm Samhain của người Celt là việc dâng cúng cho những linh hồn tại mỗi gia đình. Ban đầu người Celt có thói quen đặt sẵn đồ ăn trước cửa nhà với mục đích dâng lên các linh hồn đang trở về mặt đất.
Về sau, những người đã hóa trang - được coi là đại diện cho những linh hồn cổ xưa sẽ đi từ nhà này sang nhà khác để xin đồ ăn với những hành động kỳ dị. Phong tục này là tiền thân của trò chơi "Cho kẹo hay bị ghẹo" trong Halloween hiện đại.
Tranh minh họa lễ hội của người Celt tại Rathcroghan - được xem là nơi khởi nguồn của Halloween. Nguồn NatGeo.
Ảnh hưởng của đạo Thiên Chúa
Sau khi đạo Thiên Chúa đến châu Âu, lễ Samhain là một trong những lễ hội cổ được tôn giáo mới tiếp nhận. Vào thế kỷ 7, Giáo Hoàng Boniface IV tuyên bố ấn định ngày 1 tháng 11 là Lễ Các Thánh. Buổi đêm cuối của tháng 10 vẫn có lửa, hóa trang và diễu hành nhưng có cái tên mới: "Halloween hay "Đêm Các Thánh".
Trở thành lễ hội hiện đại – Halloween đến Mỹ
Halloween đi theo những di dân châu Âu đầu tiên đến Mỹ. Tuy nhiên lễ hội này trở thành một sự kiện được chào đón rộng rãi chỉ từ thế kỷ 19, khi những làn sóng di dân lớn từ Ireland xuất hiện.
Đến đầu thế kỷ 20, Halloween đã trở thanh lễ hội chính thức ở nhiều thành phố và tiểu bang của Mỹ với đèn trang trí và diễu hành trên đường phố. Với sự gia tăng ảnh hưởng của Mỹ, Halloween đã lan truyền đến nhiều nơi trên thế giới với mức độ khác nhau.
Hóa trang Halloween thế kỷ 20. Nguồn: NatGeo.
Những lời đồn Halloween
Một vài đồn đại liên quan đến Halloween được lan truyền suốt thời gian dài dù không có đủ bằng chứng để xác thực sự tồn tại.
Một số ví dụ điển hình là những lời đồn đại lưu truyền ở Mỹ và châu Âu như quỷ Satan, hiến tế mèo đen, bánh kẹo bị ám hay tẩm độc… Phần nhiều những lời đồn đại này thiếu bằng chứng thực tế hoặc xuất phát từ một số vụ việc lẻ tẻ mà thực chất là trò nghịch ngợm của những thiếu niên mới lớn.
Tuy nhiên từ góc độ khoa học, một số nhà xã hội học như Joel Best cho rằng những lời đồn đại về đêm Halloween tại các thành phố hiện đại là một biểu hiện cho những lo lắng trong một xã hội biến đổi nhanh và ẩn chứa nhiều nguy cơ mà con người khó kiểm soát.
