Ngày 8/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Đinh La Thăng - Phó trưởng Ban Kinh tế trung ương, để điều tra về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Cơ quan Cảnh sát điều tra và Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đang tiến hành điều tra 2 vụ án liên quan đến trách nhiệm của ông Đinh La Thăng.
Vụ án thứ nhất là cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 165 Bộ luật Hình sự); lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản (Điều 280 Bộ luật Hình sự), gây thiệt hại 800 tỷ đồng trong việc góp vốn của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) vào Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đại dương (Oceanbank).
Vụ án thứ hai là cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; Tham ô tài sản (Điều 278 Bộ luật Hình sự) xảy ra tại Tổng Công ty Xây lắp dầu khí (PVC) liên quan Dự án Nhiệt điện Thái Bình II.
Mất trắng 800 tỷ đồng góp vốn vào OceanBank
Tháng 4/2017, trong báo cáo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng (UBKTTƯ) nhắc đến những dự án đầu tư thua lỗ của PVN giai đoạn 2009-2011 khi ông Đinh La Thăng giữ vai trò Chủ tịch Hội đồng thành viên; thậm chí có những vấn đề bị đánh giá là "rất nghiêm trọng".
Theo UBKTTƯ, Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn Dầu khí Việt Nam giai đoạn 2009 - 2015 đã thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo; Chấp hành không nghiêm ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng trong việc kiểm điểm trách nhiệm để Tổng công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) thua lỗ nghiêm trọng.
Trong báo cáo, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đặc biệt nhấn mạnh đến trách nhiệm của ông Đinh La Thăng và dàn lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí giai đoạn 2009 – 2015 trong việc góp vốn vượt mức quy định vào OceanBank, trái quy định của luật Các tổ chức tín dụng, gây thiệt hại rất nghiêm trọng cho PVN.
Theo tài liệu tố tụng, đến thời điểm tháng 3/2014, PVN là một trong bốn cổ đông góp vốn lớn nhất vào OceanBank.
Cuối năm 2008, ông Đinh La Thăng khi còn là chủ tịch HĐQT PVN đã ký thỏa thuận để trở thành cổ đông, đối tác chiến lược tham gia góp vốn 20% tại OceanBank. Tổng số tiền mà PVN đã "đổ" vào OceanBank là 800 tỷ đồng đến nay không thể thu hồi.
Tiếp đó, PVN cử cán bộ tham gia quản trị, điều hành tại OceanBank. Cụ thể, ông Nguyễn Xuân Sơn được PVN giới thiệu, cử làm thành viên HĐQT kiêm chức vụ tổng giám đốc của OceanBank.
Trong đại án OceanBank, ông Sơn bị truy tố, đưa ra xét xử tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Mới đây, tháng 5/2017, tại Hội nghị trung ương 5, trên 90% ủy viên trung ương bỏ phiếu thi hành kỷ luật ông Đinh La Thăng bằng hình thức cảnh cáo và cho thôi giữ chức ủy viên Bộ Chính trị khóa XII.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng có kết luận ông Đinh La Thăng trong thời gian làm Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tập đoàn PVN phải chịu trách nhiệm người đứng đầu về các vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy, Hội đồng thành viên Tập đoàn PVN trong giai đoạn 2009 - 2011.
Ông Thăng phải chịu trách nhiệm khi ký ban hành Nghị quyết 233/NQ-ĐU, ngày 17/3/2009 của Đảng uỷ Tập đoàn có nội dung không phù hợp với quy định pháp luật để Hội đồng thành viên, Ban tổng giám đốc Tập đoàn và các tổng công ty thành viên quyết định chỉ định nhiều gói thầu trái pháp luật.
Việc này vi phạm quy chế làm việc Hội đồng quản trị Tập đoàn trong việc ký thỏa thuận tham gia góp vốn tại văn bản số 6934 ngày 18/9/2008 giữa ông Đinh La Thăng - Chủ tịch HĐQT tập đoàn và chủ tịch HĐQT Oceanbank (có nội dung: Tập đoàn tham gia góp vốn 20% trở lên; cử cán bộ tham gia quản trị, điều hành; đề nghị các đơn vị thành viên sử dụng dịch vụ của Oceanbank) trước khi HĐQT tập đoàn họp thống nhất nội dung trên.
Thua lỗ tại Nhiệt điện Thái Bình 2
Ông Đinh La Thăng cũng bị điều tra vì liên quan đến vụ án cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; tham ô tài sản (Điều 278 Bộ luật Hình sự) xảy ra tại Tổng Công ty Xây lắp dầu khí (PVC) liên quan Dự án Nhiệt điện Thái Bình II.
Vào năm 2011, PVN đã giao cho PVC làm tổng thầu EPC công trình nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 với tổng vốn đầu tư “khủng” lên tới 34.295 tỷ đồng, tương đương 1,7 tỷ USD.
Và cũng chính việc chỉ định gói thầu này đã được kết luận mới đây của UBKT TƯ chỉ ra đã vi phạm pháp luật, gây hậu quả nghiêm trọng.
Được biết, trong năm 2011, PVN đã tạm ứng cho dự án này là 1.312 tỷ đồng và 6,6 triệu USD. Nhưng PVC đã sử dụng 1.080 tỷ đồng tiền tạm ứng để thanh toán nợ gốc vay ngân hàng 425 tỷ đồng, trả lãi vay uỷ thác của PVN, hỗ trợ vốn Nhà máy Nhiên liệu sinh học Phú Thọ 74 tỷ đồng; hỗ trợ vốn công trình Vũng Áng 103 tỷ đồng; hỗ trợ vốn cá công trình khác 156 tỷ đồng…
Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2.
Theo báo cáo tài chính, năm 2012, chi phí đầu tư của PVC vào dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 chỉ là 132,7 tỷ đồng và năm 2013 là 801,7 tỷ đồng. Còn báo cáo năm 2011 không đề cập tới giá trị đầu tư của PVC vào dự án này.
Ngoài ra, PVC còn sử dụng tiền tạm ứng trên để góp vốn vào 5 công ty con gồm: Công ty PVC-MS 102 tỷ đồng; Công ty PVC-Land 50 tỷ đồng; Công ty PVC-Hoà Bình 55 tỷ đồng; Công ty PVNC 30 tỷ đồng và Công ty PVC-Mekong 30 tỷ đồng.
Đến nay có 3 công ty kinh doanh thua lỗ, không thu hồi được vốn khiến PVC phải trích lập dự phòng và hạch toán kinh doanh thua lỗ.
Trong khi PVC “vung tiền” đầu tư kém hiệu quả, thì PVN phải xoay sở, thu xếp nguồn tài chính cho dự án Nhiệt điện Thái Bình 2.
Đến tháng 8/2013, PVN ký được hợp đồng tín dụng vay Ngân hàng hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) và một số tổ chức tín dụng khác tổng số 226 triệu USD.
Đến tháng 12/2013, PVN lại vay tiếp các tổ chức tín dụng quốc tế được 795,25 triệu USD… Nhờ đó, dự án nhiệt diện Thái Bình 2 đã có nguồn tài chính để đẩy nhanh tiến độ xây dựng.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất của PVC, đến thời điểm tháng 6/2016, tổng giá trị hợp đồng tạm tính tổng công ty đã ký với các nhà thầu phụ cho công trình này đã vượt giá trị hợp đồng EPC ký.