Có 38 bị cáo hầu tòa trong vụ án này, trong đó có Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á , bị truy tố tội “Đưa hối lộ” và “Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.
3 bị cáo là cựu ủy viên Trung ương Đảng, gồm: Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long bị truy tố tội “Nhận hối lộ”, cựu Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh (trước khi bị bắt là Chủ tịch UBND TP Hà Nội) bị truy tố tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”; cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng bị truy tố tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”…
Ông Chu Ngọc Anh ( trái) và Nguyễn Thanh Long thời điểm chưa bị khởi tố
Công ty Việt Á đạt doanh thu hơn 4.000 tỷ đồng
Viện KSND Tối cao cáo buộc khi dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ và Bộ KH&CN giao các đơn vị khoa học chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch.
Gần 50 luật sư đăng ký tham gia bào chữa cho các bị cáo, trong đó ông Nguyễn Thanh Long và Phan Quốc Việt, mỗi người có 4 luật sư.
Với mục đích để Công ty Việt Á được tham gia thực hiện đề tài nghiên cứu kit test (xét nghiệm), sau đó chiếm đoạt, biến test thành sản phẩm của công ty để sản xuất, tiêu thụ, Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN, thuộc Bộ KH&CN) để Việt Á được Bộ phê duyệt tham gia, phối hợp Học viện Quân y thực hiện đề tài.
Sau đó, Việt đề nghị Nguyễn Văn Trịnh (cựu trợ lý Phó Thủ tướng), Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Y tế)... can thiệp, tác động, chỉ đạo bị cáo Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế) để Việt Á được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, đăng ký lưu hành chính thức kit test COVID-19.
Khi Việt Á sản xuất thương mại, bán 200.000 kit test cho Bộ Y tế, Việt đã nâng khống cơ cấu đơn giá nhưng vẫn được Bộ Y tế hiệp thương, xác định giá 470.000 đồng/kit test không có căn cứ.
Theo Viện kiểm sát, Bộ Y tế đã kiểm tra giá hiệp thương, xác định Việt Á thay đổi nguyên vật liệu sản xuất nhưng không ra kết luận kiểm tra, không kiến nghị xử lý, dẫn đến Công ty Việt Á tiếp tục sử dụng mức giá trên, tạo mặt bằng giá để bán cho các đơn vị, địa phương.
Kết quả điều tra xác định trong năm 2020 và 2021, tổng doanh thu của Công ty Việt Á là hơn 4.247 tỷ đồng.
Trong đó, Công ty Việt Á đã sản xuất tổng hơn 8,7 triệu kit test, đã tiêu thụ cho các đơn vị, cơ sở y tế là hơn 8,3 triệu kit test với tổng giá trị hơn 3.929 tỷ đồng (giá 470.000 đồng/kit). Doanh nghiệp này cũng đã được thanh toán hơn 5.918.266 kit với tổng giá trị 2.257 tỷ đồng.
Hành vi phạm tội của Phan Quốc Việt cùng nhóm cựu quan chức cấp cao đã gây thiệt hại hơn 432 tỷ đồng.
Ngoài ra, cơ quan tố tụng xác định Phan Quốc Việt đã hối lộ với tổng số tiền 3 triệu USD và 4 tỷ đồng. Trong đó, chuyển cho Nguyễn Thanh Long 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh (thư ký của ông Long) 4 tỷ đồng; đưa cho Nguyễn Minh Tuấn (cựu vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế Bộ Y tế) 300.000 USD; chi cho Trịnh Thanh Hùng (cựu vụ phó Vụ KH-CN) 350.000 USD; đưa cho Nguyễn Nam Liên (cựu vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế) 100.000 USD.
Cạnh đó, Việt còn chi tiền “cảm ơn” cho ông Nguyễn Văn Trịnh 200.000 USD; Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN) 50.000 USD; Chu Ngọc Anh 200.000 USD.
Theo cơ quan điều tra, quá trình “chạy” cho Việt Á được tham gia đề tài nghiên cứu test, Phan Quốc Việt đã mang theo một balo màu xanh bên trong có 200.000 USD và một số khẩu trang, nước rửa tay đến trụ sở Bộ KH&CN biếu ông Chu Ngọc Anh, số tiền này bị cựu Bộ trưởng bỏ quên hàng tháng trời tại phòng làm việc.