Chính trường Mỹ “sục sôi” trước giờ luận tội Tổng thống
Donald Trump sẽ trở thành Tổng thống thứ 3 trong 240 năm bị luận tội. Hạ viện sẽ sớm thông qua 2 điều khoản luận tội vị Tổng thống thứ 45 này của nước Mỹ sau khi cáo buộc ông lạm quyền và cản trở Quốc hội. Tổng thống Trump khẳng định ông không phải chịu bất cứ trách nhiệm nào đối với các cáo buộc mà đảng Dân chủ đưa ra, đồng thời cho rằng chính đảng Dân chủ mới phải chịu trách nhiệm trước các hành động đó. Ông Trump thậm chí đã gửi một bức thư dài 6 trang cho Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và các thành viên khác của đảng Dân chủ bày tỏ sự phản đối trước cuộc điều tra luận tội mà ông cho là "hành động lạm quyền chưa từng có tiền lệ và đi ngược với hiến pháp".
"Đảng Dân chủ mới là những người can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ. Các người chính là những người đã phá vỡ nền Dân chủ Mỹ. Các người chính là những người đã cản trở luật pháp", ông Trump nhận định.
Phản hồi trước bức thư của ông Trump , bà Pelosi cho biết mặc dù bà chưa đọc toàn bộ bức thư nhưng bà đã nắm được các nội dung trong đó. Chủ tịch Hạ viện Mỹ đã gọi bức thư của ông Trump là "lố bịch" và "chướng tai gai mắt" (nguyên văn “very sick”).
Một kết quả được báo trước trong cuộc bỏ phiếu luận tội Tổng thống Trump là hầu hết các nghị sĩ đảng Dân chủ sẽ ủng hộ quyết định này trong khi đảng Cộng hòa sẽ phản đối. Tuy nhiên, vẫn có một vài sự thay đổi giữa 2 đảng cần lưu tâm trước khi kết quả chính thức cuối cùng được công bố. Nghị sĩ đảng Dân chủ đại diện cho bang New Jersey Jeff Van Drew đã khẳng định rằng ông sẽ phản đối cuộc luận tội và sau đó sẽ thay đổi đảng để trở thành một thành viên trong đảng Cộng hòa.
Trong khi đó, đầu năm nay, nghị sĩ đảng Cộng hòa đại diện cho bang Michigan Justin Amasg đã rời đảng bởi ông ủng hộ quyết định luận tội Tổng thống. Một nghị sĩ khác trong đảng Dân chủ là ông Jared Golden thì tuyên bố rằng ông sẽ ủng hộ điều khoản luận tội lạm quyền nhưng sẽ không ủng hộ điều khoản luận tội cản trở Quốc hội. Những ví dụ trên là minh chứng cho thấy, cho đến khi kết quả bỏ phiếu ở lưỡng đảng Mỹ được công bố thì vẫn còn những biến số có thể xảy ra.
Cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump không chỉ gây chia rẽ giữa đảng Dân chủ hay Cộng hòa và thậm chí trong bản thân mỗi đảng mà còn gây ra sự chia rẽ trong lòng nước Mỹ. Một cuộc khảo sát của CNN cho thấy rằng 46% những người được hỏi tin rằng Tổng thống Trump nên bị luận tội và bị bãi nhiệm trong khi 49% người tham gia phỏng vấn không đồng ý với điều này.
Hiện chưa rõ liệu quá trình luận tội có thể thay đổi suy nghĩ của nhiều người hay không nhưng các cuộc bỏ phiếu đều cho thấy tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump vẫn ở mức ổn định kể từ khi bản khiếu nại của người tố cáo được công bố, tiết lộ về cuộc điện đàm gây tranh cãi ngày 25/7 giữa ông Trump và người đồng cấp Ukraine Zelensky.
Hàng rào phòng thủ từ Trump, Nhà Trắng và Thượng viện
Nhà Trắng đang tìm cách củng cố vai trò của các đồng minh thân cận nhất của Tổng thống Trump trong Hạ viện tại phiên tòa sắp tới sẽ diễn ra ở Thượng viện, trong khi bản thân ông Trump cũng có những động thái và ngôn từ nhất định nhằm kêu gọi sự ủng hộ mạnh mẽ từ các nghị sĩ trong Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát.
Lãnh đạo phe đa số trong Thượng viện Mitch McConnel cho biết đảng Cộng hòa trong Thượng viện sẽ hợp tác chặt chẽ với Nhà Trắng khi đề ra chiến lược trong cuộc điều tra luận tội do đảng Dân chủ dẫn đầu này.
Tổng thống Trump đã ra những dấu hiệu vừa kín đáo, vừa công khai trong những tuần qua rằng đảng Cộng hòa chưa có các hành động đủ mạnh mẽ để bảo vệ ông. Tuy nhiên, theo một số nguồn tin thân cận với vấn đề này, điều đó đã thay đổi sau khi các phiên tòa của Ủy ban Tình báo và Ủy ban Tư pháp Hạ viện diễn ra. Những lý lẽ biện minh và bảo vệ Tổng thống Trump từ các nghị sĩ Cộng hòa trong Hạ viện như Devin Nunes (California), Doug Collins (Georgia) và Elise Stefanik (New York) đã khiến nhà lãnh đạo Mỹ cảm thấy hài lòng hơn.
Ngày 16/12, Nhà Trắng cũng đã từ chối không ra làm chứng trong phiên tòa luận tội Tổng thống Trump. Cố vấn Nhà Trắng Kellyanne Conway phát biểu với báo giới rằng Nhà Trắng nhận thấy "không có lý do gì" để quyền Chánh văn phòng Mick Mulvaney và 3 nhân chứng khác là cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, cố vấn cấp cao của ông Mulvaney là Robert Blair và quan chức thuộc Văn phòng Quản lý Tài chính Michael Duffey ra làm chứng trước phiên tòa Thượng viện như yêu cầu của các nghị sĩ đảng Dân chủ trong cơ quan này.
Ban đầu, đảng Cộng hòa phản đối lại những cáo buộc mà đảng Dân chủ đưa ra với Tổng thống Trump nhưng sau đó họ đã thay đổi chiến lược và bắt đầu công kích lại đảng Dân chủ. Các nghị sĩ Cộng hòa trong Hạ viện đã cáo buộc đảng Dân chủ lạm quyền và bịa ra chuyện Tổng thống Trump lợi dụng chức vụ vì mục đích cá nhân bởi đảng Dân chủ không chịu thừa nhận ứng viên của họ là bà Hillary Clinton đã bị ông Trump đánh bại năm 2016.
"Chúng ta đang ở trong một "phiên tòa kangaroo” (ám chỉ một phiên tòa ngang nhiên xem thường các tiêu chuẩn được thừa nhận của luật pháp hay công lý - ND) bởi mọi thứ đều bị đảo ngược. Chúng ta đang ở trong câu chuyện "Alice ở xứ sở thần tiên" hơn là Hạ viện của nước Mỹ", nghị sĩ đảng Cộng hòa Doug Collins nhận định.
Đảng Cộng hòa cũng cáo buộc đảng Dân chủ không thể đưa ra bằng chứng trực tiếp liên quan đến cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump từ những nhân chứng quan trọng mặc dù các quan chức như cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton và quyền chánh văn phòng Nhà Trắng đã được chỉ thị không được ra làm chứng.
Trong khi đảng Dân chủ cho rằng các hành động của Tổng thống Trump là một mối đe dọa "rõ ràng và hiện hữu" với an ninh nước Mỹ và cuộc bầu cử năm 2020 thì các nghị sĩ Cộng hòa nhận định trường hợp lạm quyền của ông Trump không phải một tội danh cụ thể và vì thế không thể cấu thành tội danh có thể đem ra luận tội. Đảng Cộng hòa cũng khẳng định những yêu cầu của Tổng thống Trump với nhà lãnh đạo Ukraine Zelensky là vì mục đích "của chúng ta", của nước Mỹ chứ không phải vì lợi ích cá nhân.
Những diễn biến tiếp theo
Ngày 17/12 (giờ địa phương), Ủy ban Thẩm tra các dự luật Hạ viện đã quyết định các vấn đề như thời gian tranh luận và thời điểm bỏ phiếu luận tội Tổng thống Trump. Theo đó, cuộc tranh luận về các điều khoản luận tội diễn ra trong 6 tiếng tại đồi Capitol. 1 ngày sau đó, toàn bộ Hạ viện bỏ phiếu thông qua các điều khoản luận tội Tổng thống Trump với đa số sự ủng hộ từ các nghị sĩ đảng Dân chủ. Một số thành viên khác trong đảng có thể phản đối nhưng con số này sẽ không đủ để đảo ngược kết quả. Kể cả khi bị Hạ viện luận tội, Tổng thống Trump vẫn tiếp tục tại nhiệm và chờ xem kết quả tại phiên tòa ở Thượng viện.
Sau khi thông qua các điều khoản luận tội, Hạ viện sẽ cử một số nghị sĩ chỉ đạo cuộc điều tra này trình bày báo cáo trước phiên tòa Thượng viện. Các nghị sĩ đảng Dân chủ cho biết hầu hết các nghị sĩ này đều là thành viên của Ủy ban Tư pháp và Ủy ban Tình báo Hạ viện.
Tiếp đến, Tổng thống Trump đối mặt với phiên tòa tại Thượng viện - diễn biến cuối cùng quyết định liệu ông có bị luận tội và bãi nhiệm hay không. Lãnh đạo phe đa số trong Thượng viện Mitch McConnell cho biết phiên tòa sẽ diễn ra vào đầu tháng 1. Để quá trình luận tội được thông qua, cần có 2/3 trong số 100 thành viên trong Thượng viện chấp thuận. Điều đó tức là sẽ phải có 20 nghị sĩ đảng Cộng hòa bỏ phiếu thuận thì Tổng thống Trump mới bị luận tội và miễn nhiệm. Dù vậy, kết quả này sẽ khó có thể xảy ra bởi Tổng thống Trump vẫn duy trì được sự ủng hộ mạnh mẽ của các thành viên trong đảng của ông./.