Bệnh nhân là bé gái sơ sinh 6 tuần tuổi, trú tại huyện Đan Phượng, khởi phát bệnh ngày 10/11 với triệu chứng ho, không sốt, không nôn.
Ngày 11/11, gia đình đưa trẻ đến khám tại Bệnh viện Nhi Trung ương, được chẩn đoán viêm phế quản phổi và kê đơn thuốc điều trị tại nhà.
Tuy nhiên, sau 3 ngày bệnh thuyên giảm, tới ngày thứ 4, gia đình đưa trẻ đi khám tại Bệnh viện Phương Đông và được kê đơn thuốc về nhà điều trị tiếp.
Đến ngày 16/11, bệnh nhân có biểu hiện ho nhiều về đêm, bú kém, cơn ho kéo dài khoảng 10 phút, có cơn tím tái và được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng thở oxy marsk, SpO2 tụt 89% (không thở oxy), họng đỏ, mũi nề. Bệnh nhân được xét nghiệm PCR ho gà và cho kết quả dương tính.
Bệnh ho gà là gì?
Ho gà (Whooping Cough) là một trong những bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi khuẩn gây ra. Sau khi xâm nhập vào đường hô hấp trên, vi khuẩn ho gà bám chặt vào lông mao, sau đó giải phóng độc tố gây nên tình trạng sưng viêm ở khu vực này.
Bệnh ho gà có nguy hiểm không?
Số liệu thực tế cho thấy, bệnh ho gà xảy ra ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, có tới 90% số ca mắc là ở trẻ nhỏ dưới một tuổi, nhất là các bé chưa tiêm phòng hoặc chưa tiêm đủ 3 mũi. Trẻ càng nhỏ thì càng dễ mắc bệnh và nhanh biến chứng nặng nếu không được điều trị kịp thời.
So với các đối tượng mắc bệnh khác, trẻ sơ sinh nếu mắc ho gà sẽ rất nguy hiểm. Các bố mẹ tuyệt đối không thể chủ quan.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hằng năm trên thế giới có khoảng 30-50 triệu trường hợp mắc bệnh ho gà, trong đó có đến 300.000 ca tử vong. Đáng nói là, phần lớn ca tử vong là trẻ nhỏ, nhất trẻ dưới 1 tuổi.
Biểu hiện của bệnh ho gà?
Biểu hiện chính của bệnh ho gà là cơn ho dữ dội, thở rít vào.
Trẻ mắc bệnh ho gà có thể ủ bệnh trong khoảng 6-20 ngày, phổ biến nhất là 9-10 ngày. Trong khoảng thời gian này, trẻ không xuất hiện bất kì triệu chứng nào khác thường.
Tuy nhiên khi phát bệnh, các dấu hiệu, triệu chứng của bệnh sẽ dần xuất hiện. Trẻ bắt đầu có các triệu chứng như bị cảm lạnh, hơi ho và có thể sốt nhẹ.
Điểm đặc biệt ở bệnh ho gà là cơn ho sẽ ngày càng nặng, tạo thành cơn ho kịch liệt, diễn ra trong 1-2 tuần, thậm chí kéo dài 1-2 tháng hoặc lâu hơn tùy thuộc vào cách điều trị và thể trạng sức khỏe của người bệnh. Hơn nữa, khi ho, trẻ ho rũ rượi không thể tự kiểm soát được, tiếp đến là thở rít tựa như tiếng gà gáy. Cơn ho thường đi kèm với nhiều đờm, dãi và gây nôn.
Bệnh ho gà lây qua đường nào?
Ho gà là bệnh lây truyền cấp tính có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp ở trẻ em. Nguy cơ mắc bệnh trên 80% khi tiếp xúc gần với người mắc bệnh.
Bệnh lây nhiễm mạnh nhất kể từ khi bệnh nhân bắt đầu có những triệu chứng đầu tiên và chủ yếu thông qua đường hô hấp. Khi người khỏe mạnh tiếp xúc với các giọt bắn có chứa vi khuẩn gây ho gà do người bệnh phát tán ra môi trường bên ngoài (khi ho, hắt hơi), hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết ở họng, mũi, đờm, chất nôn... thì vi khuẩn sẽ xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh.
Biến chứng ho gà ở trẻ
Ho gà không được phát hiện kịp thời và điều trị tích cực có thể dẫn đến những biến chứng như:
- Viêm phổi, viêm phế quản: Là biến chứng phổ biến nhất của ho gà, gặp thường xuyên hơn cả ở trẻ sơ sinh, trẻ suy dinh dưỡng và trẻ miễn dịch - đề kháng kém/suy giảm. Viêm phổi, viêm phế quản (nếu có) thường xuất hiện từ tuần thứ 2 của giai đoạn toàn phát, với các biểu hiện là sốt cao, thở khó, mặt tím tái…
- Suy hô hấp: Dấu hiệu nhận biết ho gà biến chứng tới suy hô hấp là trẻ nổi tĩnh mạch cổ, huyết áp tăng, mạch tăng, phù nề mặt và chi dưới,…
- Tổn thương thần kinh do thiếu oxy trong quá trình suy hô hấp: Biểu hiện của biến chứng này là các triệu chứng sốt cao đột ngột, môi tím, da tái, chân tay lạnh, co giật khu trú hoặc co giật toàn thân…
- Các biến chứng khác: Viêm não, xuất huyết màng não, xuất huyết kết mạc, tràn khí màng phổi, thoát vị trực tràng, sa trực tràng…
Phòng ngừa ho gà cách nào?
Tiêm vắc xin là biện pháp phòng bệnh ho gà chủ động và hiệu quả nhất. Trẻ được tiêm mũi 1 khi 2 tháng tuổi, mũi 2 khi 3 tháng tuổi, mũi 3 khi 4 tháng tuổi và mũi 4 lúc 18 tháng tuổi. Những trẻ chưa được tiêm chủng đúng lịch, tiêm chủng muộn cần tiêm chủng càng sớm càng tốt sau đó để phòng bệnh ho gà hiệu quả.
Bên cạnh việc tiêm vắc xin phòng bệnh, cha mẹ cần chú ý thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân cho trẻ như che mũi, miệng khi hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi họng cho trẻ hàng ngày. Khi có dấu hiệu mắc bệnh, hoặc nghi ngờ mắc bệnh ho gà cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám, cách ly và điều trị.