Sơn thù vị chua, tính hơi ôn, quy kinh can, thận. Thành phần chủ yếu là saponi, axit ursolic, tanin, vitamin A.
Theo y học cổ truyền, sơn thù có tác dụng bổ can thận, chắc tinh khí, bền vững hạ nguyên. Dùng trị các chứng đau lưng mỏi gối, da xanh, người gầy, hay bị hoa mắt chóng mặt, dương nuy, hoạt tinh, di tinh, suy giảm tình dục. Trong thực thế, sơn thù ít khi dùng đơn độc mà thường kết hợp với một số vị khác như cẩu tích, phá cố chỉ, dâm dương hoắc… Liều dùng trung bình từ 10 - 20g/ngày, nếu cần có thể dùng liều cao hơn.
Một số bài thuốc có sơn thù
Bài 1: sơn thù 16g, cẩu tích 12g, nhân sâm 10g, khởi tử 12g, thục địa 16g, tơ hồng xanh 20g, nhục thung dung 12g, bạch truật 16g, hoàng kỳ 16g, liên nhục 16g, đại táo 5 quả, cam thảo 12g, ngũ vị 10g. Sắc uống ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần. Công dụng: bổ thận, sáp tinh, làm bền vững hạ nguyên, phục hồi khả năng tình dục. Dùng tốt cho nam giới bị xuất tinh sớm, thể trạng gầy yếu, da xanh, tim hồi hộp, đoản hơi, hoa mắt chóng mặt, hạ nguyên hư suy.
Bài 2: sơn thù 16g, ba kích 12g, thỏ ty tử 12g, bạch truật 16g, hoàng kỳ 14g, phá cố chỉ 10g, thục địa 16g, trạch tả 12g, liên nhục 16g, tần giao 12g, phòng sâm 16g, hà thủ ô chế 16g, tơ hồng xanh 16g, quế chi 6g, sinh khương 4g, cam thảo 12g. Sắc uống ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần. Công dụng: bổ thận tráng dương. Dùng tốt cho nam giới có biểu hiện liệt dương, cơ thể yếu mệt, đau lưng mỏi gối, căng thẳng thần kinh, giấc ngủ chập chờn, đau đầu, lưng và chân tay lạnh.
Bài 3: Rượu thuốc chữa yếu sinh lý có vị sơn thù: sơn thù, ba kích, cẩu tích, thục địa, phòng sâm, ngũ gia bì, khởi tử, hoàng kỳ, bạch truật, đương quy, đại táo, cam thảo, nhục thung dung, liên nhục, đỗ trọng mỗi vị 30g. Cho thuốc vào bình thủy tinh hoặc sứ, đổ ngập rượu để ngâm sau 10 ngày là được. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 30 – 50ml. Công dụng: bổ thận, sinh tinh, phục hồi và ổn định chức năng sinh lý. Bài rượu thuốc này phù hợp cho những người xuất tinh sớm, tinh ít, suy giảm tình dục.
Lương y Trịnh Văn Sỹ
