Trao đổi với phóng viên Tiền Phong mới đây, một số chuyên gia nước ngoài nghiên cứu sâu về an ninh châu Á-Thái Bình Dương giải thích tại sao Trung Quốc không cố tình hoặc vô tình thả coronavirus mới.
- Vũ khí sinh học được thiết kế tấn công mục tiêu tập trung và nhanh chóng phát huy tác dụng. Nói đơn giản là vũ khí sinh học sẽ có độc lực cao nhưng khả năng lây lan thấp. Trên thực tế, coronavirus mới hiện có độc lực thấp (tỷ lệ tử vong hiện vào khoảng 2-3%, thấp so với 10% của SARS), các ca tử vong đều là trung niên và người cao tuổi, mắc bệnh mạn tính; và lây lan rất nhanh, hiện rất khó kiểm soát. Một cuộc họp của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc ngày 29/1 thừa nhận là tình hình dịch bệnh coronavirus mới vẫn ở mức nghiêm trọng dù Trung Quốc đã nỗ lực phòng chống ở mức cao nhất.
- Nhiều chuyên gia di truyền học cho rằng, bộ gien của coronavirus mới là tự nhiên, không phải là nhân tạo.
- Tuy nhiên, vẫn có khả năng là Phòng thí nghiệm an toàn sinh học quốc gia Vũ Hán trực thuộc Viện Virus học Vũ Hán đang nghiên cứu coronavirus mới (có thể chủ đích hoặc vô tình lấy được mẫu từ vật chủ trong môi trường tự nhiên như dơi, rắn, khỉ…) thì vô tình để virus thoát ra ngoài. Nhưng khả năng này cũng không cao vì Phòng thí nghiệm an toàn sinh học quốc gia Vũ Hán có độ an toàn sinh học ở mức cao nhất – mức 4, và virus trong phòng thí nghiệm có số lượng hạn chế, không nhiều và dễ phát tán như virus trong môi trường tự nhiên. Được khánh thành năm 2015, phòng thí nghiệm an toàn sinh học cấp độ 4 đầu tiên ở Trung Quốc được khánh thành tại Viện Virus học Vũ Hán.
- Nếu Trung Quốc nghiên cứu, chế tạo vũ khí sinh học, họ sẽ không chọn Phòng thí nghiệm Vũ Hán vì nơi này nổi tiếng thế giới và tương đối cởi mở so với các viện nghiên cứu khác của Trung Quốc. Phòng thí nghiệm Vũ Hán có quan hệ chặt chẽ với Phòng thí nghiệm Quốc gia Galveston của Mỹ và được phát triển với sự trợ giúp của các kỹ sư Pháp.
- Virus cúm luôn có trong môi trường tự nhiên và biến thể, cứ 10-40 năm lại xuất hiện đại dịch cúm một lần, lây lan trên diện rộng (ít nhất hàng vạn người mắc, hàng trăm người chết ở hàng chục quốc gia).
- Khi có đại dịch xảy ra, một số đơn vị truyền thông, báo chí và nhiều cư dân mạng thích đưa tin giật gân, đăng thuyết âm mưu. Ví dụ, sau khi dịch Ebola bùng phát năm 2014, một số tổ chức, cá nhân cho rằng, Bộ Quốc phòng Mỹ tạo ra con virus này. Trước đây, các phòng thí nghiệm của quân đội Liên Xô đã nghiên cứu khả năng sử dụng virus này làm vũ khí sinh học nhưng cuối cùng từ bỏ dự án.
- Nếu Trung Quốc thực sự chế tạo virus kiểu như coronavirus mới để làm vũ khí sinh học, họ sẽ dùng máy tính để chạy các mô hình tấn công để có được kết quả mô phỏng sát thực tế nhất. Còn nếu thử nghiệm trên thực địa thì có thể chọn một khu vực biệt lập, dễ kiểm soát như Đội vi trùng 731 của Nhật Bản từng làm ở thành phố Cáp Nhĩ Tân của TQ giai đoạn 1935-1945.
Một nhân viên y tế tại Bệnh viện Công chúa Margaret ở Hong Kong hôm 26/1. Ảnh: Getty.
Thủ tướng Trung Quốc: Không được giấu dịch
Ngày 1/2, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tuyên bố: “Cần công bố thông tin cập nhật về tình hình dịch bệnh và việc khống chế dịch bệnh một cách công khai, minh bạch, kịp thời và chính xác. Không được giấu dịch hoặc tiết lộ một phần thông tin”, Xinhua đưa tin. Ông Lý cũng công bố các biện pháp phản ứng khẩn cấp với dịch coronavirus đang hoành hành ở Trung Quốc và lan sang nhiều nước khác, như kéo dài kỳ nghỉ Tết cho những người hiện ở tỉnh Hồ Bắc mà làm việc ở nơi khác, đo thân nhiệt hành khách, cung ứng đủ trang thiết bị y tế… Tính đến cuối ngày 31/1, có 11.949 ca nhiễm coronavirus mới ở 27 quốc gia, vùng lãnh thổ, trong đó 259 người đã tử vong.