LTS: Giáo sư Phan Khánh Trung, Phó Viện trưởng thường trực Viện Schwarzman, Trường ĐH Thanh Hoa, Trung Quốc trả lời Trí Thức Trẻ, đưa ra các nhận định về bài phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại CEO Summit, trong khuôn khổ Tuần lễ Cấp cao APEC 2017, vừa diễn ra tại Việt Nam.
Dưới đây là nội dung trả lời của Giáo sư Phan Khánh Trung.
Bài phát biểu của ông Trump tại Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC (CEO Summit) ngày 10/11 vừa qua rất hay, rất tốt, nhưng không có nhiều nội dung gây ngạc nhiên như mọi người mong đợi ở một tổng thống "khó đoán". Ông Trump đã nói về Trung Quốc, về Việt Nam, về rất nhiều nền kinh tế khác và toàn bộ khu vực một cách rất tích cực.
Qua bài phát biểu, Mỹ cho thấy họ vẫn nhận mình là một phần quan trọng của khu vực, trong lịch sử cũng như trong hiện tại. Mỹ vẫn có những cam kết mạnh mẽ đối với khu vực, cam kết thúc đẩy sự thịnh vượng của khu vực, một khu vực mà ông Trump đã đề cập với các từ "mở, công bằng, dựa trên luật lệ".
Tôi đã nghe một số người nói về "chủ nghĩa bảo hộ" khi ông Trump phát biểu về "nước Mỹ trên hết" (America First) hay thâm hụt thương mại. Tuy nhiên, qua bài phát biểu của ông Trump tôi cho rằng cũng khó mà khẳng định như vậy. Bởi vì, Mỹ vẫn tuyên bố ủng hộ một nền thương mại mở, công bằng, minh bạch với những chuẩn mực tốt. Họ đã đề cập tới mở và tự do thì có nghĩa là sẽ khó có thể nói là bảo hộ.
Mỹ cũng nói một số định chế, hiệp định hiện nay chưa công bằng với họ, ông Trump nói Mỹ đã mở cửa thị trường hoàn toàn nhưng các bên khác không mở và có vẻ Mỹ thiệt thòi hơn. Đây là điểm còn tranh cãi.
Dù còn đôi chỗ ông Trump nói về "một số bên" chưa tích cực mà làm người nghe liên tưởng tới Trung Quốc, nhưng tôi cho rằng điều người Trung Quốc cần lúc này là hợp tác, hợp tác nhiều hơn nữa. "Thấu hiểu", đó là một từ khóa chính.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu tại APEC CEO Summit ngày 10/11/2017
Về bài phát biểu của Chủ tịch Tập Cận Bình, tôi cho rằng nó rất ấn tượng. Chúng ta có thể thấy ông ấy tiếp tục theo đuổi các chính sách mở cửa, tiếp tục các cải cách kinh tế và nhiều đổi mới khác ở Trung Quốc. Trung Quốc vừa tổ chức xong Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 19 của đảng Cộng sản Trung Quốc, và nhà nước cũng như chính phủ của chúng tôi đang nỗ lực làm rất nhiều điều cho nhân dân.
Có người nói rằng bài phát biểu của ông Trump và ông Tập trái ngược nhau, nhưng tôi không nghĩ như vậy. Hai bài phát biểu này tất nhiên khác nhau, nhưng chỉ khác biệt một chút. Điều chúng ta tìm kiếm cần phải là lợi ích chung để thực hiện mọi hành động.
Cả hai lãnh đạo này đều đề cập đến các thách thức mà chúng ta phải đối mặt và phải cùng nhau vượt qua nhưng vẫn đặt lợi ích quốc gia lên trên hết. Tôi thấy cách tiếp cận này tốt thôi, mỗi nước đặt lợi ích của mình lên đầu tiên, làm thật tốt việc của mình và đồng thời vẫn có thể có quan hệ tốt với các nước láng giềng khác trong khu vực. Đó là điều tốt.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ủng hộ thương mại công bằng và khẳng định chính sách "Nước Mỹ trên hết" tại APEC CEO Summit