Bạn dừng xe ở ngã tư, một tờ 2.000 đồng vô chủ nằm lăn lóc trên mặt đất, trước mặt bạn và cả tá người đang dừng đèn đỏ, nhưng chẳng ai mảy may cúi xuống nhặt. Đơn giản vì bạn nghĩ, giá trị của tờ 2.000 đồng không đáng để mình mất công nhặt lên.
2.000 đồng, ở thành phố bây giờ, có lẽ không đủ cho một lượt gửi xe gắn máy, cũng chẳng thể mua được một cái bánh hay một que kem.
Thế nhưng với những người lao động nghèo ở Sài Gòn, 2.000 đồng thật sự mang một giá trị rất lớn, vì với số tiền đó họ có thể mua được một tấm áo, hay một chiếc quần thật đẹp.
Gian hàng 2k - Nơi người trẻ san sẻ với người nghèo
Thành lập từ tháng 10/2015, đến nay nhóm bạn trẻ của dự án Sunbox đã tổ chức nhiều hoạt động có ý nghĩa nhằm san sẻ khó khăn với người lao động nghèo ở TP. HCM.
Thấu hiểu những thiếu thốn của những người lao động, nhóm Sunbox đã nhen nhóm ý tưởng về một cửa hàng bán những vật phẩm cũ với giá thấp để hỗ trợ người dân, và thế là "gian hàng 2k" đã ra đời.
Với tiền đề là mô hình quyên góp đồ cũ thông qua những chiếc hộp mặt trời - Sunbox, nhóm đã thu gom được khá nhiều quần áo và sách vở cũ từ các mạnh thường quân, nhờ đó mà đầu vào của "gian hàng 2k" trở nên dồi dào hơn.
Để có thể thực hiện "gian hàng 2k" trên thực tế, ngoài "hàng hóa", còn cần rất nhiều yếu tố, như công tác tổ chức, địa điểm...
Sau một thời gian chuẩn bị chu đáo, đồng thời nhận được sự hỗ trợ từ quán cơm "Nụ cười 3", ngày 28/3, "gian hàng 2k" đầu tiên đã được diễn ra. Vì là lần đầu tổ chức nên vẫn còn nhiều thiếu sót, thế nhưng ai nấy cũng cảm thấy rất hạnh phúc.
"Nhìn những nụ cười thật tươi của người lao động, chúng tôi vui và tự hào về công việc của mình. Và điều đó càng thôi thúc chúng tôi hoàn thiện gian hàng trong những lần sắp tới" - anh Linh (một thành viên nhóm Sunbox) chia sẻ.
Khi 2.000 đồng trở nên... vô giá
"Tại sao không tặng mà lại bán?", chúng tôi thắc mắc. Các thành viên nhóm Sunbox tươi cười trả lời: "Vì chúng tôi không muốn chiều hư người lao động".
Người lao động nghèo mặc dù rất khó khăn trong kinh tế, nhưng dù trong hoàn cảnh nào họ vẫn giữ trong mình một sự tự trọng riêng. Nếu hành động giúp đỡ của xã hội không khéo léo, sẽ rất dễ khiến họ tổn thương.
Thế nên, thay vì đem tặng đại trà, thì các bạn trẻ của Sunbox lại đem bán với mức giá thấp, để người mua cảm nhận rằng họ có được những vật phẩm đó bằng chính đồng tiền mà mình làm ra, chứ không phải nhận đồ từ thiện từ trên trời rơi xuống.
Bên cạnh đó, việc từ thiện luôn ẩn chứa những mặt trái mà ta khó lường trước được. Nếu cứ thoải mái tặng quà, cho tiền mà thiếu kiểm soát thì chính lòng tốt của chúng ta sẽ biến người nhận thành những người xấu.
Ý nghĩ nghèo thì có người giúp đỡ sẽ ăn sâu vào tiềm thức, khiến người nghèo trở nên thụ động, lười lao động.
Chính vì thế, để mọi người không ỷ lại vào đồ từ thiện, "gian hàng 2k" chỉ được mở bán vào đúng một ngày duy nhất trong tuần và mỗi người chỉ được mua 2 món đồ trong một ngày.
Chính vì những quy định được thống nhất rõ ràng ngay từ ban đầu nên ở "gian hàng 2k" người dân mua hàng rất trật tự và văn minh, không xảy ra cảnh chen lấn hay giành giật.
"Đó là buổi sáng ngày thứ sáu, có một cô tìm đến gian hàng để gửi lại 1.000 đồng cô đưa thiếu hôm trước, kèm câu nói mà tụi mình nhớ mãi: "Nghèo thì nghèo chứ thiếu một đồng cũng phải trả"" - anh Linh kể.
Ở "gian hàng 2k" những cô bán vé số, chú lượm ve chai, em gái học sinh luôn tự giác tìm đến người thu tiền để gửi đúng số tiền tương ứng với số đồ mà họ đã chọn, mà không hề gian lận một đồng.
Nhìn cách mọi người đắn đo lựa chọn từng món đồ, cách mọi người bảo vệ cuộn tiền tẻ trong hai ba lớp bao ni-lông, rồi cả cái cách họ cẩn thận rút tờ tiền 2.000 đồng ra trả, bạn sẽ cảm rõ ở "gian hàng 2k" tiền mang một giá trị hoàn toàn đặc biệt.
Toàn bộ số tiền thu được từ "gian hàng 2k" sẽ được gửi vào quỹ hoạt động của quán cơm "Nụ cười 3". Vậy là, tiền của người nghèo lại quay trở lại phục vụ cho người nghèo, giúp họ có những bữa cơm ngon.
Nhìn nụ cười hạnh phúc của những con người khắc khổ, tôi bất chợt nhìn xuống những tờ 2.000 đồng đang nằm ngổn ngang trong túi áo, chưa bao giờ tôi thấy chúng có giá trị lớn đến như thế!