Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, nhu cầu vay mua nhà, sửa chữa nhà cửa của người dân đã sụt giảm trong nửa đầu năm. Trong khi năm 2022, cho vay người mua nhà tăng đến 30%.
Số liệu do Ngân hàng Nhà nước công bố gần đây cho thấy, dư nợ tiêu dùng, tự sử dụng bất động sản trong 6 tháng đầu năm 2023 đã giảm 1,12%, trái ngược hoàn toàn so với mức tăng đến 31% của cả năm 2022. Vì sao con số này lại quan trọng, bởi nhu cầu cho vay mua nhà đất chiếm tới 65% tổng dư nợ cho vay bất động sản. Còn lại, vốn cho kinh doanh bất động sản.
Điểm trái ngược là nguồn vốn cho kinh doanh bất động sản vẫn tăng trên 17%, cho thấy nguồn vốn đang tập trung vào phía cung, thiếu phía cầu.
Theo ông Nguyễn Minh Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư Phương Đông, tín dụng đang tập trung hoàn toàn vào nguồn cung bất động sản. Các dự án tiếp tục cần nhu cầu sử dụng vốn để triển khai đưa sản phẩm ra thị trường. Tuy nhiên phía người tiêu dùng có sự giảm về tổng dư nợ.
"Hiện nay nguồn tiền người mua nhà đang trả nợ vào hệ thống ngân hàng cao hơn nguồn vay mới, do chủ đầu tư chưa cung ứng được hàng hóa mới ra thị trường để thị trường hấp thụ, dẫn đến dòng tiền trả nợ ổn định của của người mua nhà suy giảm hàng năm và theo từng quý. Nguồn cung chưa có để hấp thụ sản phẩm mới.
Tâm lý của người mua là đang muốn tích cực trả nợ để giảm dư nợ xuống và tránh rủi ro về chính vốn của họ. Khi người ta muốn trả nợ sớm và không vay lại nữa thì đó là áp lực khiến tăng trưởng vay tiêu dùng âm trong thời gian vừa qua", ông Tuấn cho hay.
Vay mua nhà thường là các khoản vay dài hạn. Vì vậy, người dân nên cân nhắc tổng thể tình hình tài chính gia đình với món vay để có thể chi trả nợ trong khoảng thời gian dài. (Ảnh minh họa - Ảnh: Dân trí)
Đầu tháng 9, người dân có thể vay ngân hàng này để trả nợ trước hạn ngân hàng khác. Với quy định này, ông Tuấn cho rằng các ngân hàng sẽ phải cạnh tranh với nhau để đưa ra bài toán lãi suất, về các ưu đãi trong khoản vay, tiết giảm các chi phí trong khoản vay để kích kích thích nhu cầu vay vốn của người dân và lãi suất sẽ giảm. Khi đạt được điểm cân bằng giữa cung vốn và cầu vốn, mức lãi suất sẽ ổn định và sẽ kích thích theo sự phát triển chung của nền kinh tế.
Quy định này đang được kỳ vọng sẽ khiến các ngân hàng phải cạnh tranh hơn, tạo mặt bằng lãi suất vay thấp hơn để giữ chân người vay vốn. Tuy nhiên, việc triển khai thế nào vẫn là câu hỏi được nhiều người quan tâm.
Người vay chờ đợi hướng dẫn về cho vay trả nợ trước hạn
Nếu bạn đang có một khoản vay với lãi suất khoảng 10%, thì bạn có thể cầm hồ sơ vay này sang một ngân hàng khác để vay với mức lãi thấp hơn. Bước đầu nhóm ngân hàng thương mại lớn có vốn nhà nước đưa ra chương trình ưu đãi cho vay với lãi suất từ 6 - 6,9% cho các khoản vay ngắn hạn và khoảng 8% cho khoản vay trung và dài hạn. Quy định mới này được áp dụng cho các khoản vay phục vụ đời sống như mua nhà, mua xe ô tô hay vay mua sắm đồ dùng trong nhà… Điều này được người dân kỳ vọng có thể tiếp cận khoản vay với chi phí hấp dẫn hơn.
Đang vay gần 1 tỷ đồng để mua nhà, chị Thảo (Hà Đông, Hà Nội) khá vui mừng khi biết có thể chuyển nợ vay. Tuy nhiên bên cạnh lãi suất, nhiều người mua nhà còn băn khoăn về thủ tục chuyển đổi, có thuận tiện cho người vay hay không.
"Rất là hay, lúc đó mình sẽ cân nhắc xem lãi suất ngân hàng kia đưa ra là bao nhiêu, từ 2 - 3% thì mình cân nhắc và tham gia. Tuy nhiên nếu lãi suất thấp hơn ít, thủ tục phức tạp thì chưa đủ thuyết phục", chị Hoàng Phương Thảo, Hà Đông, Hà Nội, nói.
Trước những băn khoăn của người dân, nhiều ngân hàng cho biết đang hoàn thiện quy trình nội bộ theo hướng hỗ trợ khách hàng tối đa nhất.
Nhiều giải pháp thúc đẩy cho vay mua nhà
Các ngân hàng cũng cho biết họ đang nỗ lực tìm người vay, bởi nếu huy động về nhưng không cho vay được thì chính ngân hàng sẽ rơi vào cảnh ế vốn. Vì vậy, nhiều ưu đãi cho vay cũng được đưa ra gần đây.
Tìm được một dự án chung cư phù hợp, lãi suất vay cũng có xu hướng giảm, anh Bộ (Nam Từ Liêm, Hà Nội) quyết định vay ngân hàng để mua nhà. Anh tính toán, với chính sách hỗ trợ ân hạn hiện nay của ngân hàng cũng như chủ đầu tư, anh cũng có 2 năm chưa cần trả gốc và lãi.
"Tôi thấy lãi suất đã giảm bình quân 2%/năm nên đã mua nhà trong thời điểm này. Thời gian 2 năm, tôi có thể dồn tiền và sau khi hết 2 năm sẽ thanh toán một khoản để giảm lãi", anh Nguyễn Văn Bộ, Nam Từ Liêm, Hà Nội, chia sẻ.
Để kích thích nhu cầu vay mua nhà, các ngân hàng cũng giảm lãi suất từ 1 - 3%/năm so với năm ngoái. Ngân hàng PVcomBank dành đến 15.000 tỷ đồng để cho vay ưu đãi. Riêng với người mua nhà, họ cũng đưa ra nhiều phương án trả nợ khác nhau, cho phép ân hạn nợ gốc, để người dân có thể giảm bớt áp lực trả nợ trong giai đoạn đầu mua nhà, thời gian vay kéo dài tới 25 năm.
Tín dụng bất động sản đến cuối tháng 6 đã tăng 4,7%, nhưng trong đó, cho vay người mua nhà ở thực mới tăng 0,88%. (Ảnh minh họa - Ảnh: NLĐ)
"Mức lãi suất 6 tháng đầu là 9%, hoặc 12 tháng đầu là 10%. Ngoài ra cũng có chính sách miễn phí trả nợ trước hạn sau 3 - 4 năm, lúc đó sẽ có nhiều lựa chọn hơn, phù hợp với thu nhập, cũng như dòng tiền của mỗi gia đình", ông Nguyễn Quang Trung, Phó Giám đốc Khối Khách hàng cá nhân PVcomBank, cho biết.
Hiện các ngân hàng đang cho vay với hạn mức lớn, từ 70 - 80% giá trị căn nhà. Tuy nhiên các chuyên gia cũng lưu ý, vay mua nhà thường là các khoản vay dài hạn. Vì vậy, người dân nên cân nhắc tổng thể tình hình tài chính gia đình với món vay để có thể chi trả nợ trong khoảng thời gian dài.
"Nên lựa chọn ngân hàng đáp ứng được thời gian vay dài, ở VPBank có thời gian vay lên tới 25 năm, giúp giảm áp lực trả nợ hàng tháng và có thể trả kết quả phê duyệt trong vòng 5 phút để các bạn cân nhắc có thể vay vốn được không trước khi quyết định mua nhà", ông Quách Duy Mỹ, Trưởng phòng cao cấp - Trung tâm sản phẩm cho vay thế chấp VPBank, cho hay.
Theo Ngân hàng Nhà nước, tín dụng bất động sản đến cuối tháng 6 đã tăng 4,7%, nhưng trong đó, cho vay người mua nhà ở thực mới tăng 0,88%, vì vậy vẫn cần nhiều hơn những hỗ trợ mới có thể kích thích nhu cầu mua nhà của người dân.
Có thể thấy, ngoài câu chuyện về vốn, người mua nhà hay các doanh nghiệp phát triển bất động sản đang chờ đợi nhiều yếu tố khác như các chính sách được thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa để thị trường có thể kết nối cung - cầu, tạo nguồn cung, cũng như tạo sức cầu trên thị trường.