Nếu bạn hỏi một youtuber nổi tiếng hay một vlogger thành danh về một công thức hoàn hảo để phát triển và kiếm tiền từ kênh Youtube, chắc chắn họ sẽ chia sẻ những câu chuyện lặp đi lặp lại về sự sáng tạo. Nhưng liệu đó có thật là những điều tiên quyết tạo nên sự thành công cho việc sáng tạo nội dung trên Youtube nói riêng và thành truyền thông nói chung?
Bên dưới đây là 3 nhân tố quan trọng đã được Robert Kyncl giám đốc kinh doanh của Youtube, cựu phó chủ tịch phụ trách nội dung của Netflix và Maany Peyvan "cây bút" truyền thông hàng đầu trên mạng xã hội, cố vấn chiến lược truyền thông cho Google chia sẻ trong cuốn sách Streampunks - Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông
1. Chúng ta cần hướng tới một nhóm khán giả đặc thù
Nền kinh tế hiện đại là mảnh đất màu mỡ cho các thị trường ngách, và nền kinh tế số không phải là ngoại lệ.
Không phải ngẫu nhiên mà một chủ nhân kênh youtube chỉ cần kiếm được một ngàn người hâm mộ thật sự là đủ sống. Đúng như chân lý của những người làm dịch vụ đại tài, kiếm được số ít khách hàng chịu bỏ tiền ra trải nghiệm nhiều lần còn hơn là kiếm được nhiều khách mà số đông ấy toàn những người túi tiền chẳng mấy dư dả.
Ví dụ rõ nhất của vấn đề này chính là video gaming. Cách đây có lẽ 5 năm, sẽ chẳng ai hiểu được tại sao có người lại chịu bỏ thời gian xem người khác chơi game. Thế nhưng ngày nay, những video hướng dẫn của Bộ tứ siêu phàm game Việt - PewPew, ViruSs, MixiGaming, Xemesis – cách làm như cách nào để "hạ" đối phương hoặc "mở khóa" những đoạn bị "bế tắc" vẫn nổi như cồn và đạt lượng người xem kỷ lục.
Một phần là do tính hiếu kỳ: các công cụ chơi game chuyên nghiệp dù sao vẫn còn đắt đỏ và không phải ai cũng có thời gian hoặc độ khéo léo để chinh phục mọi thử thách. Những người chưa chơi hoặc không chơi nổi cũng muốn ngó xem qua trò đó ra làm sao. Một phần cũng giống như những vận động viên thể thao nổi tiếng luôn có người hâm mộ muốn xem họ "chơi" như thế nào trong một trận đấu cụ thể...
Nhìn chung chúng ta luôn tò mò về những thứ chi tiết đằng sau mỗi lớp vỏ bọc, và chúng ta sẽ luôn hào hứng khi trải nghiệm những câu chuyện ấy bằng một cách nào đó.
Những "thị trường ngách" này đại diện cho vẻ đẹp của bản năng con người. Sở thích của chúng ta cũng đa dạng như trí tưởng tượng vậy, không có nhịp điệu hay lý do gì cả, ví như một cái gậy chọc vào trí tò mò của mỗi người. Cơ hội gần như dành cho tất cả mọi người để họ tạo ra nội dung dựa trên những điều họ quan tâm, với một tiêu chí đơn giản là tìm kiếm những người-có-cùng-quan-điểm.
Với tiềm năng đạt đến một tỷ rưỡi người xem, những nội dung mà nhiều người nghĩ rằng ít ai xem vẫn có khả năng tìm được lượng khán giả lớn. Bất kỳ ai cũng có thể tìm được nội dung trên nền tảng này phù hợp với khuynh hướng riêng của họ.
Khi các thuật toán hiểu và phân tích lịch sử xem video của khán giả tốt hơn, youtube đã có khả năng tạo ra những danh sách giới thiệu video riêng cho từng khán giả, biến trang chủ YouTube của mỗi cá nhân hoàn toàn khác nhau và mang tính "cá nhân hóa". Đây chính là cơ hội tuyệt vời mở ra cho tất cả những ai đang muốn sở hữu cho mình một kênh youtube riêng và tạo nên tên tuổi cũng như lợi nhuận từ đó.
2. Những thông điệp "thô nhưng thật"
Trong cuốn sách Streampunk - Những kẻ nổi loạn với tham vọng định dạng lại ngành truyền thông, Robert Kyncl đã mô tả phần nào những đặc điểm chính của những nhà sáng tạo thành công trên YouTube "Họ là những chuyên gia gầy dựng và nuôi dưỡng cộng đồng cho mình."
Bằng cách này, họ đang viết lại "luật chơi" cho kinh đô điện ảnh Hollywood. Họ là những người dễ tiếp cận, trực tiếp trao đổi với người hâm mộ thay vì giữ khoảng cách như các ngôi sao Hollywood. Không còn là vì một MC Trấn Thành tài năng nói năng lưu loát trên sân khấu, mà có thể là một khoảng khắc anh ôm vợ đằng sau cánh gà mới là điều khán giả bắt đầu cảm thấy mình yêu quý anh
Mẫu số chung ở những nhân vật có phần "thượng vàng hạ cám" này, từ cô du học sinh UK Giang ơi cho đến Thần tượng giang hồ Khá bảnh, từ những đội ngũ với đầu óc 18+ như Kem xôi tới Hiện tượng Vlog 1977, về cơ bản, họ thành thật với bản thân, chủ động phơi bày quan điểm và mô tả chân thực cuộc sống của họ.
Họ hiểu làm thế nào để kết nối với khán giả, làm ra những video sáng tạo không giới hạn. Họ dựa vào sự đa dạng và những quan điểm riêng để tạo ra sự độc đáo của mình. Họ hiểu sự hấp dẫn của những điều nhỏ bé và nhận thức được rằng thà tập trung vào một chi tiết nhỏ giữa đời còn hơn là vật lộn giữa biển lớn những cái tôi đang gào thét khẳng định mình.
3. Tính ổn định và nhất quán
Thực chất, số lượng hay chất lượng không phải là yếu tố mà youtube đề cao.
Trước hết, bạn phải nhớ rằng YouTube thuộc sở hữu của Google. Và giống như Công cụ Tìm kiếm, những người phát triển nền tảng này luôn mong muốn và có những chính sách kiểm soát nhất định để đem lại những nội dung chất lượng nhất tới khán giả.
Nhưng mọi thứ luôn thay đổi, thuật toán của YouTube cũng vậy. Một video được coi là hấp dẫn không chỉ cần giữ chân người xem lâu nhất có thể bằng nội dung dài hơi, mà còn phải chạy theo các xu hướng thịnh hành.
Những người sáng tạo nội dung đứng trước bài toán: Video chất lượng thì sẽ dài dòng và khó giữ chân khán giả. Còn các video về các chủ đề phổ biến thì phải xuất bản thật nhanh do đó không thể đảm bảo chất lượng nội dung.
Cuộc chạy đua vì lượt view, vì những cú click và sâu xa hơn là vì tiền ấy khiến cho nhiều youtuber đời đầu cảm thấy thất vọng và nản chí. Rằng đây không phải là mục đích ban đầu của họ, rằng họ sẽ gây thất vọng cho các fan hâm mộ...
Vậy đó có thật sự là lỗ hổng của youtube khiến nhiều tín đồ của nền tảng này quay lưng chĩa mũi giáo?
Thực tế là, để có một kênh cá nhân chất lượng, bạn cần phải cân bằng cả hai yếu tố đó bằng sự duy trì chất-lượng-ổn-định. Hãy cố gắng cho ra một sản phẩm ở số lượng tối đa bạn có thể với chất lượng mà fan hâm mộ của bạn chấp nhận được.
Tính nhất quán là chìa khóa để phát triển trên youtube. Đứng trước lựa chọn mất 5 tiếng để tạo ra 1 video với chất lượng 100% hoặc 3 tiếng để tạo nên 2 video ở mức 80% quả là một điều khó khăn. Không khó để chinh phục những thuật toán khó nhằn và thay đổi liên tục của youtube, quan trọng là bạn có làm điều đó bằng nỗ lực và nghiêm túc thực sự hay không mà thôi.
Youtube đã thành công trong việc viết lại luật chơi của ngành truyền thông. Và để góp phần vào những tên tuổi đạt nút vàng, nút bạc của thư viện khổng lồ này, những người sáng tạo nội dung không chỉ cần phải tuân thủ luật chơi của nó, mà còn phải góp phần xây dựng một nền tảng ngày một lớn mạnh về cả chất lượng và số lượng.
Kết
Adande Thorne, anh chàng gốc Phi vô cùng nổi tiếng trên YouTube với gần năm triệu người đăng ký kênh đã chia sẻ rằng "Tôi để ý bất cứ khi nào có cái hình đại diện (thumbnail) là khuôn mặt tôi, tôi luôn cảm thấy không hay bằng thumbnail trên một hình vẽ hoạt hình.
Cho dù hình vẽ đó là người da đen hay da trắng, vẫn có nhiều lượt xem hơn nếu để hình thật của tôi. Bởi vì tôi nghĩ nhiều người nhìn vào tấm hình với định kiến có sẵn trong đầu ‘OK, tên này sẽ chửi rủa xối xả; dùng những từ lóng của người da đen’.
Streampunk - "Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông". Cuốn sách được chắp bút bởi chính Robert Kynck – Giám đốc kinh doanh của Youtube không chỉ đưa ra những công thức chủ chốt sẽ giúp bạn thành công trên youtuber, mà còn là cách để bạn nắm bắt được tâm lý đám đông, xu hướng thị trường và trên hết là con đường truyền thông mà chúng ta đang chạy đua để thích ứng với thế giới công nghệ mới.