Ngôi sao xưa nay hiếm của Oscar
Tháng trước, nữ diễn viên gạo cội người Pháp Emmanuelle Riva – 85 tuổi đã trở thành ngôi sao lớn tuổi nhất được đề cử Oscar hạng mục Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất. Vai diễn người phụ nữ lớn tuổi luôn ước mình được chết trong bộ phim của đạo diễn Michael Haneke – "Amour" đã mang về vinh dự cao quý cho bà.
Vào ngày 24/2 tới đây, tại lễ trao giải Oscar, bà sẽ bước sang tuổi 86. Rất có thể, bà sẽ phá vỡ kỉ lục ngôi sao lớn tuổi nhất rinh tượng vàng về nhà từng được thiết lập vào năm ngoái bởi Christopher Plummer, 82 tuổi nhận giải Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất trong "Beginners".
Tuy nhiên, để chạm tay vào tượng vàng danh giá, thì cuộc đua của Riva còn hai đối thủ lớn Jessica Chastain ( Zero Dark Thirty ) và Jennifer Lawrence ( Silver Linings Playbook ). Cả hai ngôi sao trẻ này đều là những ngôi sao đang lên trong hai, ba năm trở lại đây.
Trước Oscar, họ cũng kịp có cho mình những giải thưởng danh giá tại Quả Cầu Vàng hạng mục Nữ diễn viên chính xuất sắc thể loại phim hài, ca nhạc và phim chính kịch. Chastain còn có trong tay một giải Critics' Choice Award trong khi Lawrence sở hữu tượng vàng SAG Award.
Lợi thế dành cho Riva cũng không hề nhỏ khi mà tại BAFTA cách đây một tuần, bà đã được vinh danh hạng mục Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất. Một điều rất thú vị đó lạ, trong vòng vài năm trở lại đây BAFTA luôn dự đoán chính xác danh hiệu Nữ diễn viên chính xuất sắc.
Cách đây 5 năm là Marion Cotillard ( La Vie En Rose ) và năm ngoái là Meryl Streep ( The Iron Lady ). Một điểm chung nữa đó là họ đều để lỡ giải thưởng Critics' Choice Award và SAG. Như vậy, nếu xâu chuỗi sự việc thì cơ hội cho Riva chẳng phải đã là hiển nhiên?
Không giống như các đối thủ còn lại, Riva không thực sự có một chiến dịch đình đám nào cho cuộc chạy đua đến ngôi vị cao nhất. Bà không nói tiếng Anh và đó là một điều bất lợi.
Chính bộ phim đưa bà đến với hào quang Oscar cũng có trong danh mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc nhất. Bà hiện đang sống ở Pháp và không còn khỏe mạnh để có thể đi du lịch khắp nơi.
Cô gái quê đam mê nghiệp diễn
Riva lớn lên như một “cô gái quê” tại một vùng nông thôn miền Đông nước Pháp. Tại cộng đồng của bà, hàng năm đều có hội chợ ngoài trời và những người biểu diễn sẽ tham gia trình diễn tại đó.
“Tôi luôn luôn bị thu hút với các diễn viên đó” – bà nhớ lạ. Công việc diễn xuất của bà bắt đầu từ trong trường học nơi mà " chúng tôi đã làm những vở kịch nhỏ” vào thời điểm cuối mỗi năm học, được mặc những trang phục làm từ giấy ".
Điều thú vị hơn đó là tại nhà của mình bà luôn thích diễn các vở kịch cùng các cô bạn chung lớp. “Tôi thích thú với ý tưởng được biến hóa bản thân mình thành một ai đó ” – bà tâm sự. “Ngoài ra tôi cũng thực sự thích thú khi được giao lưu với những người khác”.
Sau khi hoàn tất trung học, bà bắt đầu theo công việc diễn xuất một cách nghiêm túc. “Khi đó tôi khoảng 18 hay 19 gì đó. Và tại thị trấn nhỏ nơi tôi sống, có một đoàn sân khấu. Tôi bắt đầu làm các công việc liên quan đến diễn xuất, từ những vai diễn nhỏ. Và khi đó tôi thực sự nhận ra tôi rất yêu thích nó. Tôi biết mình cần phải đến Paris nhưng nó qua xa xôi và tôi không thực sự chắc chắn về những gì diễn ra” – bà nhớ lại.
Vài năm sau đó, trong khi đọc một tạp chí điện ảnh của Pháp bà quyết tâm theo học tại một ngôi trường ở Paris và chấp nhận những thử thách.
“Tôi tự mình đi, tất cả làm một mình. Tôi còn rất quê mùa, bạn biết đó tôi là một cô gái quê lên thành phố lớn mà. Tôi đã đến đó và nhập học. Khi đó, họ đã giao cho tôi diễn một vai trong vở kịch của Alfred Musset có tên gọi "On ne badine pas avec l'Amour" . Và tôi đã diễn đủ tốt để vượt qua kì sát hạch vào trường ”.
Một năm sau đó, năm 1954 bà hoàn thành khóa học, bước sang tuổi 27 và chính thức bước vào con đường diễn xuất chuyên nghiệp với vai đầu tiên trong vở kịch của George Bernard Shaw - "Arms and the Man". Bà làm việc cho các nhà hát, đài phát thanh, truyền hình và các hãng phim tại Pháp.
Những năm tiếp theo đó, Riva đã có khá nhiều vai diễn quan trọng trong đó phải kể đến: Gillo Pontecorvo's Kapo (1960), Leon Morin, Priest (1961), Therese (1962), Three Colors: Blue (1993)…
Mối lương duyên với "Amour"
Một điều khá trùng hợp đó là từ vở kịch đầu tay khi vào trường điện ảnh, cho đến bộ phim đầu tiên đưa cô đến màn ảnh rộng và phim được đề cử Oscar của bà đều có chữ "Amour".
Nhà văn kiêm đạo diễn người Áo – Haneke từng tiết lộ: “Tôi chắc chắn là bạn biết. Bà ấy từng nói vai trò của những người phụ nữ lớn tuổi trong điện ảnh thường không nhiều. Và khi bạn đã 84 tuổi thì sao nào? Thật khó để có thể tìm được những vai diễn phù hợp”.
Riêng với Riva thì: “Kể từ khi tôi thực sự sống với vai diễn cuối cùng trong cuộc đời mình thì đây là món quà vĩ đại nhất”.
Khi đạo diễn Haneke liên lạc với Riva thì bà biết rằng ông “là người luôn biết chính xác những gì mình cần”. Khi đó, ông rất đau đầu với vai diễn Anne, vợ của Georges – nữ diễn viên chính sẽ đóng cặp với ngôi sao tuyệt vời người Pháp Jean-Louis Trintignant.
Bà đã nhận được kịch bản và Haneke đã nhớ tất cả về bà từ bộ phim đầu tiên trong sự nghiệp cách đây nhiều năm.
“May mắn cho tôi là tuổi của tôi và nhân vật trong phim tương đối giống với nhân vật được mô tả trong phim. Đó thực sự là điều kì diệu khi tôi được giao đảm nhận vai diễn này. Tôi đã nghĩ đây là kịch bản quá tuyệt vời, đầy sức mạnh và nó đã chạm vào cảm xúc của tôi ”.
Riva cho biết, khi nhận vai diễn này thì bà không còn phải làm nó một mình. “Cũng có một số diễn viên mà ông ấy muốn cho vai diễn này. Nhưng, ông ấy từng biết tôi khi còn 30 tuổi với vai diễn trong "Hiroshima, mon amour" và giờ ông muốn thấy tôi ở thời điểm hiện tại, khi đã 84 tuổi ” – bà cho hay.
Sau cảnh quay đầu tiên Haneke đã vô cùng hạnh phúc với những gì đã làm được.
Trong quãng thời gian hai tháng, bộ ba đạo diễn diễn viên đã làm việc với nhau rất thân thiết. Riva nhớ đó là “một trong những tháng ngày đẹp nhất trong cuộc đời tôi”.
“Tôi có 100% sự tin tưởng và tự tin ở Haneke trong vai trò một đạo diễn. Ông ấy là một người luôn đòi hỏi và tôi cũng thật. Vì thế, khi hợp tác chúng tôi rất tôn trọng nhau ”.
Haneke cũng nói thêm về quá trình làm phim: “Đôi khi, có những khoảnh khắc mà không ai có thể nói được lời nào. Chúng tôi chỉ nghẹn ngào nước mắt. Đó là điều rất hiếm. Ngay cả với những diễn viên tuyệt vời nó cũng chỉ xảy đến vài lần ”.
Và có lẽ, dù có được vinh danh với tượng vàng Oscar hay không thì đề cử cùng những khoảnh khắc tuyệt vời đó đã là giải thưởng vô giá đối với ngôi sao 85 tuổi này.