Tuổi thơ như con trai
Hồng Ánh sinh năm 1977 tại Trà Vinh. Nhà có ba chị em, chị là con gái thứ hai trong gia đình. Từ nhỏ, chị đã có thân hình mập ú và đen, ai nhìn cũng phá lên cười nên bao nhiêu tinh quái của trẻ thơ chị đều có.
Nhờ có thân hình béo khỏe, chị trở thành thủ lĩnh của đám trẻ chuyên quậy phá.
Đến tuổi đi học, chị toàn chơi với con trai vì tính tình ngổ ngáo. Mỗi lần hè đến, sau mấy vụ đánh nhau, Hồng Ánh bị mẹ cho về bà ngoại ở Vĩnh Long để cách ly.
Khi về quê, chị lại trở thành thủ lĩnh của bọn trẻ con, cứ hễ nhà ai cắt lúa xong là kéo cả đám đệ tử ra dựng chòi giữa ruộng, đốt lửa cháy đùng đùng, những trò quái quỷ ấy của chị luôn làm ngoại đau đầu.
Năm 9 tuổi, cả gia đình chuyển về đường Lý Tự Trọng, ngay gần trường múa. Sáng đi học, chiều Hồng Ánh lại chạy tót qua trường để xem.
Rồi đúng dịp có đợt tuyển sinh, cô giáo hỏi đùa: "Có dám thi không?", chị bảo "Có". Thế là từ một cô bé mập ú, đen thui, người cứng quèo nhảy vào sàn gỗ, còn cha mẹ chị luôn ủng hộ hết lòng vì nghĩ rằng múa sẽ làm chị bớt quậy và đỡ mập.
Để thay đổi vô số khiếm khuyết ban đầu và đuổi kịp bạn bè, Hồng Ánh phải đổ mồ hôi trên sàn tập suốt 10 năm ròng, không bao giờ nghĩ tới hai chữ mệt mỏi.
Sáng đi học, chiều tập múa 7-8 tiếng. Năm 14 tuổi, chị được chọn múa biểu diễn trên sân khấu lớn và có cát-xê, cha mẹ chị lúc đó rất vui. Ước mơ thành công chúa, thiên nga của chị đã trở thành hiện thực. Nhưng sau đó, Hồng Ánh bắt đầu chuyển sang đóng phim.
Con đường đến với điện ảnh
Năm 1995, Hồng Ánh dự thi và nhận giải Người đẹp duyên dáng trong cuộc thi Diễn viên Điện ảnh triển vọng.
Làm quen với điện ảnh, chị ngỡ như sống trong một giấc mơ vì những gì mình mong ước đều được đáp ứng.
Tuy nhiên, những điều kỳ diệu ấy không phải tự nhiên mà có, Hồng Ánh đã phải phấn đấu và cố gắng rất nhiều để được sống với nghệ thuật.
Năm 1996, nhờ vẻ ngoài nữ tính xinh đẹp mà chị đã lọt vào mắt đạo diễn Lê Cung Bắc và ông đã chọn chị cho vai Bạch Vân – em gái của Bạch Cúc (do Việt Trinh đóng) trong phim truyền hình Người đẹp Tây Đô khi mới 18 tuổi.
Lần đầu tiên đóng phim bên cạnh những diễn viên tên tuổi nổi tiếng, Hồng Ánh đã không bị che khuất mà còn gây ấn tượng tốt với nét hồn nhiên và nụ cười hai lúm đồng tiền.
Khán giả bắt đầu để ý đến một diễn viên nữ trẻ mang tên Hồng Ánh và năm đó chọn chị nhận giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc của Hãng phim truyền hình TP Hồ Chí Minh.
Thành công vang dội của bộ phim Người đẹp Tây đô làm bệ phóng giúp chị tỏa sáng nhiều hơn, cộng với vẻ đẹp mới lạ và linh hoạt chị đã lọt vào mắt xanh của các đạo diễn.
Từ đó, Hồng Ánh góp mặt trong hầu hết các vai nặng ký của các đạo diễn tên tuổi. Người trong nghề đánh giá Hồng Ánh rất có triển vọng trong Điện ảnh. Chị luôn cố gắng phấn đấu rất nhiều để được sống trong nghệ thuật.
Diễn viên của những giải thưởng
Năm 1998, để vào vai Hải Nguyệt trong bộ phim cùng tên của đạo diễn Mỹ Hà, Hồng Ánh đã phải sống với dân làng chài một thời gian dài, học chèo xuồng, đánh cá.
Không sợ nắng gió làm sạm da, chị để da bắt nắng đen giòn cho giống một cô gái làng chài thực thụ không cần hoá trang.
Phim Hải Nguyệt ra mắt được khán giả và giới chuyên môn đón nhận, phim nhận giải A của Hội Điện ảnh Việt Nam một phần là nhờ vai diễn xuất sắc của Hồng Ánh.
Qua bộ phim này chị được đánh giá là gương mặt sáng giá của điện ảnh phía Nam năm đó.
Sau phim Hải Nguyệt, Hồng Ánh tiếp tục được đạo diễn Đào Bá Sơn mời vào vai Tâm - cô gái dám yêu và dám hy sinh cho tình yêu - trong phim Cầu thang tối.
Dù có số phận nghiệt ngã đen tối nhưng cô vẫn vươn lên để sống chan hoà với mọi người.
Tình cảm chân tình chất phác giữa Tâm và anh lái xe ba gác (Phương Điền đóng) được Hồng Ánh diễn tả khá sinh động làm cho khán giả mủi lòng thương cảm.
Kết quả phim Cầu thang tối được giải A của Hội Điện ảnh Việt Nam, vai trò của Hồng Ánh càng được khẳng định rõ hơn.
Năm 1999, cô vào vai Minh Ly trong phim Chung cư do Việt Linh làm đạo diễn. Phim kể về cuộc sống của mọi người trong một khách sạn cũ, sau 1975 sửa lại thành chung cư.
Minh Ly là con gái ông chủ khách sạn, cả gia đình đã sang nước ngoài chỉ còn mình cô ở lại học tiếp trường Y.
Trường đoạn hay nhất của Hồng Ánh trong phim này là với anh lính bị tâm thần. Tuy nhiên những đoạn sau cô đã không được cho nhiều đất để diễn hết khả năng.
Trong Liên hoan phim (LHP) Việt Nam lần thứ 12, Chung cư chỉ được nhận giải của Ban giám khảo vì bị đánh giá là ý tưởng không rõ ràng, nhân vật không có nghề nghiệp cụ thể và chưa có điểm nhấn.
Cũng trong năm này, Hồng Ánh tham gia phim Đời cát trong vai người vợ thứ tên Tâm. Khi hoà bình lập lại, chồng cô về Nam tìm lại người vợ cả sau 20 năm xa cách.
Nhớ ông nên Tâm cùng con cũng vượt đường xa tìm chồng nhưng đến nơi cô lại gặp sự ghẻ lạnh của người vợ trước.
Hồng Ánh diễn tả sự day dứt, nhớ thương chồng cùng với sự băn khoăn không biết nên làm thế nào rất có hồn, làm cho khán giả cùng đồng cảm với nỗi khổ tâm của chị.
Chính nhờ sự diễn xuất sáng tạo, hết mình đó nên Hồng Ánh đã đoạt giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất trong LHP Châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 45 tổ chức tại Hà Nội năm 2000 và giúp phim Đời cát đoạt giải Bông sen vàng LHP Việt Nam lần thứ 13.
Năm 2001, Hồng Ánh được đạo diễn Phạm Nhuệ Giang mời đóng Thung lũng hoang vắng với Nguyễn Hậu, phim quay ở tận Tây Bắc.
Hồng Ánh luôn tâm niệm sẽ hết mình vì nghiệp diễn dù phải chịu nhiều vất vả, phải lên tận vùng cao heo hút, muỗi mòng, không có điện nước suốt 2 tháng liền.
Đạo diễn Nhuệ Giang nói rằng Hồng Ánh nhập vai hay đến nỗi các em nhỏ miền núi yêu mến và xem như một cô giáo thực thụ.
Bộ phim được đánh giá cao về nội dung, đi chinh chiến khắp các LHP ở Trung Quốc, Singapore, Úc, Hàn Quốc đồng thời nhận giải FIPRESCI dành cho phim châu Á tại LHP ở Melbourne, giải A của Hội Điện ảnh Việt Nam, Bông sen bạc LHP Việt Nam lần thứ 13.
Hồng Ánh - diễn viên chính trong phim - cũng được giới điện ảnh châu Á nhận xét là một diễn viên tài năng với lối diễn xuất linh hoạt và đoạt giải Nữ diễn viên xuất sắc trong LHP Việt Nam lần đó.
Khi nhận giải trong LHP, Hồng Ánh nói đùa: "Có lẽ niềm vui nhất của mình là đã vượt qua giai đoạn làm nhân vật phụ để vào vai chính”.
Năm 2003, Hồng Ánh đã đóng hai phim Người đàn bà mộng du và Lục Vân Tiên. Trong phim Lục Vân Tiên, chị đóng vai Kiều Nguyệt Nga, một cô gái tài sắc vẹn toàn nhưng cuộc đời nhiều đau khổ đắng cay.
Mặc dù là người thế vai nhưng để vào vai này chị phải tập đi đứng nói năng chậm rãi, khoan thai cho ra dáng con nhà gia giáo thời xưa và xin bảo lưu điểm tại trường Sân khấu Điện ảnh vì phải theo đoàn đi quay phim ở xa.
Năm 2008, với vai Hạnh trong bộ phim Trăng nơi đáy giếng của đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn, Hồng Ánh đã đoạt giải Nữ diễn viên chính xuất sắc tại Liên hoan phim quốc tế Dubai.
Năm 2011, Hồng Ánh lại mang đến một vai diễn lạ cho khán giả những tràng cười sảng khoái trong bộ phim truyền hình tình cảm hài Kính thưa Ôsin của đạo diễn Trần Cảnh Đôn.
Hồng Ánh đã để lại dấu ấn từ cái tên Ngự Bình, bộ sưu tập trang phục, trang sức, phụ kiện Sắc tím đến giọng nói đều rất Huế, tạo nên sự lôi cuốn người xem.
Cô Ba thuộc tuýp người tốt bụng, đáng yêu và đẹp lạ, tuy quá lứa lỡ thì nhưng rất hồn nhiên và mộng mơ với những tiêu chí chọn chồng hiếm có.
Khi thì phải lòng anh nhà văn ăn mặc luộm thuộm như phụ hồ nhưng biết làm thơ, lúc thì yêu cậu học trò xinh xinh, biết đàn ca nên thích chụt chụt.
So với những đồng nghiệp cùng trang lứa, Hồng Ánh tương đối may mắn được làm việc với những đạo diễn yêu nghề, nhận những vai diễn có đất để phát huy khả năng tuyệt đối.
Các đạo diễn thường giao cho Hồng Ánh những tuýp nhân vật nữ có số phận trắc trở hoặc phải đấu tranh dữ dội nhưng luôn tiềm ẩn sự chịu đựng nhẫn nại.
Đặc biệt, chị rất thành công khi khắc họa những thân phận bi kịch nhưng có nghị lực vươn lên, qua những phim như: Chung cư, Đời cát, Thung lũng hoang vắng, Người đàn bà mộng du, Trái tim bé bỏng, Tâm hồn mẹ…
Cuộc sống hôn nhân đáng mơ ước
Năm 2009, tại chánh điện chùa Hoằng Pháp, đã diễn ra Lễ Hằng Thuận giữa diễn viên điện ảnh Hồng Ánh và nhà phê bình văn học Nguyễn Thanh Sơn, buổi lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm ấm cúng với sự chứng minh của chư tôn đức Tăng bổn tự cùng sự hiện diện của bà con 2 họ.
Diễn viên Hồng Ánh và ông xã Nguyễn Thanh Sơn.
Cô diễn viên múa Hồng Ánh khi xưa nay đã khẳng định được vị trí trong làng điện ảnh với nhiều giải thưởng danh giá mà nhiều người phải mơ ước.
Nhưng đối với Hồng Ánh chị còn đang mong có một vai diễn nhiều chiều sâu hơn nữa. Hồng Ánh đến nay đã có một vị trí nhất định trong lòng công chúng với khả năng diễn xuất tuyệt vời trong nhiều bộ phim ấn tượng.
Hiện, Hồng Ánh là gương mặt quen thuộc trong nhiều vở kịch nói như: Cám ơn mình đã yêu em, Bí mật vườn Lệ Chi, Nửa đời hương phấn, Hãy khóc đi em, Thử yêu lần nữa,…
Đạo diễn Ái Như từng khen ngợi Hồng Ánh rất nghiêm túc, quý trọng thời gian lên sàn tập. Chị luôn lắng nghe và tranh luận thẳng thắn nên vai kịch nào ra vai kịch đó, khó lẫn vào nhau.
Ngoài ra, chị còn được công chúng biết đến trong vai trò MC của nhiều chương trình nghệ thuật lớn ở trong nước. Ở tuổi 38, Hồng Ánh vẫn trẻ trung và rất mặn mà, mỗi lần xuất hiện luôn để lại hình ảnh đẹp trong lòng công chúng.
