Gia Cát Lượng là 1 trong những vị quân sư lỗi lạc bậc nhất trong lịch sử, người được mệnh danh trên thông thiên văn dưới tường địa lý, thấu hiểu kinh sử, liệu việc như thần.
Những tiên đoán của Khổng Minh về tương lai, hậu vận được kể nhiều trong chỉnh sử vã dã sử đến nay vẫn còn là bí ẩn.
Một trong những giai thoại nổi tiếng nhất về khả năng tiên đoán của ông chính là việc ông biết rằng gần một ngàn năm sau sẽ có truyền nhân của mình, Lưu Bá Ôn sẽ là người thống nhất thiên hạ.
Hình tượng Lưu Bá Ôn trên phim.
Lưu Bá Ôn là tể tướng triều Minh giúp Chu Nguyên Chương bình định thiên hạ, là vị tướng bất khả chiến bại trăm trận trăm thắng.
Sau khi đến phủ Thiếu Thành (chính là phủ xưa kia Khổng Minh từng sống), thấy có dòng chữ trên bảng hiệu "Thiên hạ đệ nhất nhân" (Người giỏi nhất trong thiên hạ).
Lưu Bá Ôn tỏ ý tức giận cho rằng nếu mình sinh cùng thời với Khổng Minh thì còn vượt xa hơn nữa và lệnh tùy tùng gỡ bảng hiệu xuống.
Khi tùy tùng gỡ xuống thì bên trên còn tấm bảng nữa đề 4 câu thơ tam dịch: "Quân sư triều trước Gia Cát Lượng / Quân sư triều sau Lưu Bá Ôn/ 500 năm trước ta biết ngươi?/ 500 năm sau ngươi biết ta?"
Lưu Bá Ôn sau khi đọc bảng thất kinh, bèn quỳ lạy và cho người treo bảng hiệu như cũ.
Lần khác, Lưu Bá Ôn thân chinh dẫn quân đị trận mạc bị lạc vào rừng sâu loay hoay chưa tìm được lối thoát, bất ngờ gặp một phiến đá co khắc 14 chữ: "Vạn đại quân sư Gia Cát Lượng, thống nhất sơn hà Lưu Bá Ôn", bên dưới khắc chữ: "Gia Cát Lượng thủ bút".
Dòng chữ có nghĩa: Người xứng đáng là quân sư mọi thời đại là Gia Cát Lượng nhưng thống nhất thiên hạ chỉ có Lưu Bá Ôn. Sau tấm bia vẽ sơ đồ thoát hỏi hẻm núi, nhờ đó mà Lưu tướng quân tìm được đường ra. Từ đó về sau Lưu Bá Ôn không dám ngạo mạn và quá lời với tiền nhân nữa.
Lại chuyện khác kể về tài tiên đoán hậu vận của Khổng Minh rằng phút lâm chung ông dặn dò con cháu là "Sau khi ta chết, trong số các con sẽ gặp phải đại họa chết người. Tới lúc ấy, hãy dỡ nhà, lấy từ trong tường ra một bọc giấy, trong đó có cách cứu mạng".
Sau khi Gia Cát Lượng qua đời, Tư Mã Viêm lên ngôi có ý định trừng trị hậu duệ của ông, một người làm quan trong triều đình.
Tư Mã Viêm cho gọi viên tướng này lên và hỏi trước khi chết thì tổ phụ có dặn dò gì không?! Viên tướng này bèn thật thà khai báo lời dặn của tiền nhân, Viêm bèn sai quân dỡ nhà vị tướng này thì tìm thấy bọc giấy có đề chữ "Ngộ hoàng nhi khai" (Chỉ hoàng thượng mới được mở ra).
Viêm làm theo thì thấy bên trong có đề chữ "Lùi ba bước", tuy có phân vân nhưng cũng lập tức xa ba bước thì bất ngờ cây xà đổ sập xuống trong sự kĩnh hãi của tất cả quan quân có mặt.
Viêm bấy giờ kinh hãi mở tiếp phong thư thì thấy chữ "Ta đã cứu mạng ngươi, ngươi hãy tha mạng sống cho con cháu ta". Đọc xong thư, Tư Mã Viêm kinh ngạc và thán phục về tài tiên đoán của Khổng Minh đã lệnh lập tức khôi phục chức tước cho hậu duệ của ông và từ đó từ bỏ ý định trả thù.
Khổng Minh đã để lại những lời tiên đoán trong cuốn Mã Tiền Khóa (gieo quẻ trước ngựa) và bộ sách Tướng Uyên (Nhận xét tính cách con người), những ghi chép trong cuốn sách này còn rất nhiều điều mà hậu thế hàng ngàn năm sau chưa lý giải được hết.
Cuộc đời Khổng Minh Gia Cát Lượng là câu chuyện dài dường như chưa có hồi kết, có những câu chuyện được ghi trong chính sử, có những giai thoại được lưu truyền trong dân gian. Dù được kể lại dưới hình thức nào thì luôn gây ra sự tò mò, thú vị và thán phục cho người đọc.
Tham khảo nhiều nguồn