Nhận thức rõ yêu cầu, nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng luôn coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và xác định đó là nhân tố trực tiếp, quyết định chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Vùng.
Những năm gần đây, các cơ quan, đơn vị thuộc Vùng đã có nhiều đổi mới từ nội dung, phương pháp đến công tác quản lý, điều hành huấn luyện, theo hướng: nâng cao chất lượng toàn diện, năng lực tư duy sáng tạo, kỹ năng thực hành, tính quyết đoán và khả năng thích ứng nhanh trong xử lý các tình huống phức tạp, nhạy cảm, v.v.
Đồng thời, Vùng đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng; coi trọng công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá kết quả huấn luyện với nhiều biện pháp cụ thể, sát thực, nhằm đánh giá đúng thực chất trình độ tổ chức chỉ huy - tham mưu tác chiến của đội ngũ cán bộ và khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị.
Nhờ đó, chất lượng huấn luyện chiến đấu của Vùng không ngừng được nâng cao; khả năng cơ động, phối hợp xử lý tình huống của các lực lượng có chuyển biến rõ rệt, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Tuy vậy, nhận thức của một số cán bộ, chiến sĩ về vị trí, vai trò công tác huấn luyện còn hạn chế; năng lực thực hành, khả năng phối hợp xử lý tình huống trên biển, nhất là trong điều kiện thời tiết phức tạp có nội dung còn lúng túng; thực hiện khâu đột phá làm chủ vũ khí trang bị có mặt bất cập.
Trình độ tổ chức, phương pháp, năng lực quản lý, điều hành huấn luyện ở một số đơn vị còn chưa ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ, v.v.
Để khắc phục những hạn chế, bất cập đó, Đảng ủy, chỉ huy Vùng chủ trương: đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu cho các lực lượng lên một bước mới, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa Tây Nam của Tổ quốc và xây dựng Vùng "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại" trong tình hình mới.
Từ thực tiễn chỉ đạo và tổ chức huấn luyện, Vùng rút ra một số kinh nghiệm, đồng thời cũng là giải pháp mà các đơn vị đang thực hiện có hiệu quả.
Phát huy vai trò của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác huấn luyện được Vùng coi trọng và xác định đó là nhân tố quyết định việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị.
Vùng 5 Hải quân gồm nhiều lực lượng, hoạt động ở các môi trường khác nhau (bờ, biển, đảo) với yêu cầu, nhiệm vụ cũng khác nhau. Trong khi đó, phạm vi nhiệm vụ Vùng đảm nhiệm rộng, các đơn vị đóng quân phân tán, thậm chí có đơn vị phải huấn luyện trong khi làm nhiệm vụ.
Trước tình hình đó, Đảng ủy, chỉ huy Vùng lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị quán triệt sâu sắc chỉ thị, nghị quyết của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác quân sự, quốc phòng, trọng tâm là Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ X, Nghị quyết 765-NQ/QUTƯ của Quân ủy Trung ương, Nghị quyết 1050-NQ/ĐUQC của Đảng ủy Quân chủng Hải quân về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo, làm cơ sở để triển khai thực hiện.
Hằng năm, căn cứ vào chỉ lệnh huấn luyện của Tổng Tham mưu trưởng, mệnh lệnh huấn luyện của Tư lệnh Quân chủng, Vùng tổ chức quán triệt đầy đủ, nghiêm túc cho các đối tượng.
Đồng thời, chỉ đạo cấp ủy các cấp, căn cứ vào tình hình cụ thể ra nghị quyết lãnh đạo chuyên đề về nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; trong đó, xác định rõ phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, mức độ yêu cầu, các khâu yếu, mặt yếu và giải pháp khắc phục.
Trên cơ sở đó, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên các cấp cụ thể hóa, triển khai nhiệm vụ một cách toàn diện, xác định trọng tâm, trọng điểm và biện pháp thực hiện, tạo chuyển biến mới trong công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu.
Trong đó, việc lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới nội dung, phương pháp huấn luyện được Vùng chủ động thực hiện một cách nghiêm túc, chặt chẽ, trên cơ sở nghiên cứu cả lý luận và thực tiễn, bảo đảm tính khoa học, tính khả thi cao.
Cấp ủy, chỉ huy các cấp luôn bám sát thực tiễn huấn luyện, thường xuyên trao đổi, bàn bạc, thống nhất để chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị trong suốt quá trình huấn luyện,… tạo nhiều chuyển biến tích cực.
Bên cạnh đó, Vùng thường xuyên chăm lo xây dựng cấp ủy các cấp trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng; gắn xây dựng cấp ủy với kiện toàn đội ngũ cán bộ các cấp; chú trọng phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cấp ủy viên phụ trách các mặt công tác, nâng cao khả năng chỉ đạo, hướng dẫn đơn vị trong suốt quá trình huấn luyện.
Năm 2015, Đảng bộ Vùng có 82% tổ chức đảng đạt trong sạch, vững mạnh; 93% đảng viên hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ; 100% cán bộ hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao. Đây là cơ sở, nền tảng để Vùng tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng huấn luyện lên một bước mới.
Xuất phát từ đặc điểm đối tượng, môi trường hoạt động và nghệ thuật tác chiến của Bộ đội Hải quân cùng những phát triển mới của tình hình biển, đảo, Vùng tích cực đổi mới huấn luyện một cách toàn diện, chú trọng cả huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị, rèn luyện thể lực và xây dựng nền nếp chính quy; trong đó, tập trung huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu.
Trên cơ sở bám sát phương châm huấn luyện: "cơ bản, thiết thực, vững chắc", coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, Vùng tập trung thực hiện tốt khâu đột phá: "huấn luyện cơ bản, làm chủ, chuyên sâu trong khai thác sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật", lấy nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc và xây dựng Vùng "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại" làm mục tiêu huấn luyện.
Đối với đội ngũ cán bộ các cấp, Vùng chỉ đạo huấn luyện nâng cao năng lực toàn diện, nhất là năng lực tham mưu - tác chiến, tham mưu huấn luyện, khả năng tổ chức, chỉ huy, quản lý, điều hành, phối hợp, hiệp đồng trong xử lý các tình huống, đảm bảo đồng bộ, vững chắc cho cả chỉ huy, cơ quan và phân đội, trọng tâm là cán bộ cấp tiểu đoàn, hải đội và tương đương.
Riêng đối với đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, phải nắm vững đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng; âm mưu, thủ đoạn, phương thức hoạt động của đối tượng tác chiến; các nguyên tắc chiến dịch, chiến thuật và tổ chức chỉ huy hiệp đồng tác chiến trên biển, đảo trong điều kiện mới; đồng thời, thành thạo tác chiến cụm lực lượng do Bộ và Quân chủng chỉ đạo.
Trong huấn luyện đội ngũ nhân viên chuyên môn kỹ thuật, Vùng coi trọng nâng cao trình độ chuyên sâu tay nghề, bậc thợ theo các chuyên ngành, bảo đảm xử lý tốt các sự cố kỹ thuật, vươn lên làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại.
Hiện nay, đội ngũ nhân viên chuyên môn kỹ thuật của Vùng không chỉ nhiều về số lượng, trình độ không đồng đều, mà còn thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau,… gây không ít khó khăn trong tổ chức, điều hành và bảo đảm huấn luyện.
Trước tình hình đó, Vùng chỉ đạo các đơn vị căn cứ vào thâm niên tay nghề, bậc thợ để hình thành các nhóm: mới ra trường, trên 5 năm, 10 năm,… để xác định mức độ, yêu cầu cần đạt được trong huấn luyện, bồi dưỡng.
Theo cách làm này, trình độ nhân viên chuyên môn kỹ thuật ở các nhóm chuyên môn kỹ thuật đều nâng lên rõ rệt. Riêng đối tượng mới ra trường, chỉ sau 6 tháng, thực hiện được chức trách và sau 1 năm thực hiện giỏi chức trách được giao.
Đối với đơn vị, Vùng tập trung huấn luyện theo hướng: nâng cao khả năng chính quy, tinh nhuệ của từng lực lượng và tính chuyên nghiệp của bộ đội; trong đó, coi trọng nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật, khả năng tác chiến phòng thủ, độc lập, tại chỗ cho khối bờ và đảo; năng lực thực hành các bài tập chiến đấu trên biển và khả năng cơ động, hiệp đồng tác chiến ở biển xa, trong điều kiện thời tiết phức tạp cho các đơn vị tàu.
Quá trình thực hiện, các đơn vị luôn gắn huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị, tư tưởng, huấn luyện chiến đấu với với rèn luyện kỷ luật, thể lực, kỹ năng sống, đi biển với tính khổ luyện ngày càng cao.
Nhờ đó, chất lượng tổng hợp của Vùng không ngừng được nâng cao. Năm 2015, toàn Vùng đã hoàn thành 100% nội dung giáo dục chính trị và huấn luyện quân sự, hậu cần, kỹ thuật cho tất cả các đối tượng; trong đó, kết quả các bài bắn đạn thật trên bờ, trên biển: 100% đạt yêu cầu, trong đó có 90,63% - 97,2% đạt khá và giỏi.
Trước những diễn biến phức tạp của tình hình biển, đảo, Vùng chủ trương: kết hợp đẩy mạnh huấn luyện vớinâng cao trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống.
Thực hiện chủ trương đó, Vùng chỉ đạo các đơn vị căn cứ vào tình hình thực tiễn để chủ động xây dựng, bổ sung các kế hoạch, phương án tác chiến cụ thể, khoa học, bảo đảm sát nhiệm vụ, đối tượng, địa bàn, thực tế chiến đấu và mang tính khả thi cao.
Trên cơ sở đó, các cơ quan, đơn vị vừa tổ chức huấn luyện, luyện tập nâng cao khả năng hiệp đồng, hợp luyện kíp chỉ huy biên đội, hải đội, vừa duy trì nghiêm túc các chế độ trực chỉ huy, trực chiến, tuần tra, canh gác, bảo đảm thông tin liên lạc theo quy định. Đặc biệt, các đơn vị làm nhiệm vụ BM, CV đã chủ động kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với luyện tập, diễn tập theo phương án tác chiến, nhất là diễn tập đối kháng, tổ chức tuần tra, tuần tiễu, trinh sát, cứu hộ, cứu nạn,… nâng cao khả năng quản lý các hoạt động và chủ động xử lý tình huống phức tạp xảy ra trên biển.
Cùng với đó, Vùng coi trọng công tác kiểm tra, tổng kết, rút kinh nghiệm sau mỗi đợt huấn luyện, diễn tập, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện.
Theo đó, Vùng chỉ đạo cơ quân huấn các cấp thường xuyên đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra huấn luyện theo hướng: vừa duy trì kiểm tra định kỳ, vừa tăng cường kiểm tra đột xuất, ngẫu nhiên, kết hợp giữa kết quả cụ thể và quá trình phấn đấu của đơn vị để đánh giá khách quan.
Qua đó, đã từng bước khắc phục tư tưởng chủ quan, trung bình chủ nghĩa và bệnh thành tích trong huấn luyện, góp phần đưa kết quả huấn luyện đi vào chiều sâu, thực chất, nhất là ở các nội dung khó, trọng điểm.
Cùng với đổi mới công tác kiểm tra, việc tổng kết, rút kinh nghiệm huấn luyện được Vùng triển khai thực hiện nghiêm túc, nhằm đánh giá mạnh, yếu trên các mặt công tác, từ cơ sở đến cấp Vùng. Qua đó, xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm của từng cấp, rút ra bài học kinh nghiệm cho từng đơn vị và toàn Vùng.
Đồng thời, xác định mục tiêu, yêu cầu cần đạt được và phương hướng khắc phục đối với từng nội dung, nhất là khâu yếu, mặt yếu trong các giai đoạn huấn luyện tiếp theo, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu của Vùng, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo và thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc.