Đã 2 tháng kể từ khi những chiếc xe tăng M-1 Abrams của Mỹ đến Ukraine. Và cũng đã 2 tháng kể từ khi người ta nhìn thấy bằng chứng về sự hiện diện của xe tăng này trên chiến trường.
Hiện chưa rõ Ukraine đang làm gì với 21 xe tăng Abrams nhưng rõ ràng điều Kiev nên làm là tăng cường lớp giáp cho chúng để chống lại các cuộc tấn công của Nga bằng máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) mang chất nổ. Các máy bay không người lái FPV xuất hiện ở mọi nơi trong mọi thời điểm dọc tiền tuyến kéo dài gần 1.000km giữa Nga và Ukraine. Cùng với mìn, chúng được coi là một trong những mối đe dọa lớn nhất với xe tăng của cả hai bên.
Xe tăng M-1 Abrams. Ảnh: Quân đội Ukraine
Việc Ukraine sẽ mất một số xe tăng M-1 Abrams chở được 4 người và nặng 68 tấn là điều không thể tránh khỏi. Những chiếc M-1A1SA cổ điển của những năm 2000 mà Ukraine nhận được là một trong những loại xe tăng được bảo vệ tốt nhất trên thế giới, nhưng chúng không phải là loại bất khả xâm phạm trước các cuộc tấn công.
Và chúng đặc biệt dễ tổn thương trước các máy bay không người lái FPV, có thể tấn công vào những vị trí của M-1 có lớp giáp mỏng nhất trên đỉnh và dọc theo các cạnh của nó. Gabriel Silveira, một nhà quan sát về hoạt động của xe tăng ở Ukraine giải thích:
"Bắt đầu với phần mái, nó lớn và thực sự mỏng, chỉ 25mm. Một FPV ngay cả với thuốc nổ chống tăng cũ cũng có thể xuyên qua vị trí này để gây thiệt mạng hoặc làm bị thương một thành viên trong kíp tăng. Nó có thể làm hỏng nhiều bộ phận điện tử khác nhau bên trong tháp pháo hoặc đốt cháy và buộc kíp tăng phải sơ tán", ông Silveira nhận định.
Lớp giáp ở hai bên của M-1 cũng là một vấn đề.
"Ở hai bên thân xe tăng Abrams có một số tấm giáp composite hơi cũ. Tuy nhiên, phần còn lại của thân xe tăng được bảo vệ bởi các tấm thép đơn giản và lớp giáp cơ bản ở hai bên thân tàu cũng được làm bằng thép", ông Silveira giải thích.
Việc bảo vệ M-1 khỏi máy bay không người lái FPV không phải hoàn toàn bất khả thi. Ukraine đã tăng cường lớp giáp lên hầu hết xe tăng, gia cố thêm khung lồng và lớp giáp phản ứng nổ khi cần thiết để giảm thiểu những điểm yếu cụ thể của các loại xe tăng cụ thể.
Các xe tăng Challenger 2 của Anh đã được bổ sung thêm các tấm thép cho phần thân dưới mỏng phía trước của chúng. Những chiếc xe tăng Leopard 2A4 do Đức sản xuất được trang bị thêm lớp giáp phản ứng dày bao quanh, có khả năng phát nổ bên ngoài để làm chệch hướng vụ nổ. Những chiếc Leopard 1A5 cũ hơn, cũng của Đức, được cho là cũng đang được trang bị lớp giáp phản ứng nổ.
Cách khắc phục nhanh nhất cho M-1 là các lồng được bắt vít sang bên và đỉnh tháp pháo sẽ kích nổ FPV khi nó cách thân xe tăng vài cm. Silveira dự đoán Ukraine sẽ không thêm lớp giáp phản ứng vào M-1 cho tới khi thời tiết khô hơn. Việc thêm đầy đủ lớp giáp phản ứng nổ có thể làm tăng thêm hàng tấn cho trọng lượng xe tăng và khiến nó có nguy cơ bị sa lầy trên địa hình bùn đất mùa đông.
Được tăng thêm lớp giáp, các xe tăng Abrams cuối cùng sẽ sẵn sàng chiến đấu. Lữ đoàn nào của Ukraine vận hành chúng vẫn là một bí mật nhưng các nhà hoạch định chiến lược có thể giao chúng cho Lữ đoàn Cơ giới 47, lực lượng đang trấn giữ phòng tuyến phía Bắc Avdiivka trước quân đội Nga áp đải về số lượng.
Lữ đoàn 47 hiện đang vận hành xe tăng Leopard 2A6. Dù vậy, Đức và Bồ Đào Nha đã cung cấp cho Ukraine chỉ 21 xe tăng Leopard 2A6. Lữ đoàn 47 đã mất ít nhất 4 xe tăng chở nặng 69 tấn được 4 người và cắt bớt những chiếc khác cho Lữ đoàn Cơ giới 21 gần đó để giúp họ bù đắp tổn thất trong số 10 chiếc Strv 122 cũ từ Thụy Điển của đơn vị, vốn là phiên bản sửa đổi từ nguyên mẫu Leopard 2 của Đức.
Những chiếc Leopard 2A6 khác đang mắc kẹt ở Litva chờ sửa chữa. Lữ đoàn 47 có thể cho đi tất cả những chiếc Leopard còn lại của mình, nâng cấp sức mạnh cho Lữ đoàn 21 và sử dụng những chiếc M-1 để thay thế.
Việc Ukraine có nhận được hơn 31 xe tăng Abrams hay không đang phụ thuộc vào một nhóm nhỏ thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện, những người đã từ chối bỏ phiếu về khoản viện trợ 61 tỷ USD của Mỹ cho Ukraine nhiều tháng nay.