Xe tăng chiến đấu chủ lực
Xe tăng là niềm hi vọng và điểm tựa của tất cả các lực lượng lục quân bất cứ quân đội nào trên thế giới, cú đấm thép mà xuyên phá tuyến phòng thủ của địch. Bất chấp mọi thứ vẫn chỉ nằm trên bản đồ các cuộc tập trận quy mô, nhưng ít nhiều vẫn có thể đưa ra những kết luận nào đó.
Kẻ giành chiến thắng trong hạng mục đề cử này, than ôi, không có chiếc xe nào bởi nhiều yếu tố chi phối.
Thứ nhất, các xe tăng T-90 cùng với M1 Abrams ở Trung Đông và Leclerc ở Yemen cũng không dám vỗ ngực về khả năng chiến đấu của mình.
Có lẽ, thế giới lại bắt đầu nghĩ đến vai trò của các xe tăng trên chiến trường: Sự ám ảnh của "những bầy xe tăng xông thẳng tới La-Manche" đã biến mất, nhưng nhiệm vụ tấn công các cứ điểm của địch và yểm trợ cho những đơn vị chiến đấu quân mình vẫn không thay đổi.
Bên trong các phòng thiết kế của Mỹ, người ta đang hối hả triển khai nghiên cứu đề án chiếc xe tăng mới để không làm xe tăng M1 Abrams sao nhãng trước những nhiệm vụ chính của nó.
Xe tăng T-72B3 phiên bản 2016. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
Thứ hai, yếu tố "Armata" (xe tăng T-14 của Nga) đang cố gắng nhập vai của mình. Ở Nga T-72B3 cho đến nay vẫn sắm vai chiếc xe tăng chiến đấu chủ lực, và nhiều khả năng, nó sẽ tiếp tục là nền tảng chính của các đơn vị tăng thiết giáp nước này thêm 10-20 năm nữa.
Tuy nhiên, thiết kế của chiếc xe tăng thay thế nó – khoang thiết giáp dành cho tổ lái 3 người, tháp pháo độc lập, hệ thống điều khiển hoả lực và nhiều ứng dụng mới khác được trang bị trên "Armata", khiến người ta phải chú tâm hoàn thiện hoặc thiết kế (tất nhiên, ở những quốc gia có đủ tiền) các xe tăng tương lai.
Nói chung, các xe tăng T-14 Armata mới tạm thời chưa được sản xuất nhiều – những lô thử nghiệm đầu tiên mới được bàn giao cho quân đội trong năm 2018. Tuy nhiên, nếu bất chợt ngày mai "Armata" xuất hiện ở Salisbury (Anh) – bằng cách nào đó người Anh cần phải nghênh tiếp một cách xứng tầm?
Xe tăng T-14. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
Còn lại, về phân khúc xe tăng chiến đấu chủ lực có sự cân bằng gồm 4 loại xe tăng: T-72, "Abrams", "Leopard 2", Type 96 (và mới đây là Type 99), cũng như những hậu duệ của chúng: K2, "Challenger 2", "Leclerc",…
Ngành công nghiệp của tất cả các nước đang hoạt động cầm chừng, và chúng ta sẽ không chứng kiến bất cứ đột phá nào trong năm nay.
Đề cử: Xe chiến đấu bộ binh/Xe thiết giáp vận tải
Tin quan trọng – xe AMPV (xe thiết giáp đa năng - Armored Multi-Purpose Vehicle) đã hoàn thành các cuộc thử nghiệm theo kế hoạch. Trong vòng hai tháng, Sư đoàn cơ giới số 1 Quân đội Mỹ đã thử nghiệm nó trên thao trường.
AMPV. Ảnh: Quân đội Mỹ
Nhiệm vụ chính của AMPV là thay thế theo kế hoạch chiếc M113 đã cũ, mà bất chấp nhiều lần nâng cấp, vẫn không thể trở thành phương tiện hỗ trợ các đơn vị chiến đấu một cách đúng nghĩa.
Các nước còn lại, ít nhiều từng bước nâng cấp các phương tiện bánh hơi và bánh xích hỗ trợ bộ binh trên chiến trường. Nếu không thể thay thế khung sườn bánh hơi-bánh xích, thì cần phải hoàn thiện hệ thống vũ khí.
Hiện tại, thật khó có thể nhìn thấy khí tài sử dụng tháp pháo phụ thuộc nào được trưng bày tại các triển lãm, ngoại trừ các xe tăng. Tất cả những khí tài này đều được lắp đặt modul chiến đấu độc lập với hệ thống dẫn hướng kỹ thuật số, các camera ghi hình, ống ngắm hồng ngoại và những thiết bị được tự động hoá khác.
Các loại súng/pháo cỡ nòng 23-30mm và những tên lửa chống tăng được lắp đặt rất phổ biến, chúng sẽ làm nhiệm vụ hỗ trợ tiêu diệt những khí tài gây khó khăn cho xe tăng chiến đấu chủ lực quân nhà hoạt động trên chiến trường.
AMPV. Ảnh: Quân đội Mỹ
Đổ bộ hiện giờ được coi làm một phần nhiệm vụ của cỗ máy này, nhưng giới quân sự đang muốn phân chia rõ vai trò BMP yểm trợ và BMP chở bộ binh. Nếu cần sức mạnh hoả lực tốt, thì… tại sao không sử dụng khung gầm của các xe tăng? Hệ thống phòng vệ tốt hơn, vũ khí nhiều hơn,…
Những ai không có đủ xe tăng, thì chỉ còn cách trang bị thêm vũ khí hạng nặng cho các xe thiết giáp hạng nhẹ của mình.
Đề cử: Xe thiết giáp kháng mìn MRAP
Trong năm 2018, có thể chia vui cùng ngành công nghiệp Mỹ và công ty Oshkosh, mà cung cấp cho quân đội Mỹ xe MRAP L-ATV. Cỗ máy này có gì đặc biệt? Tất cả đơn giản, L-ATV sẽ thay thế các loại xe thông thường và MRAP phiên bản đời trước như Cougar, M-ATV,… tại những đơn vị chiến đấu quân đội Mỹ.
Các phiên bản khác nhau của xe MRAP L-ATV do công ty Oshkosh chế tạo
Hiện nay tại các nhà kho của quân đội Mỹ ở Trung Đông có rất nhiều xe thiết giáp kháng mìn ít sử dụng mà cần phải bán cho ai đó, khi mà khí tài đang được chuẩn hoá và thống nhất bàn giao cho các đơn vị.
Ở đây người Mỹ hết sức may mắn: Trong cuộc chiến tranh tại Yemen, việc sử dụng không đúng mục đích MRAP của các lực lượng tiên phong của Liên quân vào những chiến dịch chống du kích đã dẫn tới rất nhiều xe bị tiêu diệt bởi các vũ khí chống tăng.
Ở Nga, người ta tiếp tục phát triển dòng xe thiết giáp kháng mìn "Typhoon-K" (KamAZ-63968/93969): Trong năm 2018, lần đầu tiên mẫu sản xuất hàng loạt "Typhoonenok" 4x4 (KamAZ-53949) và xe bọc thép "Patrul" dành cho Vệ binh Nga (KamAZ-435029) đã trình diễn tại Lễ duyệt binh Chiến thắng.
Nhiều khả năng, việc các xe MRAP này được thử nghiệm thành công tại Syria đã giúp cho Bộ Quốc phòng Nga hiểu được vai trò, số lượng và sự cần thiết của những cỗ máy này trên chiến trường. Như người ta nói, "hãy chờ xem".
Typhoonenok 4x4 (nguồn: Bộ Quốc phòng Nga)
Liên quan tới các xe đa địa hình quân sự thông thường và các xe bọc thép hạng nhẹ thì mọi thứ rất đơn giản: Chúng có thể chịu được loạt đạn súng tiểu liên, còn băng qua mìn hay chịu được đạn của súng đại liên lại không phải là điểm mạnh.
Tăng cường lớp giáp – không thể, vì sẽ làm cho khả năng di chuyển và tốc độ giảm xuống, tăng thêm kích thước – sẽ lại lấn sang phân khúc MRAP, tăng sức mạnh hoả lực – không thể sánh được với xe vận tải thiết giáp.
Tóm lại, các nước bình thường tập trung vào chế tạo các xe thiết giáp hạng nhẹ kiểu "Sherpa" của công ty Renault, CSK-181 của Dongfeng (Trung Quốc) hoặc "Tiger" của Nga, hoặc sao chép xe Humvee của Mỹ.
Sherpa của công ty Renault
Tuy nhiên tất cả nhìn về phía nước Mỹ với sự ghen tị khi quốc gia này có thể trang bị lại toàn bộ cho các lực lượng vũ trang của mình bằng các xe MRAP.
Đương nhiên, đánh giá tổng quan này không thể mang tính khách quan hoặc phản ảnh đầy đủ diễn biến tình hình trên thị trường tăng thiết giáp thế giới từ nay đến cuối năm 2019.
Còn tạm thời chúng ta sẽ hi vọng rằng năm mới 2019 sẽ mang tới cho chúng ta những mẫu khí tài quân sự mới. Dù chỉ là tham gia vào các lễ duyệt bình!