Ngày 4/6, ekip của nghệ sĩ Hoài Linh cũng đã tuyên bố giải ngân 15,2 tỷ đồng tiền cứu trợ bão lũ sau 2 tuần bị chỉ trích. Hành động "thần tốc", "chườm đá vào vết bỏng" này gây không ít sự phẫn nộ từ dư luận.
Trước vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với ông Nguyễn Ngọc Long - chuyên gia truyền thông, để bàn luận về hành động được dư luận cho là có phần vội vã của nam danh hài.
"ĐỐI TƯỢNG ĐƯỢC CỨU LÀ HOÀI LINH, KHÔNG PHẢI ĐỒNG BÀO MIỀN TRUNG"
Chào ông Ngọc Long! Chỉ sau 2 tuần "bão" dư luận, Hoài Linh vừa qua đã đăng tải clip xin lỗi, giải trình công tác từ thiện đồng thời tuyên bố giải ngân thành công 15,2 tỷ tiền cứu trợ bão lũ. Theo ông, hành động này có ý nghĩa như thế nào?
Ông Ngọc Long: Nếu chỉ dùng tiền từ thiện vào mục đích giải ngân thì tôi xin chúc mừng Hoài Linh! Anh ấy đã đạt mục đích.
Còn nếu nói về ý nghĩa và mục tiêu đạt được sau hành động này, tôi xin thẳng thắn là rất tệ. Và nó khiến dư luận càng nghi ngờ động cơ cứu trợ đồng bào trong lúc khẩn nguy mà nam danh hài nói lúc đầu.
Khi quyên tiền, anh ấy nói: "Khơi phát tâm từ thiện vì miền Trung quá khó", anh ấy xin lúc ngặt chứ không trong lúc nghèo, tức là sự cấp thiết giúp đỡ ngay bấy giờ. Nhưng rồi sao? Tất cả những gì anh làm nó hoàn toàn không có tí tì ti nào khớp với điều đó cả.
Sau clip đầu tiên trần tình về khoản tiền từ thiện vẫn nằm trong tài khoản sau 6 tháng, Hoài Linh nhận phản ứng chỉ trích gay gắt từ dư luận.
Thứ nhất, người miền Trung họ hết khổ vì bão lũ rồi, mà cái này không phải do Hoài Linh. Thậm chí nếu hơn 15 tỷ kia không bị phanh phui, họ cũng sẽ không biết, vẫn sẽ sống, vui vẻ, và vượt qua cơn khó khăn. Tất cả là nhờ sự quan tâm của ban ngành nhà nước, sự may mắn, nỗ lực tự thân, chung tay từ các mạnh thường quân khác và từ sự nỗ lực của chính bản thân họ… Còn bây giờ đời sống họ tạm ổn, nhưng Hoài Linh vẫn nhìn họ giống trước và hành động như thế thì nó chẳng có ý nghĩa gì cả.
Bạn phải hiểu, cùng một gói mì, nhưng gói mì khi nước lớn, phải nhịn đói ngồi trên nóc nhà đợi cứu trợ, nó khác hoàn toàn với khi đường thông hè thoáng. Hiện tại họ đang thiếu nhiều thứ khác. Nhưng Hoài Linh có bao giờ đi đến đó, hỏi rằng dân cần gì, muốn gì và giữ đúng mục đích ban đầu không?
Thứ 2, cứu trợ bão lũ là sự khẩn cấp, hiểm nguy. Vậy đi phát quà từ thiện bão lũ vào cái mùa hè 40 độ là thế nào?
Thứ 3, thời điểm Hoài Linh đang ở trong tâm bão khủng hoảng, tâm lý sẽ rất cuống. Thế nhưng cả ekip to lớn của anh cũng không nhìn rõ vấn đề. Họ loay hoay, cuối cùng chọn hướng đi nhanh nhất và có tác dụng tốt nhất cho việc cứu vớt thanh danh thay vì mục tiêu cứu trợ đồng bào.
Từ clip phân trần về số tiền cứu trợ, Hoài Linh lên tiếng xin lỗi trong thái độ bình thản rằng "mười mấy tỷ không là gì so với thanh danh của anh ấy được", rồi tung ảnh chứng minh bệnh, giải ngân như "chạy deadline", quăng tiền để tuyên bố tôi đã đạt mục tiêu cho đến nay tiếp tục xin lỗi… Nó không phải là cứu trợ. Ai cũng thấy, đối tượng được cứu ở đây là Hoài Linh, chứ không phải đồng bào miền trung trong cơn bão lũ.
Hoài Linh sai ngay từ đầu và tiếp tục đi hết cái sai này đến cái sai khác. Bởi chính anh cho công chúng lý do để tin rằng anh ấy không hề cứu trợ đồng bào, anh ấy chỉ đang cố cứu vớt cái thanh danh của mình thôi!
"HOÀI LINH THIẾU SỰ CHÂN THÀNH"
"Cứu vớt cái thanh danh", nhưng không phải Hoài Linh đang nhận lại rất nhiều phản ứng dữ dội sao, thưa ông?
Ông Ngọc Long: Bởi vì quá kịch. Hoài Linh quá xem thường và thách thức dư luận.
Hôm qua, tôi thấy có tấm ảnh người dân ngồi trên mái nhà, đợi nhận mì tôm giữa trời nắng 40 độ miền Trung. Đầu tiên, tôi biết đây là sản phẩm photoshop, nhưng nó như 1 sự trào phúng. Tức người ta không muốn nói nhiều nữa mà dùng hình ảnh để cười cợt. Nếu tôi là Hoài Linh tôi sẽ cảm thấy xấu hổ, đau đớn biết nhường nào. Nó quá đúng với thực trạng hiện giờ mà!
Bình thường nếu không có khủng hoảng, đoàn nghệ sĩ Hoài Linh đi phát quà từ thiện thì không quá nhiều người quan tâm đâu, cùng lắm họ sẽ cười rồi thôi. Nhưng giờ thì người ta đã thay đổi tâm lý. Họ không còn tin vào Hoài Linh nữa. Họ bắt đầu đầu tự hỏi những món quà này có đúng hay không? Có vấn đề gì không? Và tại sao nó lại đến vào thời điểm này?...
Hoài Linh sai ngay từ đầu và tiếp tục đi hết cái sai này đến cái sai khác.
Nói như ông, ngay từ đầu Hoài Linh nên làm gì để có thể "đúng" trong câu chuyện này?
Ông Ngọc Long: Chân thành! Hoài Linh thiếu hoàn toàn sự chân thành.
Ngay thời điểm miền Trung lũ lụt, thực ra đã có rất nhiều mạnh thường quân, đoàn cứu trợ tìm đến. Điều đó cũng không tốt. Vì vậy, chuyện chậm trễ không phải vấn đề, Hoài Linh muốn giúp thì đã có ti tỉ cách cho anh ấy chọn.
Thứ nhất, ngay từ đầu Hoài Linh nên suy xét xem nguyên nhân của anh ấy ở đâu? Điều gì khiến anh chậm trễ? Khi đã trả lời hết câu hỏi rồi thì hãy đứng lên nhận sai, xin lỗi mạnh thường quân, người dân miền Trung, dư luận…
Tiếp theo, quay lại mục đích ban đầu: Cứu trợ đồng bào. Vậy hãy đi đến đó, hỏi họ đang cần gì lúc này, cần hơn nữa thì hãy hỏi họ gợi ý như thế nào về cách giải ngân.
Quay lại hãy xin phép mạnh thường quân: Bây giờ chậm trễ rồi thì họ muốn thế nào? Nếu người nào muốn nhận lại thì hãy gửi trả kèm lời xin lỗi, còn người nào vẫn muốn tiếp tục cứu trợ thì hãy xin ý kiến họ, hoặc đưa phương án cho họ lựa chọn. Vì sao? Vì đó là tiền của họ chứ không phải Hoài Linh.
Thời điểm hiện tại, thay vì tặng quà cho vùng bão lũ, chúng ta vẫn có thể xây nhà tình nghĩa, xây cầu, tặng học bổng, đóng góp cho quỹ Vaccine Covid-19… Hoài Linh đã bao giờ thực sự hỏi người dân cần gì chưa?
Nhưng không phải cách Hoài Linh chọn là đơn giản nhất và nhanh nhất sao, thưa ông?
Ông Ngọc Long: Không phải nhanh nhất mà Hoài Linh chưa từng có ý định đó. Anh ấy không quan tâm tới từ thiện, mà chỉ đang bảo vệ thanh danh mình! Chứ đến chỗ dân, hỏi họ cần gì, tôi nghĩ đôi khi nó còn dễ hơn rất nhiều.
Hoài Linh của hiện tại rất đáng thương, vì anh ấy chọn cách hành động tệ nhất!
NGƯỜI ĐÁNG THƯƠNG NHẤT: MẠNH THƯỜNG QUÂN
Hoài Linh đáng thương sao?
Ông Ngọc Long: Đáng thương chứ! Dưới góc độ chuyên môn thì làn sóng chỉ trích bây giờ đang bị hơi quá lố. Lỗi một nhưng sự trút giận đã lên đến mười. Nhưng đó là thứ anh ấy đáng nhận. Với vai trò người nổi tiếng, càng nhiều danh tiếng thì càng phải chấp nhận điều đó.
Anh ấy còn sẽ mất đi rất nhiều thứ. Mất cái hình ảnh con người chất phác, thật thà, giản dị mà thay vào đó là sự lừa dối dư luận. Mất đi hợp đồng quảng cáo, nhãn hàng đại diện. Mất đi niềm tin từ những người đã thương yêu, tin tưởng anh ấy.
Nhưng công bằng mà nói thì mạnh thường quân mới là người mất nhiều hơn vì mạnh thường quân mất tiền, mất thời gian, mất tiếng nói, mất một thần tượng, mất cả niềm tin nhưng khó mở lời.
Tôi biết, đã có nhiều người trước đây ủng hộ 1 triệu, 2 triệu cho Hoài Linh đăng tải lên mạng xã hội, giờ thì đó như một sự xấu hổ, họ thì chỉ biết ngậm bồ hòn làm ngọt.
Sau clip trần tình thứ 2 đăng tải vào trưa nay (5/6), Hoài Linh vẫn đang vấp phải nhiều phản ứng từ dư luận.
"TỪ THIỆN LÀ MỘT NGHỀ VÀ TẤT CẢ CHÚNG TA MUỐN LÀM ĐỀU CẦN PHẢI HỌC"
Theo ông, hành động sai lầm nối tiếp sai lầm này nó xuất phát từ đâu?
Ông Ngọc Long: Hoài Linh quá coi thường việc từ thiện, coi nhẹ lời hứa. Anh ấy xem nó như một cái gì rất đơn giản, thích tôi làm, không thích thì thôi, thích làm ngay, chưa thì thì từ từ cũng không sao cả.
Một phần nữa, nghệ sĩ Việt Nam, cụ thể ở đây là Hoài Linh đang cho mình một cái đặc quyền rất lớn: Được ban phát cho người khác. Chính suy nghĩ ấy làm cho họ thực hiện mọi thứ theo cách họ thích, họ nghĩ, và bắt buộc dư luận phải nhìn nó dưới khía cạnh mang ơn.
Nói thật, sự việc hiện tại to nhưng nó xuất phát từ vấn đề quá nhỏ! Quá nhỏ khi Hoài Linh ban đầu có ý định cứu trợ nhưng sau viện đủ lý do bận cái này cái nọ, chẳng đâu vào đâu để cuối cùng huỷ hoại cả sự nghiệp.
Nếu thật sự nghệ sĩ nhận thức được từ thiện là thứ gì rất quan trọng, rất khó khăn và rất thiêng liêng thì sẽ chẳng bao giờ để xảy ra lỗi lầm như vậy cả.
Vậy qua câu chuyện vừa rồi, chúng ta cần làm gì để mọi người hiểu được sự thiêng liêng của việc từ thiện ấy?
Ông Ngọc Long: Tất tần tật doanh nhân, nghệ sĩ, hay người bình thường, đều phải nhận thức được rằng từ thiện nó là một nghề, như bác sĩ, phóng viên, giáo viên vậy. Và đã là nghề, thì tất cả chúng ta đều phải cần phải đi học, lĩnh hội kiến thức.
Chúng ta có tâm. Tốt đấy. Nhưng chưa đủ.
Khi ấy, nếu muốn hành động, chúng ta có thể dùng tiền để ủng hộ các tổ chức từ thiện chuyên nghiệp, có tiếng tăm thì dùng để giúp những quỹ… Có thế từ thiện mới đúng theo khái niệm Phật pháp: Từ thiện ba la mật, tức cho đi một cách vô vụ lợi.
Cám ơn ông vì những chia sẻ ý nghĩa này.
Tới trưa nay (5/6), Nghệ sĩ Hoài Linh đã đăng clip 46 phút chính thức xin lỗi, đồng thời lên tiếng nói rõ lý do giải ngân chậm cũng như công khai sao kê 15 tỷ từ thiện. Chúng tôi xin được chính đăng một phần chia sẻ của nam nghệ sĩ.
"Kính gửi quý ông bà cô bác, anh chị em, các nhà hảo tâm trong và ngoài nước. Kính gửi quý ông bà cô bác với sự quan tâm và bức xúc của quý vị về việc làm từ thiện của Linh trong thời gian vừa qua một lời xin lỗi chân thành.
Kính thưa quý vị, ngày hôm nay Linh làm cái clip này không phải để biện minh mà để giãi bày những cái khúc mắc trong lòng mình và những cái này như một lời tâm sự gửi đến quý vị để quý vị hiểu hơn tại sao tôi lại giữ số tiền từ thiện này quá lâu như vậy, gây nên sự phẫn nộ và bức xúc trong cộng đồng.
Thưa quý vị, ngày 20/10 là ngày mà tôi kêu gọi ủng hộ lũ lụt miền Trung thì quý vị biết là thời điểm trước đó có rất nhiều nhà hảo tâm, mạnh thường quân đổ về miền Trung cho nên trong status của tôi, tôi cũng ghi rõ là tình tiết như thế rồi.
Thì thưa quý vị, lúc đó tôi đang xạ trị lần đầu tiên vào ngày 19. Ngày 20 tôi về nhà và cách ly. Trong lịch trình cách ly của tôi về xạ trị là 15 ngày, tôi nằm trong phòng suốt. Khi nào không có ai thì đi ra vì sợ ảnh hưởng tới sức khoẻ mọi người"...
Tại sao tôi lại giải ngân trong thời điểm này, có rất là nhiều ý kiến gửi đến cho tôi, vì tình hình dịch bệnh bây giờ cũng khá căng thẳng và phức tạp. Nhà nước cũng chủ động kêu gọi mọi người phòng chống dịch nên tôi chưa biết mình đi được trong thời gian nào sớm nhất. Sau những góp ý của mọi người, tôi quyết định nhờ người thân ở tại Quảng Nam đó là anh Tự, thay mặt tôi gửi số tiền này cho bà con.
Sau khi báo chí lên và biết tôi giải ngân số tiền này đến bà con, thì thắc mắc là tại sao trong mùa nắng lại đi gửi tiền lũ lụt. Thưa quý vị, số tiền tôi giữ đây là số tiền bà con ủng hộ vào. Tôi đã xin bà con khắc phục sau bão lũ, bây giờ với áp lực thế này, không phải tôi tránh né đâu, tôi nhận lỗi, là do tôi sai trong việc chậm trễ.
Kính thưa quý vị, sự giải trình này không phải là biện minh, tôi muốn nói để cho những người yêu thương hiểu được tôi và những ai góp ý, phê phán thông cảm thêm cho tôi. Tôi nhận ra lỗi lớn là chủ quan. Làm từ thiện không phải là việc đơn giản và dễ dàng, để làm từ thiện tốt không phải muốn là được. Tôi không lường trước được sự khó khăn và phức tạp trong công việc làm từ thiện này, dẫn đến hậu quả ngày hôm nay. Tôi xin chân thành xin lỗi quý vị".