Căn cứ không quân Shorab của lực lượng an ninh Afghanistan, còn được gọi với các cái tên Trại Leatherneck hay Trại Bastion, tên cũ từ khi các lực lượng Hoa Kỳ đóng quân năm 2009 cho đến khi các hoạt động chiến đấu lớn của Hoa Kỳ ngừng ở Afghanistan vào năm 2014.
Đây là căn cứ lớn nhất ở tỉnh Helmand, được coi là thành trì cuối cùng nơi các đơn vị Thủy quân lục chiến và Lực lượng đặc biệt Hoa Kỳ đã phát động nhiều hoạt động tìm-diệt nhằm vào Taliban nhiều năm qua.
Sáng sớm ngày 1/3/2019, 27 chiến binh Taliban bao gồm ít nhất một người mang đai bom tự sát đã tấn công vào căn cứ. Họ là ai là mà dám "liều lĩnh vuốt râu hùm" như vậy?
Vị trí căn cứ Shorab ở tỉnh Helmand, Afghanistan
Tấn công vào sào huyệt của lực lượng Mỹ tại Tỉnh Helmand
Quay trở lại cuộc tấn công hôm 1/3, con số cuối cùng về thiệt hại con người, theo Đại tá Quân đội Hoa Kỳ Dave Butler, phát ngôn viên của lực lượng Quân đội Mỹ ở Afghanistan là không có người Mỹ nào thiệt mạng.
Tuy nhiên, truyền thông phương Tây đưa tin thiếu nhất quán về thiệt hại của các đồng minh Afghanistan đã thiệt mạng trong vụ tấn công, con số dao động từ 23 tới 25 người.
Theo một sĩ quan Quân đội Afghanistan tường thuật về cách thức Taliban thực hiện cuộc tấn công tại Shorab cho thấy con số thiệt hại còn nhiều hơn nữa:
"Taliban đã vào căn cứ bằng cách vượt qua bức tường phía tây vào khoảng 3 giờ sáng, tiến vào phòng ăn và đâm chết những người bên trong.
Sau khi hoàn tất chiếm lĩnh phòng ăn, những kẻ tấn công di chuyển khắp căn cứ. Họ đã bị nhìn thấy bởi những người lính Afghanistan từ một tháp canh và bị khai hỏa ngay lập tức.".
Kể từ cuối năm 2017, căn cứ Shorab cùng một số làng mạc xung quanh trở thành một ốc đảo bị bao vây bởi lực lượng Taliban
Taliban thì tuyên bố rằng ít nhất một kẻ đeo đai bom đã tự kích nổ trong phòng ăn của căn cứ sau đó các tay súng bí ẩn mở rộng tấn công ra khắp căn cứ.
Người dân địa phương nói rằng khói của các đám cháy lớn bốc ra từ căn cứ và máy bay trực thăng và không kích của Hoa Kỳ liên tục trong vòng 6 giờ sau khi cuộc tấn công bắt đầu.
Các nguồn tin của Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan đưa tin chỉ huy đồn trú đóng tại căn cứ đã thiệt mạng trong vụ tấn công.
Cho tới ngày 4/3/2019, phát ngôn viên của Taliban thông qua Twitter tuyên bố rằng họ đã mất liên lạc với các chiến binh ở Shorab vào sáng sớm 3/3/2019, và các nguồn tin quân sự Afghanistan cho biết căn cứ này đã được an toàn.
Truyền thông Afghanistan và nguồn của Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan không rõ ràng, nhưng đưa ra con số thương vong thấp hơn nhiều so với thông tin của Taliban về hàng trăm binh sĩ Mỹ và Afghanistan đã thiệt mạng.
Vậy câu hỏi tiếp theo, Taliban sử dụng lực lượng nào để tấn công căn cứ Hoa Kỳ và họ được lợi gì với một cuộc tấn công "lưỡng bại câu thương" như vậy?
Tác giả của cuộc tấn công căn cứ Shorab, lực lượng đặc biệt của Taliban "Nhóm Đỏ"
Người dân toàn cầu qua các phương tiện truyền thông về cuộc chiến Afghanistan thường thấy những hình ảnh miêu tả những người lính Lực lượng Đặc biệt Phương Tây, đặc biệt là người Mỹ.
Tuy nhiên họ chỉ đóng một vai trò nhỏ trong các nỗ lực quân sự có sự tham gia quốc tế ở nước này.
Nhiều bộ phim phương Tây, một số dựa trên các sự kiện có thật, đã biến Lực lượng đặc biệt Hoa Kỳ trở thành những "anh hùng" đại diện cho cuộc chiến Afghanistan.
Khi một cuộc chiến truyền thông nổ ra với các "anh hùng" của truyền thông Phương Tây, mà Taliban coi như Thập tự quân. Taliban cũng cần phải tạo ra một lực lượng đặc biệt của riêng họ dành cho truyền thông Hồi giáo: Sara Kheta, hay "Nhóm Đỏ".
Các chiến binh "Nhóm Đỏ" được trang bị tốt hơn so với những người lính Afghanistan thông thường
Phát ngôn viên của Taliban lần đầu tiên đề cập đến "Nhóm Đỏ" vào năm 2016, khi họ được mô tả là hoạt động tại khu vực Sangin.
Vào cuối năm 2018, người phát ngôn của Taliban đã nói rằng họ đã mở rộng hoạt động trên khắp cả nước, kể cả ở nhiều tỉnh nơi Taliban không được ủng hộ của người dân.
"Nhóm Đỏ" được cho là được trang bị các trang thiết bị tốt hơn so với chiến binh Taliban bình thường, và trên thực tế, tốt hơn so với binh lính bộ binh của Quân đội Quốc gia Afghanistan.
Họ sử dụng thiết bị nhìn đêm và được tích hợp với cả vũ khí hệ Liên Xô và Nga ( AKM, AK-74 và AK-74M) và vũ khí hệ NATO (súng Carbine M4 hoặc súng trường M16).
Chiến binh Taliban và người dân Afghanistan.
Điều nổi bật nhất về họ trong các video là đồng phục và thiết bị phụ trợ.
Tất cả đều được trang bị các loại trang bị cá nhân như đệm khuỷu tay, đệm đầu gối, găng tay chiến thuật, mũ chống đạn, áo giáp chống đạn - đó là đặc điểm tương tự với các đơn vị quân đội phương Tây và một số đơn vị Lực lượng đặc biệt Afghanistan được trang bị.
Cuộc tấn công tại căn cứ Shorab được cho là tổ chức bởi một chi nhánh của "Nhóm Đỏ" ở tỉnh Helmand.
Nếu không đạt được hiệu quả quân sự, Taliban đang toan tính điều gì?
CIA không biết thủ lĩnh "độc nhãn" khét tiếng của Taliban sống ngay gần căn cứ Mỹ?
Tướng Mỹ thừa nhận thất bại, 'Taliban là kẻ thắng cuộc ở Trung Đông'
Tiết lộ động trời: Trùm Taliban ở sát nách căn cứ Mỹ trong nhiều năm?
Tổn thất lớn với QĐ Hoa Kỳ: 2 binh sĩ Mỹ bị Taliban giết ở Afghanistan là những tinh hoa
Cuộc tấn công lớn gần nhất của Taliban vào căn cứ Shorab diễn ra vào ngày 14/9/2012, khiến cho hai lính Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ (USMC) thiệt mạng, 2 người khác bị thương.
Về thiệt hại quân sự, 9 máy bay trong đó có 6 máy bay cường kích lên thẳng McDonnell Douglas AV-8B Harrier II, 3 trạm tiếp nhiên liệu và 6 nhà chứa máy bay bị hư hại.
Trong số 15 lính Taliban tấn công, 14 người đã thiệt mạng và 1 người bị bắt.
Điểm mấu chốt là cuộc tấn công năm 2012 đem lại hiệu quả quân sự lớn hơn nhiều so với cuộc tấn công năm 2019.
Thay vì hoạt động trong một vai trò hoạt động đặc biệt đúng nghĩa, "Nhóm Đỏ" dường như chủ yếu được sử dụng để tạo thành các mũi tấn công chống lại Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS hay đơn giản hơn là hoạt động như một lực lượng cảnh sát đặc nhiệm.
Trước sự kiện Shorab, "Nhóm Đỏ" được cho là có liên quan đến Trận chiến Darzab của Taliban nhằm truy quét IS ở tỉnh Jowzjan.
Taliban đã thực hiện một số bước để chuyên nghiệp hóa lực lượng của họ, chẳng hạn như thông qua việc xuất bản một bộ hướng dẫn phương pháp tác chiến trong tấn công cho các thành viên của họ .
Một buổi huấn luyện của Taliban
Nhiều bình luận chế nhạo về các video cho thấy huấn luyện sơ sài của "Nhóm Đỏ". Những người lính dường như gặp khó khăn trong việc theo kịp các bài tập. Việc kiểm soát vũ khí của họ cũng có vẻ nghiệp dư, và thậm chí không theo tiêu chuẩn quân sự cơ bản của phương Tây.
Mặc dù những lời chỉ trích này có thể đúng, nhưng những người chỉ trích cũng bỏ qua một vấn đề:
Bất kể hiệu quả quân sự của "Nhóm Đỏ" là gì, lợi ích thực sự đối với Taliban là như một chiến thắng trong chiến tranh tuyên truyền.
Chiến thắng của Taliban trên truyền thông sẽ như thế nào?
Thông điệp trong những hình ảnh và video của "Nhóm Đỏ" chỉ đơn giản là Taliban có những người lính hiện đại, hiệu quả cao, tương đương với Lực lượng đặc biệt phương Tây.
Họ huấn luyện vào ban ngày với xe Humvee chiến lợi phẩm của Quân đội Quốc gia Afghanistan, họ có thể treo cờ Taliban mà không bị tấn công chứng tỏ họ đang kiểm soát đất nước.
Ngoài ra việc "Nhóm Đỏ" "dám" tấn công một căn cứ của lực lượng đặc nhiệm Afghanistan và Phương Tây với số thương vong tương đương (hoặc thấp hơn) chứng minh rằng họ có năng lực ngang bằng các đối thủ.
Taliban huấn luyện sử dụng vũ khí hạng nặng
Họ có khả năng cũng thu hút những tân binh tiềm năng, những người nhìn thấy cơ hội gia nhập một nhóm quân sự đang nỗ lực đánh đuổi các chiến binh ngoại quốc, bao gồm cả IS lẫn phương Tây.
Cuộc tấn công được coi là lớn nhất vào một căn cứ có người Mỹ ở Afghanistan trong nhiều năm và xảy ra khi Mỹ đang đề xuất một lộ trình 3 đến 4 năm cho việc rút toàn bộ lực lượng quân đội Mỹ ở Afghanistan, một mốc thời gian mà Taliban đã bác bỏ theo Thời báo New York .
Nhóm Đỏ đang củng cố nhận thức của người dân Afghanistan nói chung rằng Taliban là một lực lượng quân sự chính quy và có thẩm quyền và hoàn toàn có khả năng thay thế lực lượng của Quân đội Quốc gia Afghanistan trong tương lai khi người Mỹ đã rút quân.
Ngoài ra tác động chính trị cũng rất hiệu quả khi tấn công diễn ra cùng lúc với một cuộc đàm phán giữa các đại diện Hoa Kỳ và Taliban, bao gồm cả đồng sáng lập Taliban, Mullah Baradar, ở Doha, gây lo ngại cho người Afghanistan và cả người Mỹ rằng họ có ý định gửi thông điệp cứng rắn tới phái đoàn Mỹ.
Video huấn luyện của lực lượng Nhóm Đỏ - Taliban