Máy bay quân sự đầu tiên của Israel rơi trong xung đột ở Gaza
Hôm 28/10, trong một tuyên bố gửi tới truyền thông Israel, IDF đã xác nhận thông tin trước đó mà Hamas tung ra về một máy bay không người lái (UAV) Skylark 3 của Israel đã bị rơi ở khu vực Zeitoun của Thành phố Gaza.
IDF cũng cho biết thêm rằng chiếc UAV bị rơi do "lỗi kỹ thuật" và họ "không lo sợ thông tin nhạy cảm bị rò rỉ từ thiết bị".
Mặc dù IDF đã ra tuyên bố về nguyên nhân kỹ thuật của vụ rơi máy bay nhưng tính tới thời điểm hiện tại trên Internet vẫn lan truyền thông tin về việc chiếc máy bay bị bắn rơi.
Việc Hamas xác nhận vụ bắn rơi cùng các video tuyên truyền về việc họ liên tiếp khai hỏa Tên lửa phòng không vác vai (MANPADS) cùng việc giới thiệu Hệ thống phòng không tự chế Mutabar-1 cũng làm thông tin trở nên nhiễu loạn.
Vậy chiếc Skylark 3 nói trên có thật sự bị Hamas "vít cổ"?
Hình ảnh về chiếc UAV bị rơi ở Zeitoun và 1 chiếc UAV Skylark 3 Hybrid.
Bị phòng không Hamas "vít cổ"?
Được biết hình ảnh về một chiếc UAV Skylark 3 bị rơi và mắc kẹt trên một công trình ở Zeitoun cũng đã được các nguồn tin từ Gaza đăng tải rộng rãi trên Internet vào ngày 27/10 và đây là bằng chứng duy nhất về vụ rơi máy bay tính tới thời điểm hiện tại.
Để xác định được chiếc UAV nói trên bị rơi do vấn đề kỹ thuật hay bị bắn rơi, chúng ta cần hiểu sơ lược về Skylark 3.
Skylark 3 là biến thể mới, lớn nhất và hiện đại nhất của dòng UAV trinh sát cùng tên do Elbit Systems phát triển. UAV được nhà sản xuất tiết lộ lần đầu tiên vào tháng 2/2016 và được thiết kế để hỗ trợ trinh sát cho các đơn vị quân đội cấp lữ đoàn và sư đoàn.
Với sải cánh 4,8 mét và trọng lượng cất cánh tối đa là 45 kg cùng trọng tải 10 kg, Skylark 3 có thể được triển khai từ một bệ phóng khí nén đặt trên mặt đất hoặc trên phương tiện.
Phạm vi hoạt động của UAV được tuyên bố là hơn 100 km, trần bay 4,6 km và thời gian bay lên tới 6 giờ.
Biến thể cơ bản của Skylark 3 với động cơ điện.
Tuy nhiên điểm đáng chú ý là theo Elbit Systems, Skylark 3 có 2 biến thể - biến thể cơ bản chạy bằng động cơ điện và 1 bằng động cơ Hybrit (kết hợp giữa động cơ điện và động cơ xăng) được gọi là Skylark 3 Hybrid.
Nhà sản xuất cho biết biến thể cơ bản Skylark 3 với 2 cánh quạt đẩy phía sau được cung cấp năng lượng từ 5 cụm pin Lithium-Ion còn Skylark 3 Hybrid được bổ sung thêm 1 động cơ xăng 2 thì ở phần mũi.
Trong các nhiệm vụ trinh sát, động cơ xăng sẽ đưa Skylark 3 Hybrid bay về phía khu vực cần quan tâm trước khi được thay thế bởi động cơ điện.
Có thể nói việc cả 2 phiên bản của Skylark 3 đều sử dụng động cơ điện ở khu vực trinh sát sẽ làm giảm mạnh âm thanh và quan trọng hơn là các dấu hiệu nhiệt để đầu dò hồng ngoại của MANPADS Strela-2 (SA-7) Liên Xô và bản sao Trung Quốc QW-18 khó có thể theo đuổi.
Điều này - cùng việc thân máy bay trong bức ảnh hôm 27/10 không có vết đạn cho thấy thực tế nó không bị bắn rơi bởi MANPADS và cả tên lửa dẫn bắn bằng radar của Hệ thống phòng không tự chế Mutabar-1.
Biến thể Hybrid của Skylark 3 với động cơ xăng 2 thì đang hoạt động khi được phóng.
"Lỗi kỹ thuật" mà IDF miêu tả là gì?
Cũng theo nhà sản xuất Elbit Systems, cả 2 biến thể Skylark 3 đều được thiết kế để những người vận hành thu hồi chúng bằng 2 thứ, dù ở khoang bụng và túi khí ở một khoang trên lưng.
Quy trình thu hồi bao gồm việc UAV tắt động cơ, dù được bật ra giúp máy bay đảo ngược và trước khi chạm đất, túi khí sẽ được bơm căng để cánh đuôi chữ V cùng động cơ điện không tiếp xúc với mặt đất và cũng để làm giảm lực tác động.
Từ bức ảnh ở ở Zeitoun, mặc dù chúng ta không thấy dù nhưng túi khí đã được bơm căng nằm ở phía dưới chiếc UAV. Túi khí đã bảo vệ rất tốt cho thân máy bay và các thiết bị liên quan tuy nhiên không thể làm gì nhiều cho một bên cánh - thứ đã bị gãy khi va chạm.
Tới đây đã có thể tạm kết luận rằng một lỗi kỹ thuật nào đó khiến hệ thống điều khiển của UAV triển khai quá trình thu hồi ngay trên bầu trời Gaza.
Ảnh cắt từ video quảng cáo của Elbit Systems cho thấy quá trình thu hồi của Skylark 3.
Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng đây không phải là chiếc Skylark đầu tiên rơi vào tay Hamas và tuyên bố "không lo sợ thông tin nhạy cảm bị rò rỉ từ thiết bị" của IDF hiện vẫn chưa được chứng minh.
Lý do là vì vào ngày 12/8/2015, Hamas đã ra tuyên bố rằng các tay súng đặc nhiệm của họ không chỉ "bắt sống" được một chiếc Skylark I mà còn tái sử dụng nó trong các nhiệm vụ của chính họ.
Được biết Skylark I là phiên bản đầu tiên của dòng UAV do Elbit Systems phát triển, với sải cánh 2,4 mét và trọng lượng cất cánh 5,5 kg, nó nhỏ và nhẹ hơn nhiều so với thứ vừa bị rơi ở Gaza và được phóng bằng tay.
Chiếc Skylark I bị Hamas bắt sống năm 2015.