Vũ trụ rộng lớn, chứa đựng rất nhiều bí ẩn về sự sống và nền văn minh (có thể) tồn tại ngoài Trái Đất.
Đó là lý do, từ sau sự kiện con người lần đầu tiên bay ra ngoài vũ trụ (năm 1961) cho đến nay, nhân loại vẫn không ngừng khám phá thế giới vô cùng rộng lớn của không gian để giải mã Trái Đất và hy vọng kết nối với người ngoài hành tinh.
Trong hành trình kiếm tìm những 'siêu Trái Đất' có thể nuôi dưỡng sự sống; giải mã những bí ẩn lớn của nhân loại về vũ trụ như hố đen, năng lượng tối... con người vẫn luôn đặt mục tiêu trả lời cho câu hỏi "Con người không cô đơn trong vũ trụ?".
Việc giải mã những tín hiệu vũ trụ từ không gian sâu thẳm mà giới khoa học gọi là chớp sóng vô tuyến (Fast Radio Bursts - FRBs) truyền đến Trái Đất là một trong những con đường dẫn đến đáp án cho câu hỏi lớn trên.
Nếu như trước đây giới thiên văn mới chỉ dừng lại ở mức thu được các tín hiệu FRBs bí ẩn từ không gian sâu thì với sự phát triển vượt bậc của khoa học ngày nay, các chuyên gia nghiên cứu vũ trụ đang tìm cách áp dụng trí thông minh nhân tạo (AI) vào sứ mệnh giải mã nguồn gốc cũng như 'thông điệp' mà các FRBs có thể ẩn chứa.
Cụ thể ra sao?
Kể từ lần đầu tiên tình cờ thu được chớp sóng vô tuyến năm 2007 - và cho đến nay, Trái Đất đã thu được hơn 80 tín hiệu FRBs, giới thiên văn học không ngừng giải mã nguồn gốc của chúng.
Tất cả những gì chúng ta có được trong tay là: Chớp sóng vô tuyến FRBs chỉ kéo dài trong một phần nghìn giây nhưng có năng lượng bằng tổng năng lượng của Mặt Trời sinh ra trong gần 1 thế kỷ!
Chúng mạnh đến mức dù ở rất rất xa địa cầu (hàng triệu đến hàng tỷ năm ánh sáng) vẫn có thể phát ra tiếng rít vô tuyến liên tục 'đập' vào hệ thống kính viễn vọng và làm hỏng các máy dò của các thiết bị đó trên Trái Đất.
Chớp sóng vô tuyến FRBs là một trong những bí ẩn lớn nhất đến từ không gian. Liệu nó có phải là tín hiệu từ người ngoài hành tinh? Câu hỏi này vẫn khiến giới thiên văn học điên đầu giải mã. Ảnh minh họa: Internet
Điều đáng nói là, FRBs đều đến Trái Đất một cách ngẫu nhiên (vào thời gian và địa điểm ngẫu nhiên), không tuân theo quy luật nào, cộng với phương pháp quan sát cũng như công nghệ có hạn của con người, bí ẩn của FRBs vẫn khiến nhân loại điên đầu.
Tuy nhiên, theo một bài viết công bố tháng 7/2019 trên tạp chí khoa học Monthly Notices thuộc Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia Anh, một nhóm các nhà thiên văn học đã phát hiện ra 5 tín hiệu FRBs trong thời gian thực, cùng thu được từ một kính thiên văn vô tuyến trên Trái Đất.
Cụ thể, hệ thống máy học do học viên tiến sĩ Wael Farah (thuộc Đại học Công nghệ Swinburne, Melbourne, Úc) phát triển đã phát hiện ra chùm tín hiệu FRBs khi chúng 'đập' vào Kính viễn vọng vô tuyến Molonglo của Đại học Sydney (Úc).
Đặc điểm kỳ lạ nhất của FRBs
Như Live Science đã thông tin, rất nhiều thiết bị khoa học, bao gồm kính viễn vọng vô tuyến, đã tạo ra dữ liệu mỗi giây nhiều hơn mức chúng có thể lưu trữ một cách hợp lý, do đó, chúng không ghi lại bất cứ chi tiết nhỏ nhất trong hành trình 'bắt' FRBs.
Tuy nhiên, hệ thống máy học thông minh (machine-learning system) của Wael Farah đã 'đào tạo' Kính viễn vọng vô tuyến Molonglo có thể phát hiện FRB và chuyển sang chế độ ghi dữ liệu chi tiết tốt nhất, giúp tạo ra các bản ghi FRBs đầy đủ nhất.
Dựa vào các dữ liệu có được này, các nhà nghiên cứu dự đoán rằng, mỗi ngày có từ 59 đến 157 FRBs đến Trái Đất.
Hình minh họa về chớp sóng vô tuyến 'đập' xuống máy dò trên Trái Đất. Nguồn: James Josephides/Swinburne
Hệ thống máy học cũng xác nhận sự tồn tại của một trong những đặc điểm kỳ lạ nhất của FRBs: Các tín hiệu chớp sóng vô tuyến này một khi đã đến Trái Đất thì không bao giờ lặp lại lần nữa. Mỗi một chớp sóng FRB dường như là sự kiện duy nhất trong không gian, không bao giờ xảy ra một lần nữa.
Việc chưa thể hiểu rõ nguồn gốc của FRBs khiến cho giới thiên văn học chưa thể giải thích tại sao các FRB không bao gờ lặp lại.
Loại trừ khả năng FRBs đến từ một vụ nổ đơn giản trong vũ trụ, một số nhà thiên văn học nghi ngờ rằng chớp sóng vô tuyến có nguồn gốc từ một nền văn minh tiên tiến ngoài Trái Đất. Và họ đang hy vọng sẽ sớm giải mã được 'thông điệp' có thể người ngoài hành tinh muốn 'nhắn nhủ' đến loài người chúng ta.
Bài viết sử dụng nguồn: Space.com, Sputniknews
* Đọc bài cùng tác giả Trang Ly tại đây.