Rắn – loài động vật đặc biệt
Dẫn lời của Julia Klaczko, nhà động vật học tại Đại học Brasília ở Brazil cho biết: "Các tìm kiếm được đề xuất hàng đầu trên YouTube cho "rắn ăn gì" cung cấp một số cái nhìn sâu sắc về niềm đam mê của chúng tôi với sự đáng sợ và kinh tởm. Một số gợi ý rùng mình là "rắn ăn ếch sống" hoặc khó tưởng tượng "rắn ăn nhím". Những người khác có vẻ tưởng tượng rằng "rắn ăn chính nó".
Nhưng kết quả tìm kiếm lớn nhất nhấn mạnh chủ đề về: Kích thước những loài động vật bị rắn ăn thịt.
Bất cứ ai có sự tò mò về vấn đề này và có thời gian rảnh rỗi đều có thể xem quá trình một con rắn quắn quanh một con cá sấu Mỹ, một con nai, một con lợn, một con cá sâu Châu Phi hoặc một con bò."
"Bạn có thể tìm thấy những con rắn ăn giun đất, động vật thân mềm và con mồi lớn, bao gồm cả động vật có vú" Julia Klaczko cho biết.
Ảnh: Smithsonian Magazine
"Chúng được tìm thấy trong nước mặn và nước ngọt. Có những con rắn sống trong đất. Có những con rắn sống trên cây. Một loài rắn ở Đông Nam Á thậm chí có thể bay từ cây này sang cây khác " Kevin Calhoon - người phụ trách rừng tại Thủy cung Tennessee ở Chattanooga, Hoa Kỳ cho biết.
Khả năng ăn uống của rắn rất bất thường. Nếu không có nhu cầu duy trì thân nhiệt, rắn có thể sống sót với lượng calo thấp hơn nhiều phần lớn động vật máu nóng cùng kích thước. Các nhà nghiên cứu ước tính rắn cái có thể sống sót và sinh sản ngay cả khi tiêu thụ chưa đến 3% mồi săn trong khi động vật máu nóng cùng kích thước cần ăn toàn bộ, theo nghiên cứu công bố năm 1988 trên tạp chí Oecologia.
Nhà động vật học Klaczko tại Brazil giải thích: "Rắn có thể sử dụng năng lượng hiệu quả, nhưng chúng vẫn cần ăn. Và chúng thiếu một số đặc điểm cơ thể mà các động vật khác sử dụng để đuổi bắt con mồi.
Không có tứ chi, rắn không thể giữ cố định thức ăn hoặc đẩy thức ăn xuống thực quản. Rắn cũng thiếu răng cưa để xé và răng phẳng để nhai. Nuốt toàn bộ con mồi là giải pháp tốt nhất".
Cô cũng chia sẻ tiếp: "Khả năng ăn con mồi lớn không phải là điều chỉ xảy ra một lần trong quá trình tiến hóa của loài rắn. Mặc dù các nhà nghiên cứu vẫn có một số câu hỏi về cây phả hệ của họ rắn, bằng chứng cho thấy các dòng họ rắn khác nhau đã phát triển độc lập. Tuy có khác nhau về chủng loại nhưng các đặc điểm tương tự của cơ thể cho phép chúng bắt, nuốt và tiêu hóa con mồi".
Mở rộng sự nghiên cứu về loài rắn
Trái với suy nghĩ nhiều người, rắn không mở hay di chuyển quai hàm. Thay vào đó chúng điều khiển sọ, dây chằng và cơ bắp sao cho miệng mở hết mức để có thể ăn thịt những con vật lớn hơn đáng kể so với chúng. Độ lớn tối đa mà miệng rắn mở ra, thứ mà các học giả gọi là "gape", chính là giới hạn về kích thước con mồi mà một con rắn có thể ăn.
Ảnh minh họa: Internet
Kevin Calhoon, người phụ trách rừng tại Thủy cung Tennessee ở Chattanooga diễn giải: "Hàm rắn không được gắn vào hộp sọ - nó được gắn với dây chằng. Chúng có cấu trúc hàm dây chằng rất linh hoạt cho phép chúng kéo dài và mở rộng miệng hơn nhiều."
"Sau khi quai hàm kéo dài ra để bắt con mồi, bước tiếp theo của một con rắn là di chuyển con mồi qua đường tiêu hóa serpentine, nơi dịch tiêu hóa trong dạ dày có thể bắt đầu phá vỡ các mô. Khi ăn con mồi nhỏ, một con rắn có thể sử dụng hàm để đẩy một con sâu hoặc loài gặm nhấm xuống đường tiêu hoá, nhưng đối với những con vật lớn hơn, rắn sẽ sử dụng xương trong đầu và hàm để tiến về phía con mồi", Klaczko nói.
Hươu và trâu bò nằm trong số những động vật lớn nhất mà rắn có thể ăn. Năm 2018, một con trăn Miến Điện ở Florida nặng khoảng 14 kg bị bắt gặp nuốt chửng con hươu đuôi trắng nhỏ nặng 16 kg, đạt tỷ lệ khối lượng mồi săn do với động vật săn mồi lớn nhất ở loài trăn này, theo đại diện Khu bảo tồn tây nam Florida, Mỹ cho biết.
Tuy nhiên, con trăn đã chết sau khi nôn ra xác hươu. Sự đa dạng về kích thước và hình dáng con mồi cùng độ mở hàm của rắn khiến giới nghiên cứu không thể biết chắc đâu là động vật lớn nhất mà rắn có thể nuốt được.
Klaczko khẳng định: "Trong khi một số loài rắn ăn cá sấu, bò... Loài rắn cũng đóng vai trò quan trọng trong cân bằng mạng lưới thức ăn và hệ sinh thái của Trái Đất".
Bài viết sử dụng nguồn: Livescience
Chú thích: Julia Klaczko, nhà động vật học tại Đại học Brasília ở Brazil; Kevin Calhoon, người phụ trách rừng tại Thủy cung Tennessee ở Chattanooga.