Thái Thanh (tên thật: Phạm Thị Băng Thanh - 5/8/1934 - 17/3/2020). Bà được mệnh danh "Tiếng hát vượt thời gian" và là một trong những giọng ca tiêu biểu nhất của tân nhạc Việt Nam.
Bà đi hát và thành công từ năm 14 tuổi trong vùng kháng chiến, nổi tiếng cùng ban hợp ca Thăng Long của gia đình, trước khi chính thức lấy nghệ danh Thái Thanh từ thập niên 1950. Thái Thanh gắn với dòng nhạc của Phạm Duy như một chữ duyên.
Danh ca Thái Thanh khi trẻ.
Dù không được theo học thanh nhạc chuyên nghiệp nhưng xuất thân của Thái Thanh là con nhà nòi âm nhạc, chị gái là ca sĩ Thái Hằng, anh rể là nhạc sĩ Phạm Duy, anh trai là nhạc sĩ Phạm Đình Chương, con gái là ca sĩ Ý Lan, nhưng danh ca Thái Thanh cho đến khi tóc đã chuyển màu trắng cước vẫn chẳng hề bị chìm lút giữa những nghệ sĩ nổi tiếng trong đại gia đình mình.
Thái Thanh được coi là danh ca có giọng hát vượt thời gian.
Gia đình nữ danh ca Thái Thanh vốn là gia đình nòi âm nhạc ở Hà thành xưa. Thái Thanh là thứ nữ của ông Phạm Đình Phụng với người vợ hai. Người vợ đầu của ông Phạm Đình Phụng sinh được 2 người con là Phạm Đình Sỹ và Phạm Đình Viêm.
Người vợ thứ hai sinh ra Phạm Thị Quang Thái (ca sĩ Thái Hằng – vợ nhạc sĩ Phạm Duy), nhạc sĩ Phạm Đình Chương và con gái út Phạm Thị Băng Thanh (tức danh ca Thái Thanh). Thái Thanh còn một người chị gái lớn, sinh trước ca sĩ Thái Hằng, nhưng không may đã trúng bom chết khi còn nhỏ.
Không học hành bài bản nhưng nhờ có gia thế con nhà nòi, Thái Thanh trở thành ca sĩ chuyên nghiệp trong dòng nhạc tiền chiến. Bà nổi tiếng và được khán giả khắp cả nước mến mộ. Có tài lẫn sắc nên bà lọt vào mắt xanh của tài tử Lê Quỳnh.
Thập niên 50, cuộc hôn nhân giữa danh ca Thái Thanh và nam tài tử Lê Quỳnh một thời đã từng là khuôn mẫu của nhiều gia đình. Thời điểm quyết định kết hôn, Thái Thanh đã là một đệ nhất danh ca Sài Gòn.
Mối tình giữa đôi trai tài, gái cũng tài này xảy ra vào thời điểm mà truyền thông chưa phát triển, đời tư của họ không bị khai thác. Lê Quỳnh chung sống với Thái Thanh được 9 năm (1956 – 1965) thì đường ai nấy đi.
Khi Thái Thanh là mẹ.
Về chồng của bà, Lê Quỳnh - một diễn viên có nét đẹp rất đàn ông, được mô tả như một gã đa tình, nhưng tính tình lại rất ghen tuông. Vì lẽ đó, cuộc sống vợ chồng của họ đầy sóng gió. Có lần, Thái Thanh đi hát cùng với hai người anh của mình là Hoài Trung, Hoài Bắc.
Thời bấy giờ dư luận đồn đại một phần nguyên nhân ly hôn của cặp đôi Thái Thanh - Lê Quỳnh có liên quan đến nhà văn Mai Thảo. Tuy nhiên, ông Mai Thảo không đưa ra ý kiến nào về tin đồn này.
Danh ca Thái Thanh khi về gia chụp ảnh cùng con gái Ý Lan.
Còn vợ chồng Thái Thanh – Lê Quỳnh ở thời điểm tin đồn xảy ra, họ sống với nhau không hành phúc. Và việc phải chia tay nhau chỉ còn là vấn đề thời gian.
Sau khi chia tay Lê Quỳnh, Thái Thanh trở thành một người phụ nữ bản lĩnh và mạnh mẽ từ trên sân khấu lẫn cuộc sống.
Một mình Thái Thanh đảm nhận vai trò vừa là mẹ, vừa thay cha trong việc nuôi dạy con cái. Khi dịu dàng, lúc nghiêm khắc, Thái Thanh luôn mong các con có được căn bản vững chắc về văn hóa và đạo đức.
Dù các con của Thái Thanh đều có giọng ca thiên phú, nhất là Ý Lan và Quỳnh Hương, nhưng khi Ý Lan còn nhỏ, Thái Thanh nhất quyết không cho con theo nghề ca hát. Thái Thanh buộc con phải học hành như bao người khác. Nhưng dường như là số phận, sau này Ý Lan đi làm, lấy chồng rồi mới bước vào nghiệp xướng ca và vẫn nổi tiếng dù bước vào nghề rất muộn.
Ý Lan là con gái tài sắc của danh ca Thái Thanh.
Ý Lan luôn coi mẹ là thần tượng trong cuộc sống cũng như trong âm nhạc, như Ý Lan nói về bà: "Mẹ tôi là một người đàn bà tình cảm và rất can đảm. Suốt thời thơ ấu cho đến khi trưởng thành, hình ảnh của mẹ Thái Thanh âu yếm, chăm sóc và yêu thương các con đã ảnh hưởng đến tôi rất nhiều khi tôi làm mẹ. Tình cảm thiêng liêng của mẹ dành cho tôi là niềm hạnh phúc và cả sự may mắn vô bờ bến".