Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, nhập khẩu đậu tương của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2024 đạt 988.564 tấn, trị giá gần 522,1 triệu USD, giá trung bình 528,1 USD/tấn, tăng 12,6% về lượng, nhưng giảm 11,2% kim ngạch và giảm 21,2% về giá so với 5 tháng đầu năm 2023.
Riêng tháng 5/2024, nhập khẩu đạt 225.917 tấn, tương đương 114,34 triệu USD, giá trung bình 506,1 USD/tấn, tăng 1,4% về lượng, tăng 2,7% kim ngạch so với tháng 4/2024, và giá tăng 1,3%; so với tháng 5/2023 tăng mạnh 60,3% về lượng, tăng 32,4 % về kim ngạch nhưng giảm 17,5% về giá.
Brazil là thị trường lớn nhất cung cấp đậu tương cho Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2024, chiếm gần 57,8% trong tổng lượng và chiếm 55,6% trong tổng kim ngạch nhập khẩu đậu tương của cả nước, đạt 571.686 tấn, tương đương gần 290,27 triệu USD, giá 507,8 USD/tấn, tăng 65,2% về lượng, tăng 31,7% kim ngạch nhưng giảm 20,3% về giá so với 5 tháng đầu năm 2023.
Thị trường lớn thứ 2 là Mỹ, trong 5 tháng đầu năm 2024 đạt 332.464 tấn, tương đương 182,7 triệu USD, giá 549,5 USD/tấn, chiếm 33,6% trong tổng lượng và chiếm 35% trong tổng kim ngạch nhập khẩu đậu tương của cả nước, giảm 25,2% về lượng, giảm 40,2% về kim ngạch và giá giảm 20% so với 5 tháng đầu năm 2023.
Đứng thứ 3 là thị trường Canada, 5 tháng đầu năm 2024 đạt 47.731 tấn, tương đương 29,28 triệu USD, giá 613,5 USD/tấn, chiếm 4,8% trong tổng lượng và chiếm 5,1% trong tổng kim ngạch nhập khẩu đậu tương của cả nước, giảm 8,1% về lượng, giảm 24,7% về kim ngạch và giá giảm 18% so với cùng kỳ năm trước.
Đặc biệt, Campuchia đang là bạn hàng tích cực nhất của Việt Nam. Cụ thể, nhập khẩu từ thị trường Campuchia trong tháng 5/2024 đạt 407 tấn, tương đương 286,15 nghìn USD. Trong khi đó, tháng 5/2023, Việt Nam không thực hiện nhập khẩu từ quốc gia này.
Tính chung 5 tháng, nhập khẩu từ thị trường Campuchia đạt 3.322 tấn, tương đương 2,4 triệu USD, giá 719,8 USD/tấn, tăng gần 938,1% về lượng, tăng 851,6% kim ngạch nhưng giá giảm 8,3% so với cùng kỳ.
Hiện nay, Việt Nam là quốc gia nhập khẩu khô đậu tương lớn thứ 3 và nhập khẩu đậu tương lớn thứ 9 trên thế giới. Trong 10 năm trở lại đây, mỗi năm nước ta tiêu thụ trung bình gần 2 triệu tấn đậu tương. Nhờ giá đậu tương giảm cùng với giá lợn hơi tăng cao,người chăn nuôi được hưởng lợi kép từ đầu năm đến nay.
Trong 2 năm qua, giá đậu tương được giao dịch liên thông trên Sở Giao dịch hàng hóa Chicago (CBOT) đã giảm hơn 37%. Từ đầu năm nay, giá mặt hàng này cũng đã giảm gần 13%, hiện đang ở vùng giá thấp nhất kể từ tháng 11/2020.
Trong những năm gần đây, Chính phủ Trung Quốc đang ngày càng đề cao tầm quan trọng của an ninh lương thực, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột địa chính trị tại biển Đen và Trung Đông ngày càng leo thang. Bên cạnh đó, sự phục hồi của ngành chăn nuôi heo tại nước này sau nhiều năm càng đòi hỏi các nhà nhập khẩu phải mua lượng đậu tương khổng lồ để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ thức ăn chăn nuôi trên thị trường nội địa.
Nếu đậu tương Mỹ gặp “cú sốc” về nguồn cung, các nhà nhập khẩu Trung Quốc ngược lại sẽ không còn quyền tự quyết. Khi đó, giá đậu tương khó có thể giảm được nữa mà sẽ bước vào một đợt tăng mới do Trung Quốc buộc phải đẩy mạnh nhập khẩu.
