Trao đổi với phóng viên ngày 9-5, chủ một trại heo giống phía Nam xác nhận giá heo giống đang ở mức cao nhất từ trước đến nay.
Chỉ bán nội bộ
Theo đó, heo giống dùng để nuôi thịt (thường gọi là heo cai sữa, heo xách tay) loại 28 ngày tuổi (6-7 kg) là 2,7 triệu đồng/con; loại 60 ngày tuổi, trọng lượng khoảng 20 kg/con giá 180.000 đồng/kg, tương đương 3,6 triệu đồng/con. Heo hậu bị (để nuôi heo nái đẻ con) giá khoảng 11,5 triệu đồng/con, bán theo giá heo hơi là 90.000 đồng/kg (mỗi con khoảng 100 kg là 9 triệu đồng) và 2,5 triệu đồng tiền công tác giống. "Hàng rất hiếm nên chúng tôi chỉ bán nội bộ, khách hàng cũ. Đối với khách hàng mới, chúng tôi bán hạn chế vì không đủ hàng" – chủ trại heo này cho hay.
Ông Nguyễn Tấn Hậu, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Tám Do (Đồng Nai; chuyên cung cấp heo hậu bị, heo đực giống), cho biết nguồn cung heo giống hiện rất khan hiếm. "Các hộ chăn nuôi đặt heo hậu bị của chúng tôi để phát triển đàn nái nhưng trại không đủ hàng, phải cung cấp từng đợt thời gian dài. Heo hậu bị 90-110 kg được bán theo giá heo hơi cộng thêm 2,5 triệu tiền giống mỗi con, giá rất cao nhưng mỗi lứa chỉ được khoảng 3 con. Những con còn lại trong lứa được trại giữ lại nuôi thành heo thịt chứ không bán ra ngoài" – ông nói.
Heo giống đang có giá cao kỷ lục
Theo ông Trầm Quốc Thắng, Giám đốc HTX Chăn nuôi heo an toàn Tiên Phong (huyện Củ Chi, TP HCM), dịch tả heo châu Phi khiến HTX bị thiệt hại đến 60%. "Hiện nay, việc tái đàn của HTX rất nhỏ giọt do thiếu vốn. Ngân hàng gần như nói không với ngành chăn nuôi heo nên người nuôi phải dựa vào chuồng trại và vốn tự có. Với giá heo giống 3,6 triệu đồng/con như hiện nay thì chi phí nuôi đến khi xuất chuồng giá thành trên 70.000 đồng/kg heo hơi là hết sức rủi ro vì không biết thị trường thế nào. Chưa kể dịch bệnh tả heo châu Phi vẫn rình rập vì không có vắc-xin, thuốc chữa" – ông giải thích.
Cũng theo ông Thắng, do heo giống để nuôi thịt quá thiếu nên một số nơi ứng phó tạm thời bằng cách giữ lại heo thịt (cái), cho phối giống mang thai để có heo con nuôi, bỏ qua các yếu tố về di truyền. "Nái này đẻ mỗi lứa ít con, nuôi con dở, heo con nuôi lâu lớn, quay vòng chậm nhưng đây là giải pháp tình thế lúc này" - ông Thắng cho hay.
Lý giải về thực trạng này, ông Nguyễn Hữu Tỉnh, Phó Viện trưởng Viện Chăn nuôi kiêm Giám đốc Phân viện Chăn nuôi Nam Bộ, cho biết dịch tả heo châu Phi bùng phát mạnh từ tháng 5 đến tháng 8-2019 nên các trại giống ngưng phối giống cho heo. "Đến tháng 9-2019, khi dịch bệnh lắng xuống, các trại heo mới làm giống trở lại, heo mang thai 4 tháng mới đẻ nên cuối năm 2019, đầu 2020 mới có heo con lại. Do đó, heo giống hiện nay vẫn còn thiếu, muốn đặt mua phải xếp hàng. Theo quy luật sinh học thì phải cuối năm nay, các trại giống mới cung cấp đủ ra thị trường như bình thường" – ông dự báo.
Chăn nuôi nhỏ lẻ giảm, giá heo hơi tăng vọt
Chi phí đầu tư nuôi heo cao, rủi ro lớn nên hiện nay, rất ít hộ nhỏ lẻ nuôi mà chủ yếu là các trang trại lớn. Tại Đồng Nai, thủ phủ chăn nuôi heo của cả nước, báo cáo của Sở NN-PTNT tỉnh cho thấy tỉ lệ chăn nuôi nhỏ lẻ chỉ còn chưa tới 10% tổng đàn, với khoảng 6.150 hộ chăn nuôi; còn lại chủ yếu là chăn nuôi trang trại. Trong đó, đàn heo của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chiếm 53,42%, các DN trong nước chiếm 3,21%, còn lại 43,37% là đàn heo của các hộ cá thể (bao gồm cả trang trại và nhỏ lẻ).
Heo giống, heo hơi đang có giá cao nhất từ trước đến nay nhưng rất ít hộ nuôi vì không đủ khả năng
Dịch tả heo châu Phi đã khiến đàn heo của Việt Nam giảm 26%, còn khoảng 24 triệu con, tính đến tháng 2-2020. Theo Cục Chăn nuôi - Bộ NN-PTNT, do ảnh hưởng của dịch tả heo châu Phi, nguồn cung giảm làm mất cân đối cung – cầu khiến giá heo hơi tăng từ 42.000 đồng/kg (tháng 8-2019) lên 90.000 đồng/kg (tháng 12-2019). Từ tháng 1-3-2020, giá heo hơi giảm từ 90.000 đồng/kg xuống 73.000 đồng/kg và đến 1-4, các DN chăn nuôi lớn giảm xuống còn 70.000 đồng/kg.
Tuy nhiên, từ giữa tháng 4-2020, giá heo hơi lại có xu hướng tăng lên mức 80.000 đồng/kg. Đến tháng 5, giá heo hơi lại tiếp tục đà tăng lên 90.000 đồng/kg, mức kỷ lục năm 2019. Tuy nhiên, so với giá heo hơi của Trung Quốc là 120.000 đồng/kg, giá heo tại Việt Nam vẫn còn thấp nên có hiện tượng thẩm lậu heo thịt và heo giống sang.
Hơn 6 triệu con heo đã bị tiêu hủy
Theo Cục Thú y - Bộ NN-PTNT, dịch tả heo châu Phi xuất hiện tại Việt Nam từ tháng 2-2019, khiến Việt Nam phải tiêu hủy gần 6 triệu con (tương đương 340.000 tấn heo hơi), tính đến hết năm 2019. Trong 5 tháng đầu năm 2020, dịch tả heo châu Phi phát sinh tại 47 xã (bao gồm 25 xã mới có dịch và 22 xã tái phát); tổng số heo phải tiêu hủy là 27.662 con. Đến nay, lũy kế cả nước có 94 xã thuộc 42 huyện của 16 tỉnh, thành phố có dịch tả heo châu Phi chưa qua 30 ngày.